سانسور شدید در چین پیش از سالگرد قتل‌عام تیان‌آنمن

تلاش‌ها برای پاک کردن خاطرات یا ارجاع به قتل‌عام میدان تیان‌آنمن نمونه‌ای از سابقه طولانی دولت ‏چین در پاک کردن روایت‌ها و رویدادهای تاریخی است که به نفع حکومت چین نیست‏

پلیس پنگ لی‌وان را، مردی را که مسئول نصب این پارچه‌نوشت‌های اعتراضی بود، بازداشت کرد، از آن زمان، او ناپدید شده است-Reuters

دو روز مانده به سی و چهارمین سالگرد قتل‌عام میدان تیان‌آنمن، حکومت چین شروع به سانسور شدید محتوای اینترنت و جمع‌آوری کتاب‌های تاریخی از کتابخانه‌ها کرده است. امسال حزب کمونیست چین هدف جدیدی برای سانسور دارد، پلی در پکن که در میان تظاهرات نادر سال گذشته پایتخت، معروف شد.

روزنامه گاردین گزارش می‌دهد که این بار اگر به زبان چینی به دنبال «پل سیتونگ» در نقشه‌های بایدو (وب‌سایت جست‌وجوگر چینی) باشید، نمی‌توانید این پل را پیدا کنید.

در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲، پارچه‌نوشت‌های سفیدی با حروف قرمز بزرگ از این پل، در نزدیکی منطقه دانشگاهی پکن و قبل از برگزاری کنگره بزرگ حزب کمونیست چین، آویزان شد که در آن‌ها از حکومت چین انتقاد شده بود. جست‌وجوی پل سیتونگ در بایدو این پیام را نشان می‌دهد: «هیچ مکان مرتبطی پیدا نشد.» تصاویری که از تابلوی جاده‌ای پل سیدونگ در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده بود نیز سانسور شده است.

در پارچه‌نوشت‌های پل سیتانگ «آزادی»، «احترام»، و حق «شهروندان و نه بردگی» و نیز برکناری شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، خواسته شده بود. این اعتراض پیش از آن بود که شی جین‌پینگ برای سومین بار، که بی‌سابقه بود، به دبیرکلی حزب کمونیست چین انتخاب شود. پلیس پنگ لی‌وان را، مردی را که مسئول نصب این پارچه‌نوشت‌های اعتراضی بود، بازداشت کرد. از آن زمان، او ناپدید شده است. پنگ لی‌وان را مردم «مرد پل» می‌شناسند. این نام مستعار اشاره‌ای نیز به «مرد تانک» در اعتراض‌های ۱۹۸۹ میدان تیان‌آنمن دارد که در برابر تانک‌های ارتش چین به‌تنهایی ایستاد.

اعتراض پنگ لی‌وان اعتراض‌های «ورق سفید» را تسریع کرد؛ اعتراض‌هایی که خواستار پایان دادن به سیاست سختگیرانه کووید صفر بود و در اواخر نوامبر و اوایل دسامبر شهرهای چین را در بر گرفت. این دوره از ناآرامی‌های گسترده‌ از سال ۱۹۸۹ به بعد در چین دیده نشده بود. اعتراض‌های «ورق سفید» روشی خلاقانه برای اعتراض به حکومتی است که هر نوع انتقاد از خود را ممنوع کرده است.  

قتل‌عام میدان تیان‌آنمن یکی از حساس‌ترین موضوع‌ها در چین است. در جریان آن اعتراض‌ها صدها معترض خواستار اصلاحات سیاسی شدند. ارتش آزادی‌بخش خلق چین معترضان را سرکوب کرد و چند تن کشته شدند. به همین دلیل است که حکومت چین بحث در مورد این رویداد را به‌شدت کنترل می‌کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در سال‌های گذشته، فعالان راه‌های خلاقانه‌ای برای اشاره به این رویداد پیدا کرده‌اند، مانند «۳۵ مه» که با ایما و اشاره به چهارم ژوئن، تاریخ واقعی این رویداد اشاره می‌کند. حکومت پس از کشف کردن روش‌های اعتراض همواره آن‌ها را مسدود می‌کند.

این سالگرد را گاهی «روز رسیدگی به اینترنت» می‌نامند، زیرا تعداد وب‌سایت‌هایی که فعالیت آن‌ها متوقف می‌شود افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.

به گزارش ام‌اس‌ان، مقام‌های هنگ‌کنگ فعالانه کتاب‌های مربوط به قتل‌عام میدان تیان‌آنمن را از قفسه‌های کتابخانه‌های هنگ‌کنگ حذف کرده‌اند تا خاطرات آن واقعه را پاک کنند. با این حال، جوامع چینی خارج از کشور این خاطره را زنده نگه داشته‌اند. انتظار می‌رود بسیاری از چینی‌های خارج از کشور، از جمله کسانی که اهل هنگ‌کنگ هستند، در تجمع‌های سالگرد سرکوب تیان‌آنمن در روز یکشنبه در دیگر نقاط جهان شرکت کنند.

با این حال، در هنگ‌کنگ، جایی که این سنت بیش از سه دهه پیش آغاز شد، هیچ مراسم عمومی برای بزرگداشت کسانی که در سال ۱۹۸۹ جان خود را از دست دادند برگزار نخواهد شد. در همین حال، مقام‌های این مستعمره سابق بریتانیا در حال حذف هر اشاره‌ای به سرکوب خونین اعتراض‌های دانشجویی ۱۹۸۹ هستند.

در هفته‌های اخیر، روزنامه‌نگاران هنگ‌کنگی نوشتند که ده‌ها کتاب و مستند مربوط به قتل‌عام میدان تیان‌آنمن در پایگاه داده‌های کتابخانه عمومی هنگ‌کنگ حذف شده است. جان لی، مدیر اجرایی هنگ‌کنگ، از تصمیم به حذف برخی از کتاب‌ها از کتابخانه‌های عمومی شهر دفاع کرد و گفت که کتاب‌های موجود در قفسه‌های کتابخانه باید طبق توصیه‌ مقام‌های کشور باشد. جان لی می‌گوید: «نباید هیچ کتاب غیرقانونی، نقض کپی‌رایت و حاوی ایده‌های ناسالم را توصیه کنیم و دولت موظف است این کتاب‌ها را توصیه نکند.»

کارشناسان به دویچه وله می‌گویند که این تلاش‌ها برای پاک کردن خاطرات یا ارجاع به قتل‌عام میدان تیان‌آنمن نمونه‌ای از سابقه طولانی دولت چین در پاک کردن روایت‌ها و رویدادهای تاریخی است که به نفع حکومت چین نیست.

بیشتر از جهان