اولین جلسه دادگاه بین‌المللی مردمی آبان، امروز چهارشنبه ۱۹ آبان، در لندن و بدون حضور مقامات جمهوری اسلامی یا نماینده آنها برگزار شد.

این دادگاه برای رسیدگی به کشتار و سرکوب شهروندان معترض ایرانی در جریان اعتراضات سراسری آبان ماه سال ۱۳۹۸ برگزار می‌شود.

حمید صبی، عضو هیئت دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان، در اولین جلسه این دادگاه گفت به سفارت جمهوری اسلامی در لندن و همه متهمان پرونده نامه فرستاده شده و از آنان خواسته شده که خود یا وکلیشان در دادگاه حاضر شوند، ولی هیچ یک از آنها به این خواسته پاسخی ندادند.

در اولین جلسه دادگاه بین‌المللی مردمی آبان گفته شد که این دادگاه برای بررسی کشتار و سرکوب مردم در اعتراضات آبان ۹۸ اظهارات ۴۵ شاهد در باره نقش بیش از ۱۳۳ مقام جمهوری اسلامی در این کشتار تشکیل شده است و احتمال انجام جنایت علیه بشریت از سوی آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.، اظهارات ده‌ها شاهد را بررسی کند.

علی خامنه‌ای و ابراهیم رئیسی از جمله کسانی هستند که شهادت شاهدان در باره آنها شنیده خواهد شد.

حمید صبی در همین زمینه گفت:« تمام مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران باید به تصویب رهبر جمهوری اسلامی برسد و سرکوب معترضان با سلاح‌های کشنده بدون تایید علی خامنه‌ای امکان‌پذیر نبود.»

این دادگاه به ابتکار سه سازمان مدافع حقوق بشر، عدالت برای ایران، حقوق بشر ایران و سازمان بین‌المللی با هم علیه اعدام و با حضور وکلا و حقوق‌دانان بین‌المللی مدافع حقوق بشر برگزار شده است.

در اولین جلسه، پس از سخنان وین جرداش، که ریاست دادگاه را برعهده دارد و نیز حمید صبی، از اعضای هیئت دادستانی، مریم فومنی در باره شاهدان و نحوه راستی‌آزمایی شهادت آنان سخن گفت.

امیر انصاری‌فر، پدر فرزاد انصاری‌فر، اولین شاهدی بود که با نام خود و از ایران در این جلسه سخن گفت.

فرزاد ۲۸ ساله‌ روز ۲۵ آبان ۹۸ در بهبهان کشته شد.

براساس مدرکی که آقای انصاری فر در اختیار داده گذاشته بود، علت مرگ فرزاد انصاری‌فر، «گلوله سلاح‌های جنگی با کالیبر ۷ الی ۸ میلی‌متر (مثل کلاشینکوف) ذکر شده است. در این مدرک که از سوی پلیس آگاهی استان خوزستان صادر شده، گفته شده که گلوله از فاصله پانزده تا چهل متری شلیک شده و به پشت گردن اصابت کرده است.

پدر فرزاد انصاری‌فر همچنین در پاسخ به پرسش یکی از اعضای هیئت قضات گفت: «ما بارها از مسئولان خواستیم که کسی را که به پسر ما شلیک کرده شناسایی و معرفی کنند، اما در پاسخ گفتند نمی‌دانیم.»

او در پاسخ به این سوال که «برای خانواده شما عدالت در این مورد باید چگونه باشد؟» گفت: «عدالت برای ما این است که ما بدانیم چه کسی به پسر ما شلیک کرده و چه کسی به او دستور داده است. ما می‌خواهیم او را ببینیم و پاسخ این پرسش را بگیریم.»

در نوبت عصر جلسه دادگاه بین‌المللی مردمی آبان مسیح علی‌نژاد روزنامه‌نگار به عنوان دومین شاهد سخن گفت. او در ابتدای جلسه تاکید کرد: «ای کاش به جای من همه مادرانی که ویدئو برایم فرستاده بودند اینجا حاضر بودند. مادرانی که در ویدئوهایی شهادت می‌دهند به سر، سینه و قلب فرزندان آنها شلیک شده است.»

