دانشمندان دانشگاه ایست انگلیا در بریتانیا فرایندی را شناسایی کردند که به ذوب شدن یخچال‌های قطبی کمک کرده است. 

پژوهشگران در دانشگاه فوق نتیجه یافته‌های خود را که مورد بازنگری دقیق نیز قرار گرفته است، در نشریه «نیچر کامیونیکیشنز» منتشر کرده‌‌اند. 

این تحقیق می‌گوید که یخ‌تاق‌ها، یا سکوهای یخی ضخیم شناور، که در کنار هم قرار دارند، به بی‌ثباتی در سایر یخ‌تاق‌ها در سطوح تحتانی کمک می‌کنند. 

علاوه بر این، آنان دریافتند که یک جریان اقیانوسی، سامانه‌ای از جریان‌های چرخشی جاری مجاور یخ‌تاق توایتیس در قطب جنوب، می‌تواند بر میزان آب ذوب‌شده‌ جاری در لایه‌های زیرین آن تاثیر بگذارد. 

موقعی که چرخش ضعیف می‌شود، حجم فزاینده آب گرم می‌تواند به منطقه‌ای زیر یخ‌تاق برسد و موجب ذوب شدنش شود. 

یخ‌تاق توایتیس، از بزرگترین یخ‌تاق‌های غرب جنوبگان، بخشی از یخچال طبیعی توایتیس است که به گفته تحقیق دانشگاه ایست انگلیا، در دو دهه گذشته به سرعت در حال ذوب شدن بوده است و بیشترین سهم را در افزایش سطح آب دریاهای کره زمین داشته است. 

محققان با مطالعه داده‌های به دست آمده از حسگرهای نصب شده در زیر یخ‌تاق دریافتند که آب اقیانوس در زیر یخ‌تاق در بازه زمانی  ژانویه ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۱ به طور چشمگیری گرمتر شده است.

جریان آب ناشی از یخ‌تاق جزیره کاج، در شرق یخ‌تاق توایتیس، بیشترین سهم را در گرم شدن آب جاری در لایه‌های تحتانی داشته است. 

هنگامی که پایه یخ‌تاق‌ها توسط اقیانونس ذوب می‌شود، آب ذوب شده با آب شور ترکیب می‌شود و می‌تواند لایه‌ای آب شناور و گرم را تشکیل دهد که پایه‌های یخ‌تاق توایتیس را ذوب می‌کند. 

دانشمندان فرایند دیگری را نیز شناسایی کرده‌اند که می‌تواند بر پایداری یخ‌تاق‌ها اثربگذارد و اهمیت جریان‌های محلی اقیانوسی و یخ‌های دریایی را آشکار می‌کند. دکتر تیاگو دوتو، مدیر این پروژه علمی گفت: «آب‌های عمیق پیرامون جنوبگان، که نوعی جریان گرم آب‌های قطبی است، در ذوب شدن پایه یخ‌تاق‌ها نقش اساسی دارند. اما در این تحقیق نشان می‌دهیم که گرمای زیادی در لایه‌های کم‌عمق زیر یک یخ‌تاق ممکن است ناش از آب‌های دیگری باشد که منشا آن یخ‌تاق در حال ذوب مجاور است.» 

او نتیجه گرفت: «بنابراین، آنچه که در یک یخ‌تاق رخ می‌دهد، می‌تواند بر یخ‌تاق مجاور اثر بگذارد.» 

این فرآیند برای مناطقی مانند دریای آموندسن که ذوب یخ‌تاق‌های بالایی را شاهدند مهم است، زیرا هر یخ‌تاق در کنار دیگری قرار گرفته و گرمای ناشی از یک یخ‌تاق می‌تواند از طریق جریان اقیانوسی به دیگری سرایت کند.»

این مطالعه می‌گوید: «مشاهدات اخیر و شبیه‌سازی‌های اقیانوسی نشان می‌دهد که سمت شرقی یخ‌تاق توایتیس با آب‌های عمیق پیرامون جنوبگان تغذیه می‌شود که قبلا در نزدیکی یخ‌تاق جزیره کاج جریان داشت.» 

 داده‌های به دست آمده از زیردریایی بدون سرنشینی که زیر جناح غربی یخ‌تاق توایتیس را بررسی کرده، نیز حاکی از وجود آب‌های عمیق پیرامون جنوبگان با منشا یخ‌تاق جزیره کاج در عمق ۸۰۰ تا هزار متری است؛ و این نشان می‌دهد که زیر یخ‌تاق توایتیس جریانی هست که در آن آب گرم عمیق به سمت غرب حرکت می‌کند.»

 دانشمندان برای انجام این پرژوه در ژانویه ۲۰۲۰ با ایجاد سوراخ‌هایی در یخ، حسگرهای سنجش دما و شورش آب را در زیر یخ‌تاق‌ توایتیس جاسازی کردند. آنان همچنین حسگرهایی را به شیرهای دریایی متصل کرده بودند و برای مطالعه خود نتیجه داده‌ها را با شبیه‌سازی‌های کامپیوتری ترکیب کردند. 

آنان نتیجه گرفتند که جریان واقع در زیر یخ‌تاق توایتیس در زمستان ضعیف می‌شود و باعث می‌شود که گرمای بیشتری به مناطق زیر یخ‌تاق جریان یابد. 

علاوه بر این، تصاویر ماهواره‌ای تمرکز بالا و غیرعادی یخ را در نزدیکی یخ‌تاق توایتیس در سراسر تابستان ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نشان داده‌اند.  

محققان پیشنهاد کردند که جریان حتی ضعیف‌تر هم بوده و باعث شده که آب مذاب اضافی در یخ‌تاق‌های مجاور وارد یخ‌تاق توایتیس شود. 

در نهایت، پژوهشگران گفتند که «تغییر جهت جریان حتی می‌تواند باعث شود که حفره‌های یخ‌تاق‌ها سریع‌تر گرم شوند… زیرا این تغییر می‌تواند لایه‌های جریان‌های دریایی را بالاتر بکشد و آب‌های گرم عمیق را به سمت بالا بیاورد.»