طبق آیین‌نامه ابلاغ‌شده از سوی شورای عالی آموزش‌وپرورش، دانش‌آموزان دختری که حین تحصیل متاهل شده‌اند، می‌توانند در مدارس روزانه ادامه تحصیل دهند.
عباس سلطانیان، مدیرکل متوسطه نظری آموزش‌وپرورش با بیان این خبر به ایلنا گفت: «در آیین‌نامه قبلی دوره دوم متوسطه و در آیین‌نامه اجرایی جدید مصوبه کمیسیون معین شورای عالی آموزش‌وپرورش، به‌صراحت اشاره شده است که دانش‌آموزان دختری که در حین تحصیل ازدواج می‌کنند، می‌توانند در مدارس روزانه به تحصیل خود ادامه دهند. همچنین اگر تمایل داشته باشند می‌توانند به شکل غیرحضوری تحصیل خود را ادامه دهند و فقط در امتحان شرکت کنند؛ یعنی در مدرسه ثبت‌نام کنند، خودشان درسشان را بخوانند و سپس برای شرکت در امتحانات اقدام کنند. درواقع مسیر برای ادامه تحصیل دانش‌آموزان دختری که ازدواج کرده‌اند، کاملا هموار شده است.»
این مسئول رده‌بالای آموزش‌وپرورش تاکید کرد «اگر دانش‌آموز متاهل ضوابط و شرایط مدرسه را رعایت کند، هیچ منعی برای ثبت‌نام در مدرسه ندارد» و گفت درباره تعداد دانش‌آموزان متاهل آماری ندارد: «این آمار را باید از واحد فناوری دریافت کنید. به‌دست آوردن این آمار به واحد فناوری آموزش‌وپرورش مربوط می‌شود، زیرا آنها از طریق سامانه سیدا آمار را استخراج می‌کنند.»
گفته‌های سلطانیان شاید در ظاهر اقدام مثبت و نوعی کمک برای ادامه تحصیل دانش‌آموزان دختر به نظر برسد، اما در شرایطی که فعالان حقوق کودک به آمار بالای کودک‌همسری اشاره می‌کنند، چنین خبرهایی نگران‌کننده است.
از سویی، به دلایل مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ازدواج دختران زیر ۱۸ سال افزایش یافته و از سوی دیگر، حاکمیت با تصویب طرح‌هایی مانند «تعالی خانواده و افزایش جمعیت» درصدد افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری است، خانواده‌هایی که تا پیش‌ازاین نگران تحصیل دخترانشان بودند، با چنین تسهیلاتی بیشتر از گذشته احتمال دارد که دختران کم سن و سال محصلشان را به ازدواج تشویق یا زیر سایه قانون آنها را به پذیرفتن حلقه ازدواج وادار کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران درباره ازدواج دختران کم سن و سال که ۲۵ آبان منتشر شد، نشان می‌دهد که در بهار ۱۴۰۰، تعداد ۹ هزار و ۷۵۳ دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله و همچنین ۴۵ هزار و ۵۲۲ دختر ۱۵ تا ۱۹ ساله ازدواج کرده‌اند. این در حالی است که میزان ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله در بازه زمانی مشابه سال پیش از آن، هفت هزار و ۳۷۶ مورد و ازدواج دختران ۱۵ تا ۱۹ ساله ۳۶ هزار و ۲۶۵ مورد بوده است؛ به این معنی که هر دو مورد افزایش داشته‌اند.
دولت سیزدهم و ناامیدی فعالان حقوق کودک
بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ایران، ازدواج دختران ۱۳ ساله مجاز است و تلاش‌های فعالان مدنی برای افزایش حداقل سن ازدواج که از سال ۱۳۹۷ آغازشده بود، نتیجه‌ای نداد. در سوی مقابل، اقدام‌های گوناگونی برای ازدواج در سنین پایین انجام شد، ازجمله تلاش برای فرهنگ‌سازی ازدواج در سنین پایین با ساخت سریال و تیزر تلویزیونی، اعطای وام ازدواج ۱۰۰ میلیون تومانی به دختران کمتر از ۲۳ سال و پسران کمتر از ۲۵ سال و حالا خبررسانی گسترده درباره لغو محدودیت حضور دانش‌آموزان در کلاس درس.
اگرچه موضوع زنان به دلیل نوع نگاه حاکمیت و قوانین برگرفته از دین همواره در جمهوری اسلامی موضوع بحث بوده است، اما دولت سیزدهم با نگاه اصولگرا و نمایندگان همفکرش در مجلس شورای اسلامی، فعالان مدنی را بیش‌ازپیش نسبت به عقب‌گرد در حوزه زنان نگران کرده است.
معصومه ابتکار، معاون زنان و خانواده دولت روحانی اسفند ۱۳۹۷ در توییتر خود نوشت: «دیروز لایحه حذف تبصره مربوط به ازدواج دختران زیر ۱۳ سال را برای دولت ارسال کردیم. با تمام توان تلاش کنیم تا کودک همسری دیگر اتفاق نیفتد.» این تلاش البته مانند بسیاری از وعده‌های مسئولان دولت روحانی درنهایت نتیجه نداد تا این‌که با تغییر دولت، این سمت به انسیه خزعلی رسید تا تتمه امید فعالان حقوق کودک برای تغییر این قانون هم از بین برود.
انسیه خزعلی، معاون جدید رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده در نخستین نشست خبری‌اش با اشاره به این‌که در ۱۶ سالگی ازدواج کرده است، بر نقش زن در خانواده تاکید کرد. او تنها دو ماه بعد از مرگ مادر ۱۷ ساله سراوانی پس از زایمان گفت: «به زنان به‌عنوان محور خانواده و مادر باید به‌طور ویژه نگاه شود، در مورد مسائل زنان شبهات زیاد است و از طرفی حملات دشمن نیز در این خصوص زیاد است و می‌خواهند نقش خانواده را خلاف آنچه هست نشان دهند.»
با چنین رویه‌ای به نظر می‌رسد علاوه بر ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان در استان‌های محروم باید شاهد آمار ازدواج دختران زیر ۱۸ سال در شهرهای بزرگ هم باشیم، اتفاقی که مطلوب حاکمیت برای کاستن از نقش زنان در جامعه و خانه‌نشین کردن آن‌هاست.
