در پی واقعه ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای شبه‌نظامی ایران (در منطقه) به دست آمریکا، بسیاری در تماس با ایندیپندنت نسبت به سفر به خاورمیانه اظهار نگرانی کرده‌اند. ترور سلیمانی، و به دنبال آن، تهدید ایران برای گرفتن انتقام، تنش در سراسر خاورمیانه را افزایش داده است. بسیاری از مسافران به منطقه (از عواقب این تحولات) دچار وحشت‌اند.

مقامات آمریکا و بریتانیا به شهروندانشان توصیه کرده‌اند که در دیدار از مراکز گردشگری امارات متحده عربی و عمان، مراقب و محتاط باشند. اما اوضاع  برای صنایع گردشگری، تغییر چندانی نکرده است و مقررات معمول در مورد تغییر برنامه سفر یا لغو آن بر جای خود باقی است.

سوال و جواب‌های مهم:

چند بریتانیایی در حال حاضر مشغول گذراندن تعطیلات در منطقه هستند؟

آمار وزارت خارجه همراه با پروازها به منطقه، حاکی از آن است که در حال حاضر حدود ۳۰ هزار گردشگر بریتانیایی در امارات متحده عربی، ۳۵۰۰ گردشگر در عمان، حدود ۲۵۰۰ بریتانیایی دیگر در قطر، و تعداد کمتری در بحرین، کویت، عربستان سعودی و ایران هستند. 

در مجموع، شاید حدود ۴۰ هزار گردشگر و بازرگان بریتانیایی برای دیدارهای کوتاه مدت در کشورهای حوزه خلیج فارس به‌سر می‌برند.

علاوه بر آن، ده‌ها هزار شهروند بریتانیایی در خاورمیانه زندگی و کار می‌کنند. برای مثال، وزارت خارجه می‌گوید که بیش از ۱۰۰ هزار بریتانیایی فقط در امارات متحده عربی، و ۲۰ هزار نفر دیگر در قطر اقامت دارند.

بسیاری از گردشگران بریتانیایی در مراکز عمده خاورمیانه، از جمله دوبی، ابوظبی و دوحه، هواپیما عوض می‌کنند. 

توصیه دولت بریتانیا پس از واقعه ترور سلیمانی چیست؟

در شنبه شب، چهارم ژانویه، وزارت خارجه مفاد توصیه نامه‌اش را برای سفر به تمام کشورهای منطقه به‌روز کرد و به یکی از بخش‌های آن افزود:«به دنبال درگذشت قاسم سلیمانی، ژنرال ارتش ایران در حمله روز سوم ژانویه توسط نیروهای آمریکا، شهروندان بریتانیا در منطقه باید آگاه و مراقب باشند و از طریق این توصیه نامه و رسانه ها، از آخرین تحولات مطلع شوند.» 

تنها کشورهای منطقه که در فهرست «مناطق ممنوعه» وزرات خارجه قرار دارند، عبارتند از ایران، عراق (و در شبه جزیره عربستان، یمن). 

نگرانی از بابت حملات تروریستی در امارات متحده عربی سابقه‌ای طولانی دارد. وزارت خارجه بریتانیا مدتی است ضمن اعلام احتمال چنین حملاتی، هشدار داده است که اهداف این گونه حملات «تاسیسات نفتی، وسایل ایاب و ذهاب عمومی، هواپیمایی، و اماکن پرجمعیت، از جمله رستوران‌ها، هتل‌ها، پلاژها، مراکز خرید و مساجد» است.

دوبی در نزدیکترین نقطه مرزی‌اش با ایران، فقط یکصد و شصت کیلومتر از آب‌های خلیج فارس با آن کشور فاصله دارد.

بیانیه سفارت آمریکا در امارات متحده عربی می‌گوید:«به شهروندان آمریکا قویا توصیه می‌شود که به شدت مراقب باشند و آگاهی خود را در هر شرایطی حفظ کنند.‌»

وزارت خارجه بریتانیا در مورد قطر و عمان می‌گوید:«نمی‌توان احتمال حملات تروریستی را رد کرد. ممکن است حملات هدف خاصی نداشته باشد و در اماکن محل اجتماع یا تردد اتباع خارجی رخ دهد.»

من تعطیلاتم را در دوبی رزرو کرده‌ام، گزینه‌هایم چیست؟

تا زمانی که وزارت خارجه علیه سفر به امارات متحده عربی هشدار نداده باشد – که اقدامی بعید است – مسافران به این مقصد، از زمینه قانونی و حقوقی برای لغو سفرشان بدون پرداخت غرامت برخوردار نیستند. این مورد حقوقی، شامل سفر به دوبی، راس الخیمه، ابوظبی و سایر امیرنشین‌ها می‌شود. 