خانم علی‌نژاد سپس به تجربه مادرانی که از نزدیک شاهد کشته شدن فرزندانشان بودند اشاره کرد و گفت که آنها از صحبت در خصوص کشته شدن فرزندانشان منع شدند، برای تحویل گرفتن پیکر بستگانشان از آنها درخواست پرداخت پول شده و اجازه دفن فرزندانشان را در شهر محل اقامتشان نداده‌اند .

وی همچنین به موضوع آزار و اذیت، ضرب و شتم و بازداشت و شکنجه خانواده کشته‌شدگان آبان اشاره کرد. در ادامه مسیح علی‌نژاد فیلم پیام مادران پویا بختیاری، پژمان قلی‌پور و ابراهیم کتابدار را در اختیار دادگاه قرار داد که در این جلسه پخش شد.

عکس از علی زمانی

این مادران در سخنان خود ضمن اشاره به شرایط ناگواری که طی دوسال گذشته به آنها تحمیل شده، از مجامع بین‌المللی درخواست کردند به دادخواهی‌شان رسیدگی شود و تاکید کردند که در شرایط فعلی دادخواهی آنها در ایران معنایی ندارد.

همچنین صدایی از پدر وحید دامور در این دادگاه پخش شد که تاکید داشت حاضر است برای روشن شدن صحت ادعاهای طرح شده شخصاً در این جلسه شهادت دهد. خانم علی‌نژاد با اشاره به گفتگوهایی که طی دوسال گذشته از ۲۵خانواده داغدار منتشر کرده، تاکید کرد که خانواده‌ها و افراد دیگری هم با او گفتگو کرده‌اند که به دلیل تهدیدهای امنیتی و محدودیت ایجاد شده، امکان انتشار آن‌ها وجود نداشته است.

در نوبت عصر دادگاه پس از آنکه خانم علی نژاد به موضوع تهدید تجاوز جنسی خانواده‌های داغدار، قتل و بازداشت دیگر اعضاء خانواده‌ها و پرونده‌سازی برای آنها از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی اشاره کرد، مادر پویا بختیاری سخن گفت.

ناهید شیرپیشه ضمن شرح حوادث روز ۲۵ آبان ماه که منجر به کشته شدن فرزند او پویا بختیاری شد تصریح کرد که در حال حاضر پدر پویا بختیاری مدت طولانی است بازداشت شده و در سلول انفرادی نگهداری می‌شود. او همچنین اشاره کرد: «من و پسرم با دست خالی برای یک اعتراض مدنی به خیابان رفتیم امام جواب ما گلوله بود.»

مادر پویا بختیاری در ادامه این جلسه گفت: «یک روز پیش از برگزاری مراسم چهلم پویا نزدیک به ۵۰ نفر با تبر، دیلم و اسلحه وارد منزل شده و ۱۱ نفر از اعضاء خانواده را بازداشت کرده‌اند. او همچنین تاکید کرد که یکی از بازجوها در دوران بازداشت به دخترش گفته است: «فرض کن برادرت را من کشتم.» جلسه دادگاه در نوبت عصر با این سخنان ناهید شیرپیشه به پایان رسید که: «حتی حق نصب عکس پسرم بر دیوار خانه‌ام را ندارم.»

در ادامه جلسه عصر دادگاه بین‌المللی مردمی آبان فرد مطلعی که ادعا کرد در یکی از شهرهای ایران از جزئیات برنامه‌ریزی برای سرکوب مردم مطلع بوده و در جلساتی با این موضوع حضور داشته است، درحالی‌که صورت خود را پوشانده بود شهادت داد.

در این جلسه که بدون حضور مقامات جمهوری اسلامی یا نماینده ایشان برگزار می‌شد، این فرد توضیح داد که پس از قطع شدن اینترنت با دستور مقام‌های ارشد سیاسی و مذهبی با اسلحه ژ -۳ و سلاح قناسه نیروهای نظامی بسیج و سپاه و افراد نزدیک به دفتر نماینده ولی‌فقیه اقدام به شلیک به مردم کرده‌اند.

این فرد گفت: «مقام‌های رسمی می‌دانستند عاقبت کار این اعتراض‌ها با سرکوب شدید مردم خواهد بود ولی جوانانی که برای اعتراض آرام به خیابان آمده بودند انتظار چنین سرکوبی را نداشتند.»

