ابهام و حاشیه‌های انفجار استانبول

این بحث در میان ناظران و تحلیل‌گران جریان دارد که اردوغان برای پیروزی در انتخابات ژوئن سال آینده، به چه ترفندهایی دست خواهد زد

در ساعت ۱۴:۲۰ روز ۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، انفجاری خیابان استقلال در منطقه تجارتی و پرازدحام استانبول را به لرزه درآورد و دست‌کم ۶ نفر کشته و ۸۱ نفر زخمی بر جای گذاشت. پس از چند ساعت، وزارت کشور ترکیه اعلام کرد که بیش از ۴۰ نفر را به ظن دست داشتن در این انفجار بازداشت کرده است. سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه خبر داد یک زن ‌که بمب را در خیابان استقلال کار گذاشته بود در میان بازداشت‌‌شدگان است. سویلو افزود این زن اهل سوریه و مرتبط به حزب کارگران کردستان است. دولت ترکیه جدایی‌طلبان چپ‌گرای کرد به‌ویژه حزب کارگران کردستان را که از چهار دهه به این سو، مشغول مبارزه مسلحانه علیه آنکارا است، سازمان‌های تروریستی می‌خواند و آن‌ها را تهدیدی برای امنیت ملی ترکیه می‌داند.

 با وجود اینکه دولت ترکیه سازمان‌های کردی را به دست داشتن در این انفجار متهم می‌کند و به رغم اینکه بسیاری از مردم ترکیه این ادعای دولت را تصدیق می‌کنند، اما چند پرسش اساسی در این‌جا مطرح می‌شود که تاکنون بی‌پاسخ مانده است. پرسش نخست این است که اگر عامل انفجار یک زن تروریست آموزش‌دیده در ارتباط با فناوری بمب است و بیش از یک سال می‌شود که در ترکیه اقامت دارد، چگونه به دوربین‌های مداربسته‌ای که از تحرکات همگان عکس ‌بر می‌دارند، توجهی نمی‌کند و چگونه پس از کار گذاشتن بمب یک راست به آپارتمان خود برمی‌گردد تا فورا به دست پلیس بازداشت شود؟ پرسش دوم این‌ است که زن متهم با داشتن هویت عربی – سوری، چگونه می‌تواند مرتبط به حزب اتحاد دموکراتیک کردستان باشد؟ گذشته از آن، حزب یادشده هیچ‌گاه به ترکیه حمله نکرده و فعالیت‌هایش بر مبارزه علیه داعش متمرکز است. افزون بر آن، حزب کارگران کردستان و حزب اتحاد دموکراتیک کردستان، دست داشتن در این انفجار را رد کردند. این درحالی است که پذیرفتن مسئولیت عملیات‌های تروریستی از طرف سازمان‌های تروریستی، به تحقق یافتن اهداف آن‌ها کمک می‌کند. از همین رو، حزب کارگران کردستان مسئولیت همه عملیات‌های خود را در گذشته بر عهده گرفته است که از جمله می‌توان به انفجار استان مرسین در سپتامبر ۲۰۲۲ اشاره کرد.

البته پلیس ترکیه بسیار حرفه‌ای عمل کرد و توانست به‌سرعت زن سوری و تروریست احتمالی به نام احلام البشیر را بازداشت کند. دوربین‌ها هم از او درحالی‌که جلیقه‌ای با نوشته نیویورک بر تن داست، عکس‌برداری کردند. بر اساس گزارش‌ها، احلام البشیر اعتراف کرده که نزد یگان‌های مدافع خلق کرد در سوریه که از پشتیبانی ایالات متحده آمریکا برخوردارند، آموزش‌های ویژه دیده است. سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه گفت دستور این اقدام تروریستی از عین‌العرب در خاک سوریه صادر شده است؛ جایی‌که حزب کارگران کردستان و یگان‌های مدافع خلق کرد، در آن‌ مستقرند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آمریکا پس از وقوع انفجار در خیابان استقلال استانبول، به دولت ترکیه پیام تسلیت فرستاد، ولی سلیمان سویلو به‌دلیل پشتیبانی واشنگتن از یگان‌های مدافع خلق و نیروهای دموکراتیک سوریه، پیام تسلیت آمریکا را نپذیرفت. اما از دید ناظران، این موضع‌ ترکیه در برابر آمریکا مشکوک و سوال‌برانگیز است. آن‌ها می‌گویند نظرسنجی‌ها نشان داده است که چهار عملیات‌ نظامی سابق ترکیه در خاک سوریه، باعث افزایش محبوبیت اردوغان در افکار عمومی ترکیه شده است، اگرچه که آخرین لشکرکشی آن در پاییز گذشته به‌دلیل مخالفت روسیه و ایران متوقف شد. ناظران می‌افزایند از آن‌جا که ترکیه در حال حاضر در عراق مشغول است، بعید به نظر می‌رسد که اقدام به راه‌اندازی عملیات نظامی جدیدی در خاک سوریه کند، به ویژه به این دلیل که سازمان‌های کرد دست‌ داشتن در انفجار استانبول را رد کرده‌اند؛ از این جهت دولت اردوغان به حمله سیاسی و تبلیغاتی علیه آمریکا پرداخته تا بتواند محبوبیت مردمی خود را افزایش دهد.

