وبسایت بلومبرگ با انتشار گزارشی در روز پنجشنبه، ۲ مارس ۲۰۲۳، نوشت جمهوری اسلامی ایران در پی خرید یک سامانه پیشرفته دفاع هوایی از روسیه است که به گمان تحلیل‌گران نظامی دولت اسرائیل می‌تواند احتمال حمله نظامی احتمالی این کشور به تاسیسات هسته‌ای تهران را کاهش دهد. 

با این‌وجود بلومبرگ در ادامه این بخش از گزارش روز پنجشنبه خود تاکید کرد برخی مقام‌های ایالات متحده آمریکا و اسرائیل به این وبسایت آمریکایی گفتند از مذاکرات میان تهران و مسکو بر سر سامانه‌های اس – ۴۰۰ متعلق به روسیه اطلاع دارند و موفقیت این مذاکرات می‌تواند احتمال حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد. 

به‌گزارش بلومبرگ، اگرچه روسیه همچنان نظر نهایی‌اش در مورد ارسال سامانه‌های اس – ۴۰۰ به ایران را اعلام نکرده، اما مقام‌های اسرائیل و متحدان غربی آن نگرانند که همکاری نزدیک نظام جمهوری اسلامی ایران و دولت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در جنگ اوکراین، زمینه موافقت کرملین با ارسال سامانه‌های پیشرفته دفاع هوایی به تهران را بیش از هر زمان دیگری مساعد کرده است. 

بلومبرگ در فرازی از گزارش مذکور به اظهارات هفته گذشته بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اشاره کرد که در کنفرانس امنیتی تل‌آویو، در مورد حمله نظامی به ایران چنین گفت:«هر چه بیشتر صبر کنید، کار سخت‌تر می‌شود.»

این گزارش در ادامه می نویسد آنچه در پشت اظهارات علنی نخست‌وزیر اسرائیل و متحدان سیاسی‌اش وجود دارد، «ترکیبی پیچیده» از نیت‌ها و پیام‌هایی است که دولت فعلی اسرائیل می‌کوشد به تهران و واشینگتن مخابره کند؛ تهدیدهایی که، به گمان نویسنده گزارش بلومبرگ، می‌تواند در صورت تحقق یافتن‌شان منطقه خاورمیانه را به آتش بکشد. 

روزنامه اورشلیم‌پست نیز با انتشار گزارشی در روز چهارشنبه از قول یکی از ژنرال‌های ارتش ایالات متحده آمریکا نوشت آمریکا باید در مقابل حمله‌ نیروهای نیابتی وابسته به جمهوری اسلامی به مواضعش در خاورمیانه، «محتاطانه» پاسخ دهد. 

در میان مقامات کشورهای غربی، خاصه اتحادیه اروپا و دموکرات‌های آمریکا، از دهه‌ها قبل این باور وجود دارد که درگیری نظامی با جمهوری اسلامی ایران یا نیروهای نیابتی‌اش، مثل حزب‌الله لبنان یا حوثی‌های یمن، می‌تواند منطقه را به آتش بکشاند. به‌عنوان مثال غالب مشاوران دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده آمریکا، به او هشدار داده بودند حذف هدفمند قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس، می‌تواند آغاز «جنگ جهانی سوم» را در پی داشته باشد. 

با این‌حال تجربه دولت فدرال ایالات متحده آمریکا در حذف قاسم سلیمانی نشان داد ارزیابی این گروه از سیاستمداران و ناظران غربی، دست‌کم در مورد واکنش نظام جمهوری اسلامی به‌قتل سلیمانی، درست نبود و اگرچه مقام‌های جمهوری اسلامی، از دی‌ ماه ۱۳۹۸ به این‌سو، در هر فرصتی وعده انتقام قاسم سلیمانی را داده‌اند، اما هرگز منافع آمریکایی‌ها یا دیگر قدرت‌های بزرگ جهان غرب را در منطقه با خطر جدی مواجه نکردند. 

با تمامی این اوصاف، همکاری نظامی جمهوری اسلامی ایران و روسیه معادلات گذشته را عوض کرده است. بلومبرگ نیز به همین دلیل به اظهارات هفته گذشته جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، اشاره کرد که همکاری نظامی میان تهران و مسکو را «بی‌سابقه» خواند و گفت حکومت ایران دارد در قبال تامین نیازهای روسیه در جنگِ اوکراین، امکانات نظامی میلیارد دلاری، از جمله «جت‌های جنگنده»، می‌گیرد. 

بلومبرگ همچنین می‌نویسد با وجود تمام این تغییروتحولات، اسرائیل امید دارد تا ایالات متحد آمریکا رهبری هرگونه حمله احتمالی به تهران را بر عهده بگیرد؛ امیدی که با رویکرد دولت فعلی آمریکا، که همچنان راه‌حل‌های دیپلماتیک را ترجیح می‌دهد، تفاوت‌های بسیاری دارد. 

نگرانی‌های فعلی اسرائیل در مورد اهداف و برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را باید در چارچوب این واقعیت دید که مسکو می‌تواند هر آن سامانه‌های دفاع هوایی اس – ۴۰۰ را در اختیار نیروهای نظامی وابسته به حکومت ایران قرار دهد و احتمال موفقیت استفاده از گزینه نظامی به‌منظور جلوگیری از هسته‌ای شدن تهران را کاهش دهد. 

بلومبرگ از قول یکی از کارشناس‌های نظامی می نویسد سامانه دفاع هوایی اس – ۴۰۰ می‌تواند حتی اهدافی را که در فاصله ۲۵۰ کیومتری از سطح زمین در حال پروازند مورد هدف قرار دهد.

این کارشناس، که پیش از این جزو نیروهای ارشد امنیتی دولت اسرائیل نیز بود، به بلومبرگ گفت:«هر چه دفاع هوایی آنها بیشتر باشد، ضربه زدن به آنها نیز دشوارتر است. [بنابراین] ما در حال تجزیه و تحلیل این موضوع هستیم که چه موقعی بهترین زمانِ دست زدن به اقدام به‌حساب می‌آید.»

گزینه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای و نظامی جمهوری اسلامی ایران، یکی از گزینه‌های دولت اسرائیل بوده که مقام‌های این کشور، خاصه در دو دهه گذشته، بارها در مورد آن به‌صورت علنی صحبت کرده‌اند. به‌عنوان مثال در جریان مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی با قدرت‌های بزرگ در سال ۲۰۱۲، فایلی صوتی از ایهود باراک، وزیر دفاع آن زمانِ اسرائیل، منتشر شد که به‌صراحت از طرح‌های مربوط به حمله نظامی به ایران سخن می‌گفت؛ طرح‌هایی که با مداخله دولتِ وقتِ ایالات متحده آمریکا متوقف شد. 

اما حالا شرایط متفاوت است. بر اساس آخرین گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، در تاسیسات هسته‌ای متعلق به جمهوری اسلامی ذراتی از اورانیوم‌هایی پیدا شده که غنای بالای ۸۳ درصد دارند. اگرچه مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در هفته‌های گذشته توجیهاتی برای پیدا شدن ذرات اورانیوم ۸۳ درصدی در تاسیساتشان تراشیده‌اند و قرار است جمعه هفته جاری نیز میزبان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشند، اما غالب کارشناسان می‌گویند شواهد موجود نشان می‌دهد حکومت ایران تنها چند هفته تا انباشت اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت بمب اتمی فاصله دارد و پس از آن می‌تواند بین ۱۸ تا ۲۴ ماه، نخستین کلاهک اتمی خود را بسازد.