نگرانی از ظهور درگیری داخلی در افغانستان؛ رهبر طالبان به دیدار واحدهای نظامی جناح قندهار رفت

ملا هبت‌الله به نظامیان طالبان در قندهار گفت: شما خود را آماده کنید و به دستورهای نظامی به‌خوبی عمل کنید

این نخستین‌بار است که طالبان خبر دیدار رهبر پرده‌‌نشین خود از مراکز نظامی را منتشر می‌کنند- تصویر از خبرگزاری باختر

ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، روز سه‌شنبه، ۲۰ دی‌ماه، از سپاه ۲۰۵ البدر، در شهر قندهار دیدن کرد. رسانه‌های تحت کنترل طالبان ادعا کردند که رهبر این گروه در جریان دیدار از این مرکز نظامی، با فرماندهان این واحدها ملاقات و در جمع نظامیان طالبان سخنرانی کرده است. از زمانی که ملا هبت‌الله در سال ۲۰۱۶ به رهبری طالبان رسید، هیچ سند و مدرکی از زنده‌بودن او منتشر نشده است.

در اطلاعیه‌ای که وزارت دفاع طالبان منتشر کرد، به نقل از ملا هبت‌الله آمده است: «تعامل ما با جهان در پرتو احکام شریعت مقدس اسلام است و هیچ‌گونه دلیل دیگر برای ما قابل قبول نیست.»

رهبر طالبان بدون اشاره به افزایش فشارهای دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی درپی صدور فرمان‌های اخیر این گروه، افزود: «شما خود را آماده کنید، به دستورهای نظامی به‌خوبی عمل کنید و احکام شرعی را در ادارات خود اجرا کنید.»

پیش از این، روز شنبه، ملا هبت‌الله آخوندزاده از سپاه عزم که در قرارگاه نظامیان طالبان در استان هلمند مستقر است، دیدن کرده بود. هیچ عکس و شواهدی که نشان دهد رهبر طالبان در این مراکز نظامی حضور پیدا کرده، منتشر نشده است، اما رسانه‌های رسمی طالبان و همچنین وب‌سایت وزارت دفاع این گروه، اطلاعیه‌هایی در این مورد منتشر کردند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این نخستین‌بار است که طالبان خبر دیدار رهبر پرده‌‌نشین خود از مراکز نظامی را منتشر می‌کنند. در ۱۷ ماه سلطه طالبان بر افغانستان، آن‌ها فقط یک‌بار خبری درمورد حضور ملا هبت‌الله در کابل منتشر کردند. طالبان در اوسط ژوئن، با دعوت از ۴هزار ملا از سراسر افغانستان و برپایی نشستی بزرگ در محل برگزاری لویه‌جرگه در کابل، در آن اعلامیه‌ای را در حمایت از ملا هبت‌الله به‌عنوان زعیم و رهبر امارت اسلامی طالبان امضا کردند. رسانه‌های تحت کنترل طالبان یک نسخه صوتی از سخنرانی منسوب به ملا هبت‌الله را در جمع ملاهای حامی این گروه پخش کردند. ملا هبت‌الله در آن سخنرانی بر موارد زیادی، ازجمله پیروی از احکامی که صادر می‌کند، تاکید کرد.

ملا هبت‌الله، زاده قندهار است و پیش از دست‌یافتن به رهبری طالبان، مسئولیت دادگاه‌های این گروه را برعهده داشت. گفته می‌شود او صدها مورد فتوای مرگ نظامیان، کارکنان اداری و مخالفان گروه طالبان را در بیست سال جنگ در افغانستان صادر کرده است.

همزمان با صدور فرمان‌های اخیر رهبر طالبان که براساس آن تحصیل و اشتغال زنان در افغانستان ممنوع شد، گزارش‌ها از افزایش اختلاف‌ها میان جناح‌های مختلف این گروه نیز برملا شد. شماری از دیپلمات‌های غربی، ازجمله زلمی خلیل‌زاد، فرستاده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان، می‌گویند که بیشتر رهبران طالبان با فرمان اخیر ملا هبت‌الله در مورد منع تحصیل و اشتغال زنان مخالف‌اند. 

عباس استانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان، روز سه‌شنبه در یک سخنرانی به‌صورت تلویحی گفت فرمانبری از دستورهایی که خلاف شریعت باشند، واجب نیست و برعهده هر مسلمان است که مسئول و رهبری را که برخلاف شریعت اقدام می‌کند، درمورد عملکردش به پرسش و انتقاد بگیرد.

هرچند تا کنون هیچ برخورد نظامی میان جناح‌های طالبان صورت نگرفته است، اما افزایش اختلاف‌ها میان دو جناح شبکه حقانی و جناح قندهار برسر تقسیم قدرت و همچنین نارضایتی شماری از رهبران طالبان، به‌ویژه اعضای تیم مذاکره‌کننده این گروه که تا پیش از سلطه بر افغانستان در دوحه زندگی می‌کردند، بیش از هر زمانی این گروه را دچار چنددستگی کرده است.

صدور فرمان‌های اخیر رهبر طالبان واکنش‌های گسترده داخلی و جهانی درپی داشت و همزمان شهرهای بزرگ افغانستان، ازجمله قندهار، کابل، هرات و مزارشریف، شاهد حضور سنگین نظامیان طالبان بودند. خبرنگاران محلی از قندهار گزارش دادند که صدها عضو طالبان در نقاط مرکزی شهر، به‌ویژه در اطراف محل اقامت ملا هبت‌الله، به دیده‌بانی و نظارت مشغول‌اند.

دیدار رهبر طالبان از دو قرارگاه بزرگ نظامی این گروه در جنوب این کشور که حوزه نفوذ او به‌شمار می‌رود، گمانه‌زنی‌ها درباره بالا رفتن احتمال درگیری‌ داخلی میان جناح‌های طالبان را افزایش داده است. جنوب افغانستان حوزه نفوذ ملا هبت‌الله، ملا عبدالغنی برادر و ملا محمد یعقوب است، اما حوزه شرق افغانستان پایگاه سنتی شبکه حقانی به‌شمار می‌رود. فرماندهان طالبان در شمال افغانستان نیز بیشتر به سران جناح قندهار وفادارند، اما شبکه حقانی نیز در برخی از شهرهای شمال نفوذ دارد.

فرمان‌های افراطی و محدودکننده رهبر طالبان درمورد زنان که هرگونه شانس این گروه برای به‌رسمیت شناخته‌شدن به‌عنوان دولت رسمی افغانستان را از میان می‌برد، برخی از اعضای رهبری این گروه را درمورد بقای سلطه بر افغانستان نگران کرده است.