امروز برای اولین‌بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران ورزشگاه آزادی برای زنان آزاد شد. پس از چهل سال ممنوعیت، زنان و دختران ایرانی به ورزشگاه آزادی رفتند تا از نزدیک شاهد پیروزی پرگل تیم ملی ایران باشند.

بی‌شک پنجشنبه ۱۸‌ام مهرماه سال ۱۳۹۸ روزی فراموش‌ نشدنی برای ورزش ایران و به‌خصوص فوتبال است. پیش از شروع شدن مسابقه تمامی عکاسان و فیلم‌برداران روبروی جایگاه زنان رفته بودند و حضور پرشور و حرارت دختران ایرانی را ثبت می‌کردند. دختران تماشاگر دیگر ناچار نبودند تا چهره‌شان را از دوربین‌ها پنهان کنند. لازم نبود که صورت‌هایشان را شبیه پسرها کنند تا صندلی‌های آزادی جایشان باشد. هرچند که متاسفانه در میان عکاسان و فیلمبرداران جای خالی زنان عکاس و فیلمبردار به چشم می‌آمد.

در واقع حضور امروز زنان در ورزشگاه آزادی، فرصت روایت این حضور و به اشتراک گذاشتن تجربه‌شان از بودن در ورزشگاه را فراهم کرد. شبکه‌های اجتماعی از ابتدای روز و هم‌زمان با رفتن زنان به ورزشگاه پر شد از عکس‌ها و ویدیو‌هایی که زنان و دختران از حواشی اولین حضور رسمی‌شان در ورزشگاه منتشر می‌کردند. آمارها از حضور نزدیک به چهارهزار تماشاگر زن در ورزشگاه آزادی خبر داده بودند. هرچند که مسئولین برگزاری مسابقه جایگاه ویژه‌ای را برای زنان تعبیه کرده بودند که با حصارکشی این جایگاه را از دیگر سکوهای ورزشگاه جدا کرده بودند اما بسیاری از دخترانی که به امید صندلی‌های خالی ورزشگاه به محل مسابقه آمده بودند، موفق نشدند تا در جایگاه دیگری جز مکان تعیین شده مستقر شوند.

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی از فضای امنیتی حاکم بر ورزشگاه پیش از ورود زنان به ورزشگاه گفتند. فضایی آغشته با جو پلیسی و تهدید تماشاگرانی که می‌خواستند جشن شکستن سد چهل سال دوری از ورزشگاه را کنار هم برگزار کنند. به گفته برخی حاضران در ورزشگاه پلیس به زنان گفته است که به ازای هر تماشاگر یک دوربین برای کنترل رفتار تماشاگران تعبیه شده و به دختران هشدار داده شده است که تمامی رفتارهای آنها تحت کنترل است.

امروز نمایندگان فدراسیون جهانی فوتبال نیز در ورزشگاه حاضر بودند. سه زن به نمایندگی از فیفا به ورزشگاه آزادی آمده بودند تا از نزدیک شاهد چگونگی روند ورود زنان به ورزشگاه باشند. هرچند که حضور آن‌ها نیز نتوانست خیل زنان و دختران مشتاقی را که بیرون ورزشگاه منتظر بودند، به «آزادی» برساند. برخی کاربران با اشاره به این نکته به نوعی گلایه خود را از نحوه نظارت نمایندگان فیفا ابراز کردند. 

ویدیویی از برخورد ماموران با بعضی تماشاگران در فضای مجازی دست به دست شد که در آن یک مامور نیروی انتظامی قصد بازداشت دختری را داشتند که پلاکاردی با این متن را بالای سر گرفته بود: «دختر آبی ایران، نام تو جاویدان»، که با دخالت زنان دیگر جایگاه از بازداشت این هوادار جلوگیری کرده‌اند.

هرچقدر که رفتار امنیتی و پلیسی ماموران برگزاری مسابقات با زنان ناامید کننده و تاسف‌انگیز بود، واکنش بازیکنان تیم ملی و در راس آن‌ها «مسعود شجاعی» کاپیتان تیم بسیار ستایش‌برانگیز و به یادماندنی بود. کاپیتان تیم ملی پیش از شروع مسابقه ، بازیکنان تیم را جمع کرد تا همگی نزد زنان و دختران حاضر در ورزشگاه بروند و به آن‌ها ادای احترام کنند. شجاعی از معدود بازیکنان تیم ملی‌ست که همواره و در هر فرصتی از حقوق دختران هوادار فوتبال دفاع کرده است. چند سال پیش بود که شجاعی در دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، قاطعانه خواستار حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد.

تردیدی نیست که اطلاع‌رسانی کاربران فضای مجازی و انتشار لحظه به لحظه رویدادهای امروز ورزشگاه و ساختن جوی کاملا متفاوت در ورزشگاه آزادی به دست زنان و دختران ایرانی ، مقامات حاکمیت را با واقعیتی روبرو کرد که انکار آن از امروز به بعد بسیار دشوار خواهد بود. واقعیتی که نشان می‌دهد حذف زنان از رویدادهای بزرگ اجتماعی و انکار هستی اجتماعی دختران و زنان ایرانی در فضاهای عمومی هم‌چون ورزشگاه ناممکن است.

روز پنجشنبه علی ربیعی، سخن‌گوی دولت جمهوری اسلامی، که در ورزشگاه حاضر شده بود در صفحه توئیتر خود نوشت: «آرام، منظم، شاد، پرهیجان، امن و برابر و با متانت. ورزشگاه آزادی امروز با حضور دختران و زنان سرزمینمان اینگونه است! و البته با گل های فراوان! خوشحالم از اینکه در آزادی هستیم». نکته پنهان در نوشته کوتاه علی ربیعی شاید نگاه چهل‌ساله حکومت جمهوری اسلامی به زنان و دختران ایرانی‌ست. ربیعی چنان از آرامش و نظم ورزشگاه به وجد آمده که گویی تصورش از حضور زنان در ورزشگاه مساوی با اغتشاش و بی‌نظمی بوده است. گویی چشم و گوش مقامات جمهوری اسلامی به روی تلاش زنان در تمام این سال‌ها بسته بوده است و حتی مرگ تلخ دخترآبی نیز قلبشان را به رحم نیاورده بود. دختری که خود را به آتش کشید تا در روزهای پاییزی تهران، زنان و دختران ایرانی در ورزشگاه آزادی صدای او باشند؛ دخترآبی، جای تو خالی.