افراد زیادی به واسطه وجود جاذبههایی كه در كلانشهرها، بهویژه در پایتخت وجود دارد برای پیدا كردن كار مناسب یا پیشرفت در شغل مورد علاقه خود به تهران سفر میكنند.
بسیاری از افرادی که به تهران مهاجرت میکنند یکی از دغدغههایشان اجاره بها و ودیعه بالای خانهها است. خانههایی که اگر هم اجاره و رهن مناسبی داشته باشند، یا از محل کار ممکن است دور باشد یا در محلهایی با امنیت پایین قرار داشته باشند. یکی از راهحلهای این افراد این است که به پانسیونها یا خوابگاههای خودگردان دانشجویی کارمندی میروند. افراد باید به خوابگاه هر ماه اجاره بها بدهند و این اجاره بها با توجه به تعداد تختهای هر اتاق و امکاناتی که خوابگاه ارائه میدهد متفاوت است. شبکه خبری بااقتصاد در گزارشی کوتاه به وضعیت اجاره بها در محلههای مختلف تهران پرداخته و این هزینه اجاره بها را از ماهی ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته است.
بسیاری از این دختران، زنان مجرد و حتی صیغهای با پرداخت این هزینهها وارد پانسیونها میشوند و بهرغم تفاوت سنی، شرایط زندگی متفاوت در کنار هم و در یک اتاق شب را به صبح میرسانند.
صدور مجوز پانسیونهای دانشجویی بر عهده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است. صدور مجوز پانسیونها باید با موافقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و اتحادیه مهمانپذیر باشد. دو سازمانی که هیچ تعاملی بین آنها نیست و هر بار که مشکلی مثل کلاهبرداری و شیادی از ساکنان پانسیونها رخ میدهد هر کدام تقصیر را بر گردن دیگری میاندازند.
در گزارشی که خبرگزاری رکنا درباره جمعیت دختران مجرد منتشر کرده است دکتر شهلا کاظمی پور؛ جمعیت شناس و استاد دانشگاه اعلام کرده است که ۱۰میلیون نفر جمعیت دختران در ایران است که بیش از یک میلیون آنها به تجرد قطعی رسیدهاند. ۵۰ درصد زنان با تحصیلات عالی بیکارند، ۱۸ درصد زنان فعال اقتصادی هستند، ۲ درصد دختران ۱۵ تا ۳۴ سال بر اثر فوت یا طلاق بدون همسر هستند و ۶۰ درصد زنان شاغل بیمه هستند.
این که چرا خانههای مجردی و پانسیونها در سطحی چنین گسترده در شهرهای بزرگ مثل تهران به وجود آمد، دلایل زیادی را باید جستجو کرد. به نظر میرسد ترکیبی از نیازهای عاطفی، میل به فردیت، استقلالطلبی، میل به رشد و پیشرفت تحصیلی و حرفهای و توسعهی نامتوازن تهران در مقایسه با شهرستانها باعث گرایش فزایندهی دختران به زندگی مجردی در تهران شده است. اما این سبک زندگی عرصه کشاکش دو نیروی اجتماعی است. یکی نیروی نسل جوانی که میخواهد آزادی و فردیت خود را منفک و مجزا از خانواده تعریف کند و به جامعه بقبولاند و از تمام حقوق، آزادیها، امکانات و احترام و تاییدی که جامعه به راحتی در اختیار خانوادهها قرار میدهد برخوردار باشد.
دیگری نیرویی که برای فرد مجزا از خانواده ارزش چندانی قائل نیست بلکه واحد بنیادین تشکل دهنده جامعه را خانواده میداند و فرد را، و به خصوص زن را، صرفاً در نسبت او با خانواده و تحت کنترل و نظارت خانواده میتواند بپذیرد و تحمل کند. عمده نگرانیها و هشدارها و برخوردهایی که در این حوزه میبینیم محصول همین کشاکش است.
مشکلات و آسیبهای زندگی در پانسیون
زندگی جمعی، روابط اجتماعی و گذراندن آخرین ساعات یک روز کاری و تحصیلی در کنار افرادی که خانواده محسوب نمیشوند تعامل بسیار زیادی احتیاج دارد. یک زن یا دختر جوان که در پانسیون زندگی میکند، باید بتواند خودش را با شرایط و مقررات آنجا وقف دهد. در خوابگاه دانشجویی که با مدیریت دانشگاه و برای اسکان دانشجویان در نظر گرفته شده است قوانین رفت و آمد وجود دارد و دانشجویان بعد از ساعت مقرر که معمولا ۱۰ شب است نمیتوانند وارد خوابگاه شوند. یا در صورت ورود با برخوردهای سنگینی از سوی مسئولان خوابگاهی روبه رو خواهند شد.
