برای عبدالاحد کشاورز بلخی، زمین‌های دیم نهر شاهی در استان بلخ، مهربانی سال‌های قبل را ندارد. او سه سال پی‌در‌پی نتوانسته است از این زمین‌ها به اندازه نیاز خانواده‌اش گندم به دست آورد. پیش از این، او گاهی هر سال دو یا سه بار از زمین‌ها دیم خود محصول برمی‌داشت. اما اینک، سه سال پس از شروع خشکسالی، چاه‌ها و رودخانه تقریبا خشک شده‌اند و عبدالاحد  خانواده‌اش و کشاورزانی چون او حتی آب آشامیدنی کافی ندارند. 

خشکسالی‌های مداوم آسیب شدیدی به اقتصاد افغانستان زده است که تقریبا یک سوم آن به کشاورزی وابسته است. به گزارش خبرگزاری رویترز، خشکسالی بیشتر به زمین‌های کشت دیم (که در افغانستان بیشتر از زمین‌های کشت آبی است - ۴.۵ میلیون هکتار کشت دیم در مقابل  ۳.۳ میلیون هکتار کشت آبی) فشار آورده است و به دلیل کاهش بارندگی، این زمین‌ها دیگر محصول چندانی ندارند. 

کارشناسان می‌گویند که با تغییرات آب‌وهوایی، خشکسالی روز‌به‌روز افزایش می‌یابد و در نتیجه، تشدید فشار بر منابع آبی افغانستان نیز افزایش می‌یابد.

بنا به گزارش شاخص جهانی خطر آب‌وهوا، افغانستان ششمین کشور در جهان است که خطرهای مرتبط با آب‌وهوا آن را تهدید می‌کند. به دلیل نبود زیرساخت‌های آبیاری مدرن در افغانستان، باروری زمین‌های کشاورزی بیشتر به ذوب شدن برف کوه‌‌ها و جاری شدن رودخانه‌ها متکی است. در گذشته اکثر رودخانه‌های افغانستان در طول سال دارای آب بودند. اما حالا بیشتر این رودخانه‌ها از آغاز تابستان تا اواخر پاییز خشک می‌شوند، زیرا برف در کوه‌ها به حدی نیست که در سراسر سال رودخانه‌ها را جاری نگه دارد. 

نجیب‌الله سدید، کارشناس منابع آب و محیط زیست و معاون پژوهشی موسسه مهندسی و تحقیقات آبراه‌ها در آلمان، می‌گوید که با افزایش دما و کاهش میزان بارش باران و برف، رودخانه‌ها دیگر مانند گذشته از ذوب شدن برف در سراسر سال بهره‌‌مند نمی‌شوند و نمی‌توانند زمین‌های کشاورزی را سیراب نگه دارند. او می‌افزاید که از لحاظ امنیت غذایی، کشوری که ۳۰ درصد اقتصاد آن به کشاورزی وابسته است، مدام باید نگران تغییرات اقلیمی و آب‌و‌هوایی باشد. حالا که این تغییرات باعث کاهش بارندگی شده است، باید روی میکانیزم‌های دیگر تمرکز کرد، وگرنه این روند در حال گسترش است و می‌تواند روی تولید ناخالص داخلی تاثیر سوء بگذارد. 

دو سال پس از سقوط حکومت پیشین، نگرانی در مورد وضعیت کشاورزی در افغانستان افزایش یافته است، زیرا با قطع کمک‌های خارجی و خروج اکثر کارشناسان، وزارت کشاورزی طالبان کوچک‌ترین پیشرفتی برای مدیریت آب و تقویت سیستم آبیاری کشاورزی نداشته است و در نبود مراقبت و نگهداری، حتی پروژه‌های سابق نیز صدمه می‌بینند. 

گروه طالبان می‌کوشد با مانور دادن روی کانال مهم و حیاتی قوش‌تپه در شمال افغانستان، آینده کشاورزی در افغانستان را روشن و پردستاورد نشان دهد. در واقع نیز اگر کانال قوش‌تپه تکمیل شود، ده‌ها هزار هکتار زمین در شمال افغانستان سیراب می‌شود. اما تا تکمیل این کانال هنوز چندین سال مانده است و با توجه به نبود بودجه کافی، زمان لازم برای تکمیل آن بسیار بیش از حدی است که پیش‌تر تخمین زده می‌شد. 

عبدالاحد می‌گوید: «در گذشته می‌توانستم از زمین‌های خود سالانه معادل حدود ۲۷ هزار دلار محصول به دست آورم. ما در زمین‌های خود گندم، پیاز، خربزه، هویج، بادمجان و چیز‌های دیگری کشت می‌کردیم. اما در سه سال گذشته من نتوانسته‌ام سالانه به ارزش بیش از ۱۲۰۰ دلار محصول بردارم.» او می‌گوید که همچنان و با همین وضعیت بحرانی کمبود آب، به کشت روی این زمین‌ها ادامه می‌دهد، زیرا هیچ گزینه دیگری برای کار و ادامه زندگی ندارد. 

افغانستان حدود ۷.۸ میلیون هکتار زمین کشاورزی دارد که ۱۱ درصد خاک آن را شامل می‌شود. به دلیل نبود سیستم آبیاری مناسب، بیش از نیم این زمین‌ها به صورت دیم زیر کشت می‌رود و در نتیجه، محصول‌‌دهی آن‌ها همواره به بارش برف و باران متکی است. اما خشکسالی‌های پی‌در‌پی امید حاصل‌برداری از این زمین‌ها را کاهش داده است.