در بریتانیا، مقررات حاکم بر تورهای گردشگری که شامل پرواز و هتل می‌شود، حاکی از آن است که اگر سازمان دهندگان این گونه تورها به دلایل «غیرقابل اجتناب و شرایط فوق‌العاده» نتوانند خدمات گردشگری را طبق آنچه رزرو شده است، ارائه دهند، مشتری حق دارد وجهی را که به سازمان گردشگری پرداخته است، پس بگیرد. اما در حال حاضر، پروازها به مقصد دوبی طرق برنامه انجام می‌شود و نهادهای گردشگری در امارات، طبق معمول عمل می‌کنند.

پرواز من به مقصد نهایی‌ام در ابوظبی، دوحه و دوبی توقف دارد. نمی‌خواهم بیش از نیاز، در این امیرنشین‌ها بمانم. آیا می‌توانم بلیطم را برای پرواز فوری به مقصد بعدی عوض کنم؟ 

مسافر از نظر حقوقی، چنین اختیاری ندارد و ممکن است هر نوع تغییر در برنامه پرواز، مستلزم پرداخت وجه اصافی باشد. 

شرکت‌های هواپیمایی اتحاد، قطر و امارات، در واکنش به تماس ایندیپندنت در این مورد، گفته‌اند که پاسخشان را به این سوال، به روز خواهند کرد.

پرواز من مستلزم تغییر هواپیما در خلیج فارس است. آیا تغییر بلیط سفر به پرواز مستقیم به دلیل شرایط موجود ممکن است؟ 

اگر شرکت هواپیمایی بدون ارائه گزینه دیگری، بخشی از سفر هوایی را لغو کند، مسافر می‌تواند بلیطش را با یک پرواز مستقیم عوض کند، اما مسافر راسا حق عوض کردن پروازش را ندارد.

سفر با کشتی چه؟

در ماه اوت سال ۲۰۱۹، به خاطر احتمال حملات تروریستی، شرکت کشتیرانی تفریحی «پی اند اوُ» برنامه کلیه سفرهایش را به خلیج فارس لغو کرد. در آن هنگام، برخی ناظران گفتند که بریتانیایی بودن شرکت «پی اند اُو» و تردد آن با پرچم آن کشور، احتمال هدف قرارگرفتنش را افزایش می‌دهد.

سخنگوی خطوط کشتیرانی تفریحی «پی اند اُو» گفت:« برنامه سفرهای (این شرکت) از پایان سال ۲۰۲۰ از سر گرفته خواهد شد، اما ما به توصیه مقامات مسئول عمل خواهیم کرد و اگر تغییری در برنامه لازم باشد، در اسرع وقت به اطلاع مهمانانمان خواهیم رساند.»

اما تارنمای تردد کشتی‌ها نشان می دهد که بسیاری از کشتی‌های تفریحی شرکت‌های کشتیرانی، در خلیج فارس تردد می‌کنند؛ از جمله شرکت‌های «ام اس سی بلیسیما» در ابوظبی، «کریستال اسپیریت» در دوحه، و پنج شرکت کشتیرانی در دوبی، شامل «ام اس سی لیریکا»، «کوستا دیادما»، «جواهر دریا» (رویال کاریبین)، «هورایزن» (پولمن) و ماین شیف ۵ (تویی). 

کشتی‌های تفریحی بسیاری نیز بین سنگاپور، هند، و امارات به سوی دوبی در حرکتند که میان گردشگران محبوب است. این کشتی‌ها باید از تنگه هرمز عبور کنند.

در حال حاضر، به نظر می‌رسد که مقررات سفرهای تمام شرکت های مسافرتی، بدون تغییر و طبق برنامه مراعات می‌شود. 

آیا در پرواز از فراز حریم هوایی کشورهای منطقه تغییری داده شده است؟

چنان امری برای صنایع هوانوردی موجد نگرانی بزرگی است. مسیر تعداد چشمگیری از خطوط پرواز به آسیا، از فراز خلیج فارس و آسمان عراق و ایران می‌گذرد. اگر شرکت‌های هواپیمایی بخواهند کریدور هوایی‌شان را تغییر دهند، سفرها طولانی‌تر می‌شود و برنامه پروازهای متصل به آن برهم می‌خورد و هزینه‌ها سخت افزایش می‌یابد. اگر پرواز مسافر به این دلیل دچار وقفه شده باشد، برعهده شرکت هواپیمایی است که برای آن چاره‌ای بیندیشد.

آیا تحولات اخیر بر سفر حج تاثیر خواهد گذاشت؟

انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۰ ده‌ها هزار مسلمان برای انجام مناسک حج به مکه و عربستان سعودی عزیمت کنند. اما از آن جا که انجام این فریضه تا اواخر ماه ژوئیه و اوایل اوت واجب نیست، هنوز زود است که در مورد آن اظهار نظر شود.  

در شرایط کنونی به منطقه خلیج فارس عزیمت می‌کنید؟

بله، خطر سفر به امارات متحده عربی، یا دیگر امیرنشین‌های خلیج فارس از جمله عمان و بحرین اندک است، اما در عین حال احتمال حمله را نیز نمی‌توان رد کرد.