در پانسیونها هم شرایط تقریبا همین است با کمی آزادی بیشتر. شاید بهتر است بدانیم که پانسیونها در جهان قدمت طولانی دارند و در کشورهای دیگر به نام هاستل و نامهای دیگر معروفند. اما وجود و رشد این مکانها در تهران علاوه بر مسئله مسکن به استعارهای از زندگی شهرنشینی بدل شده است.
در هر کلانشهری نسبت بین روابط کار و امر تولید و تولید کننده مدام پدیده تازهای را به وجود میآورد از این رو وجود پانسیون میتواند پاسخی به نیاز انسان شهرنشین و پایتخت نشین باشد.
این پانسیونها برای ورودشان مقرراتی دارند. مقرراتی که آنها ملزم به اجرای آن هستند. یک پانسیون دار به گزارشگر اقتصاد نیوز گفته است: «هر عضو یا ساکن (دانشجو، کارمند یا کارآموز) با کارت شناسایی و ارائه معرفی از محل کار خود و پرداخت پول یک ماه و ودیعهای در قبال سکونت یک ماه میتواند در آنجا ساکن شود. عدم ارائه یکی از این مدارک به منزله عدم سکونت است.» این در حالی است که حضور زنان مطلقه و حتی صیغهای در پانسیونها میتواند یک آسیب اجتماعی را برای دختران مجرد به دنبال داشته باشد. زنانی که برای امرار معاش حاضرند تن فروشی کنند و یا به صیغه مردان پولداری در تهران در بیایند. در این گزارش به گسترش اعتیاد به مواد مخدر و حتی حضور دختران فراری نیز در پانسیونها اشاره شده است. این جاست که شرایط شاید برای خیلی از زنان و دختران مجرد ساکن در این پانسیونها کمی سخت باشد اما آنها چارهای جز تحمل این افراد ندارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حمایتهای قوی برای پیشگیری از آسیب
کیانوش امینی؛ روانشناس و مدرس دانشگاه درباره حضور دختران و پسران در پانسیونها و تجربه زندگی جدید به خبرگزاری ایرنا گفته بود که انسان در مواجهه با موقعیتهای جدید باید انرژی فیزیکی و روانی بسیاری صرف انطباق کند. زمانی که یک دختر یا پسر ۲۲ تا ۳۰ساله وارد پانسیون میشود، چون تجربه زندگی مستقل را نداشته و برای یافتن یا ادامه به کار هم انرژی زیادی صرف میکند و از قبل نیز رویاپروریهایی صورت گرفته، ناگهان با افت انرژی مواجه و دچار استرس میشود و برای رهایی از این استرسها و جبران کمبود آموزشها ممکن است از روشهای ناسازگارانه استفاده کند.
این روانشناس به تفاوت خوابگاهها با پانسیونها میپردازد و میگوید: فلسفه وجودی خوابگاهها ایجاد امنیت و آرامش دانشجویان و هدایت آنها به سمت رشد است و وابستگیهایی به فضاهای آموزشی دارند و مسئولانی برای آنها در نظر گرفته میشود که وظیفه مراقبت و پیگیری مشکلات دانشجویان را دارند اما در مقابل فلسفه راهاندازی پانسیونها درآمدزایی است و برای مدیران اهمیتی ندارد که افراد با چه رویکرد ذهنی وارد میشوند و به چه سمتی میروند.
جمع کثیری از افرادی که وارد پانسیونها میشوند، دچار استیصال شده و صرفا برای رهایی از موقعیت نامطلوب قبلی وارد محیط ناخوشایند فعلی میشوند و اگر توانمندی روانی داشته باشند، میتوانند این موقعیت را پشت سر بگذارند و در غیر این صورت مشکلات عدیدهای سر راه آنها ظهور میکند.
از آنجا که در انطباق با زندگی جدید مشکلاتی سر راه ساکنان پانسیونها قرار دارد، داشتن حامیان روانی که رابطه با آنها آسیبزا نباشد، کمک بزرگی است. داشتن ارتباط محکم و موثر با خانواده، استفاده از مشاور و روانشناس برای دریافت راهکارهای صحیح و مقابله مسألهمدار با استرسها و پرهیز از ایجاد ارتباطات پرخطر و جسورانه با افراد مختلف و وجود سیستمهای حمایتی در این نوع زندگی بسیار مهم است. اتفاقا برعکس تفکر برخی افراد، دختر یا پسری که میخواهد وارد پانسیون شود باید چند سیستم حمایتی قوی برای خود داشته باشد تا در صورت بروز و ظهور مشکل آسیب جدی نبیند.
