در ادامه موج اخراج مهاجران افغان از ایران، احمد وحیدی، وزیر کشور، روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیئت‌دولت از شدت گرفتن اخراج مهاجران غیرقانونی خبر داد و گفت که نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر از مهاجران غیرقانونی به کشورهایشان عودت داده شده‌اند.
وزیر کشور هم‌زمان تاکید کرد بخشی از این مهاجران اخراج‌شده بار دیگر به ایران باز می‌گردند و افزود: «برای جلوگیری از بازگشت مهاجران غیرقانونی اخراج‌شده قوانین بازدارنده کافی نداریم و باید تمهیداتی اندیشید و این مسئله را حل کرد.»
وحیدی به بازه زمانی که طی آن این ۴۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی از ایران اخراج شده‌اند و اینکه مهاجران عمدتا شهروندان کدام کشور بوده‌اند، اشاره‌ای نکرد. با این حال اظهارات پیشین احمد وحیدی و سایر مقام‌های وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از ۴۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی که او از «اخراج» آن‌ها خبر داد، شهروند افغانستان‌اند.
وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی درباره دلیل صادر شناسنامه برای کودکانی که از مادر ایرانی و پدری از اتباع خارجی که مجوز دارند به دنیا آمده‌اند، گفت: «شناسنامه یعنی تابعیت و صدور شناسنامه چرخه مشخصی دارد و به‌سرعت داده نمی‌شود؛ مگر آنان که وضعیت ویژه‌ای داشته باشند که در ایران وضعیت ویژه خیلی کم اتفاق می‌افتد.»
مجید شجاع، فرمانده مرزبانی خراسان رضوی، روز دوشنبه از اخراج بیش از ۲۴ هزار تن از اتباع غیرمجاز افغانستان فقط طی ۱۰ روز منتهی به ششم آذر خبر داد و گفت: «مرزبانان هنگ مرزی تایباد ۲۴ هزار و ۸۸۴ نفر از اتباع کشور افغانستان را که به صورت غیرمجاز داخل کشور حضور داشتند، در نقطه صفر مرزی و در بدو ورود دستگیر کردند و از منطقه دوغارون به نماینده کشور افغانستان تحویل دادند.»
رضا شجاعی، فرمانده مرزبانی استان سیستان و بلوچستان، نیز روز دوشنبه ۸ آبان از «طرد بیش از ۸۲ هزار نفر تبعه غیرمجاز از مرزهای این استان» خبر داده بود. او گفت: «طی یک ماه گذشته، ۸۲ هزار و ۹۷۲ تن از اتباع افغانستان که در نقاط مختلف ایران به دلایلی همچون ورود غیرقانونی، اقامت غیرقانونی یا پایان اعتبار گذرنامه دستگیر شده بودند، از طریق دروازه گذر مرزی میلک به کشور افغانستان بازگردانده شدند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
علاوه بر اخراج هزاران تن از اتباع افغانستان از ایران، صدها تن از مهاجران افغان نیز در حوادث مختلف به‌ویژه تصادف‌های رانندگی حین نقل و انتقال در جاده‌های استان‌های مرزی ایران جان باخته‌اند. عبدالله ریاض، رئیس اداره امور مهاجران رژیم طالبان در استان نیمروز، روز ۱۷ آبان اعلام کرد که اجساد دست‌کم ۵۰۰ نفر از مهاجران افغان که در حوادث گوناگون در ایران جان باخته‌اند، از طریق مرز نیمروز به افغانستان منتقل شده است.
این مقام طالبان در مصاحبه با طلوع نیوز گفت: «مهاجرانی که اجسادشان در شش ماه گذشته از طریق نیمروز به افغانستان منتقل شد، بیشتر در تصادف‌های جاده‌ای و هنگام عبور غیرقانونی از مرز ایران کشته شده‌اند.»
بیش از ۵۴۰ هنرمند، وکیل، پزشک، روزنامه‌نگار و فعال مدنی ایران در مهرماه با صدور بیانیه‌ای تاکید کردند: «شکل‌گیری و هدایت جریان‌هایی را که برای حل مسئله مهاجران بر طبل خشونت، نفرت‌پراکنی و تبعیض می‌کوبند، یک عقب‌گرد فاجعه‌بار برای جامعه ایران و نافی حقوق و ارزش‌های بنیادین انسانی و مدنی است.» آن‌ها همچنین بر لزوم «رعایت کرامت انسانی و حقوق مهاجران طبق اصول اخلاق ایرانی، ارزش‌های معنوی و حقوق بین‌المللی» تاکید کردند.
امضاکنندگان این بیانیه گفتند که دولت ایران باید «رسیدگی به وضعیت پناهندگان و مهاجران را از طریق سیاست‌گذاری‌های کلان و با تدوین و تصویب قوانین به‌روز و کارآمد و با جلوگیری از انباشت آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و مقررات در نهادهای مرتبط با امور مهاجران، در صدر اولویت‌ها و سیاست‌های مهاجرتی‌اش قرار دهد».
از هنگام بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱ (مرداد ۱۴۰۰) هزاران تن از شهروندان افغانستان به کشورهای مختلف مهاجرت کردند و صدها هزار تن نیز به کشورهای همسایه به‌ویژه ایران و پاکستان پناه بردند که بخش عمده‌ای از آن‌ها از ایران و پاکستان بازگردانده شده‌اند.