عبداللطیف سینر از بنیان‌گذاران حزب عدالت و توسعه حاکم که تغییر موضع داد و به‌عنوان نماینده حزب مخالف وارد پارلمان شد، چندی پیش گفته بود اردوغان آماده است برای بقا در قدرت، کشور را به جنگ داخلی سوق دهد. در انتخابات ژوئن ۲۰۱۵ زمانی‌که حزب دموکراتیک خلق‌ها که از کردها حمایت می‌کرد، ۸۰ کرسی از ۵۵۰ کرسی پارلمان را به دست آورد و حزب عدالت و توسعه اکثریت اجمالی در پارلمان را از دست داد، اردوغان برای جلب افکار عمومی و کسب آرا، آتش جنگ را علیه حزب کارگران کردستان بر افروخت، در نتیجه حزب عدالت و توسعه بار دیگر در انتخابات زودهنگام نوامبر ۲۰۱۵ اکثریت را به دست آورد.

حال این بحث در میان ناظران و تحلیل‌گران جریان دارد که اردوغان برای پیروزی در انتخابات ژوئن سال آینده، به چه ترفندهایی دست خواهد زد. این درحالی است که صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ها، از سال ۲۰۱۶ تاکنون در زندان به‌ سر برده است و اکرم امام اوغلو، شهردار استانبول و رقیب نیرومند اردوغان، با ۴ سال زندان و ممنوعیت از فعالیت سیاسی رو‌برو است. همچنین، دولت اردوغان برای لغو مصونیت پارلمانی کمال قلیچ‌دار اوغلو و ۶۴ نماینده دیگر، درحال برنامه‌ریزی است.

اندکی پیش‌تر از انتخابات محلی ترکیه در اواخر مارس ۲۰۱۴، نوار صوتی از یک جلسه امنیتی به بیرون درز کرد که گوشه‌ای از ترفندهای دولت اردوغان را نشان می‌داد. بر اساس نوار یادشده، در این جلسه امنیتی که با حضور احمد داود اوغلو، وزیر خارجه، فریدون سینیر اوغلو، معاون وزیر خارجه، یاسر گولر، معاون رئیس ستاد ارتش، و هاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، تشکیل شده بود، برای به‌راه‌اندختن یک عملیات ساختگی برنامه‌ریزی صورت گرفت تا بهانه توجیه‌پذیری برای حمله ارتش ترکیه به خاک سوریه باشد. اردوغان که در آن زمان نخست‌وزیر بود، افشای این نوار را محکوم کرد و آن را حقیرانه خواند، اما صحت آن را انکار نکرد.

در ارتباط با شانس انتخاباتی اردوغان، جریج کوبلی، نویسنده و تحلیلگر سیاسی، نوشت: «اردوغان زمان محدودی برای بقا در قدرت در اختیار دارد. او می‌خواهد یا از راه انتخابات به هدف خود دست یابد یا اینکه وضعیت اضطراری پیش بیاید که امنیت ملی در خطر قرار گیرد و او با تحمیل نوعی از زور، از برگزاری انتخابات آینده جلوگیری کند».

آیا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری، شاهد حوادث غیرمنتظره در ترکیه خواهیم بود؟ گذشت زمان پاسخ خواهد داد.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه