فرونشست زمین در تهران؛ مناطق ۱۸ و ۱۹ پایتخت در وضعیتی خطرناک قرار دارند

نرخ فرونشست در دشت‌های اطراف تهران رقم بالایی بین ۱۷ تا ۲۴ سانتی‌متر در سال است

فرونشست زمین در خیابان پیامبر تهران-Amirhossein Bandi/IRNA

نایب رئیس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، وضعیت فرونشست زمین در مناطق ۱۸ و ۱۹ پایتخت را خطرناک توصیف کرد.

به گزارش ایلنا،‌ مهدی بابایی ضمن تایید بالا بودن نرخ فرونشست زمین در جنوب غرب تهران گفت: «بیشترین نرخ فرونشست زمین در محدوده جنوب غربی تهران بزرگ یعنی در حریم شهر تهران و در مجاورت شهریار اتفاق افتاده که بعضا فرونشست بالای ۲۰ سانتی‌متر در سال در این منطقه ثبت شده است، اما در سطح شهر تهران به دلیل کوهپایه‌ای بودن بافت خاک پایتخت، نرخ فرونشست زمین کمتر از این مقدار است.»

این عضو شورای شهر افزود: «با توجه به این که نرخ فرونشست زمین در جنوب غرب تهران، از سایر مناطق حاشیه‌ای پایتخت بیشتر است، در داخل شهر تهران هم بیشترین نرخ فرونشست در جنوب غرب پایتخت یعنی در مناطق ۱۸ و ۱۹ رخ داده است؛ به نحوی که وضعیت فرونشست زمین در این مناطق تهران خطرناک ارزیابی می‌شود.»

فرونشست زمین پدیده‌ای است که باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه و خرابی ساختمان‌ها می‌شود. این وضعیت، یکی از نتایج برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و نتیجه مدیریت غلط منابع آبی است.

نایب رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران در بخش دیگری از گفته‌هایش با تاکید بر لزوم صرفه‌جویی در مصرف آب برای جلوگیری از تشدید فرونشست زمین در تهران،‌ گفت: «هر میزان که بیشتر بتوانیم در مصرف آب شرب یا بهره‌برداری از آب چاه‌های پایتخت برای مواردی مثل آبیاری فضای سبز صرفه‌جویی کنیم، میزان برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی کاسته خواهد شد و نرخ فرونشست تهران نیز پایین‌تر می‌آید.»

او البته از طرحی خبر داد که در شورای شهر تهران در دست تدوین است و گفت که بر اساس آن،‌ شهرداری ملزم خواهد شد که برای مصارف شهری آب، از جمله آبیاری فضای سبز، حتما از «بازچرخانی آب‌های سطحی» استفاده کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در حال حاضر،‌ مقدار زیادی از آب‌هایی که در جوی‌ها و رودخانه‌های تهران جریان دارد، صرفا به خارج از شهر هدایت می‌شوند و هیچ استفاده مفیدی از آن‌ها نمی‌شود، در عوض، شهرداری تهران برای آبیاری فضای سبز از آب تصفیه‌خانه‌هایی استفاده می‌کند که با برداشت آب از چاه‌ها، آب تصفیه‌شده را با استفاده از یک شبکه لوله‌کشی عظیم به فلکه‌های مخصوصی می‌رسانند که آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز تهران را تامین می‌کنند.

با وجود این که نرخ فرونشست زمین در سطح شهر و دشت‌های اطراف تهران بسیار متفاوت است، اما آخرین آمارهای رسمی سازمان زمین‌شناسی کشور نشان می‌دهد که نرخ فرونشست در دشت‌های اطراف تهران بین ۱۷ تا ۲۴ سانتی‌متر در سال است. اگرچه نرخ فرونشست در سطح شهر به‌خصوص مناطق مرکزی و شمالی تهران کمتر از این مقدار است.

عمده فرونشست زمین در دشت‌های اطراف پایتخت به‌خصوص در بخش جنوب غربی تهران بزرگ رخ داده و سرایت این فرونشست به سطح شهر تهران باعث شده است که بعضی مناطق جنوب غربی پایتخت نیز در معرض این پدیده شوم قرار داشته باشند. پژوهش‌های سازمان زمین‌شناسی نشان می‌دهد که مناطقی از جمله جنوب، شرق و جنوب شرق شهریار، اطراف اسلامشهر، اطراف احمدآباد مستوفی، جنوب تهرانسر، جنوب شهرک استقلال و اطراف نسیم شهر از جمله مهمترین مناطق حاشیه تهران بزرگ‌اند که بالاترین نرخ فرونشست را ثبت کرده‌اند.

هشدارها درباره فرونشست زمین در تهران در شرایطی است که پایتخت با جمعیت بیش از هشت میلیون نفر، زیرساخت‌های مناسب برای امدادرسانی در مواقع بحرانی را ندارد و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت وقوع سانحه‌ای مانند زمین‌لرزه یا فرونشست زمین، فاجعه گسترده‌ای به بار می‌آید. با این حال، اقدام خاصی برای مقابله با این پدیده انجام نشده و فقط به تشکیل چند کارگروه و صدور دستورالعمل بسنده شده است.

محسن طباطبایی مزدآبادی، کارشناس مسائل شهری، تیر ماه سال گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، فرونشست زمین در پیرامون تهران را همانند «بمب ساعتی» دانست.

او با اشاره به این که فرونشست زمین در تهران، تهی‌دستان و تنگدستان را می‌بلعد، تاکید کرد: «تاسیسات و زیرساخت‌های مهمی مانند راه‌آهن، خطوط مترو و انبارهای نفت در مناطق دارای فرونشست شدید قرار دارند. از این رو می‌توان گفت که فرونشست زمین با مناطق آسیب‌پذیر فقیرنشین جنوب و جنوب غرب پایتخت انطباق دارد، به طوری که در محدوده بزرگراه آزادگان، شهرک مصطفی خمینی و حوالی آن، نرخ فرونشست از سال ۹۵ تا ۹۹ بیش از سه‌برابر شده است.»