وی در ادامه اظهارات خود به روند بازدید از بازداشتگاه‌ها و وضعیت بازداشت‌شدگان آبان‌ماه در شهر محل اقامت خود به همراه یک گروه از مقام‌های محلی اشاره کرد و تصریح کرد در این محل‌ها افرادی را دیده که وضعیتشان به‌مراتب از کشته‌شدگان آبان سخت‌تر بوده است.

او همچنین در بخشی از اظهاراتش در پاسخ به سؤال یکی از وکلا در خصوص هزینه این اعتراض‌ها اشاره کرد: «قیمت و هزینه تنها آتش‌بس نبود بلکه خون بس بود.»

آخرین شاهد روز نخست دادگاه خواهر یکی از قربانیان آبان ۹۸ بود. این فرد که برای حفظ امنیت خود از آنچه فشار و تهدید نیروهای امنیتی عنوان می‌کرد صورتش را پوشانده بود در جلسه دادگاه چگونگی کشته‌شدن برادر جوان خود را شرح داد.

وی گفت: در روز ۲۶ آبان برادرم از ناحیه شکم مورد اصابت گلوله قرار گرفت اما آنچه باعث مرگ او شد شدت خونریزی به دلیل ممانعت شلیک‌کنندگان از انتقال وی به بیمارستان بود.»

وی همچنین توضیح داد که ۷ روز پس از کشته‌شدن برادرش نیروهای امنیتی در ۲ آذر پیکر وی را به خانواده تحویل داده و در ۳ آذر اجازه دفن او را صادر کرده‌اند. این شاهد همچنین به تهدید برادر کوچک خود و سه بار تلاش برای قتل وی از طریق زیر گرفته شدن با اتومبیل از سوی نیروهای امنیتی اشاره کرد. این شاهد ۲۴ ساله تاکید کرد برای دادخواهی خون برادرش در این دادگاه حاضر شده است و خود و خانواده‌اش می‌خواهند بدانند چرا برادرش را کشته‌اند.

الهام صائودی، از بنیان‌گذاران سازمان عدالت برای لیبی، نورشبانی کاجاسونگانا، سازمان‌دهنده دادگاه مردمی اندونزی، کارلا فرستمن، از اعضای کنوانسیون علیه شکنجه، زک یاکوب، قاضی سابق دادگاه قانون اساسی آفریقای جنوبی، و کالین روهان، کارشناس قضایی جنایت علیه بشریت، هیئت‌قضات این دادگاه را تشکیل می‌دهند. همه این افراد در حوزه روابط بین‌الملل و حقوق بشر فعالیت و تخصص دارند. قرار است حکم دادگاه بین‌المللی مردمی آبان ابتدای سال آینده میلادی صادر شود.

اعتراض‌های مردمی در ایران روز ۲۴ آبان ۱۳۹۸ و به دنبال سه‌برابر شدن قیمت بنزین آغاز شد اما نیروهای امنیتی به دستور مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، با برخوردهای خشونت‌آمیز و شلیک مستقیم گلوله مردم را سرکوب کردند؛ به‌ طوری‌ که در مدت پنج روز، نزدیک به ۱۵۰۰ نفر که برخی از آنان کودک بودند، با شلیک ماموران حکومتی کشته شدند. گزارش‌های حقوق بشری حاکی از آن است که هزاران نفر نیز مجروح و دستگیر شده‌اند.

در اردیبهشت ۱۳۹۹، در حالی که شش ماه از اعتراض‌های آبان گذشته بود، سازمان عفو بین‌الملل جزئیات مرگ ۳۰۴ نفر از قربانیان را که در فاصله روزهای ۲۴ تا ۲۸ آبان کشته شده بودند، منتشر کرد.

روز ۲۵ آبان ۱۳۹۸ در حالی‌ که اعتراض‌ها به بیش از ۲۹ استان ایران گسترش یافته بود، جمهوری اسلامی ایران با هدف سرکوب مردم و قطع دسترسی آنان به جامعه ‌جهانی و رسانه‌های خارجی، اینترنت را قطع کرد.

دادگاه بین‌المللی مردمی آبان از ۱۹ تا ۲۳ آبان و از ساعت ۹ صبح تا پنج عصر به وقت لندن برگزار می‌شود. افرادی که امکان حضور در این دادگاه ندارند می‌توانند به‌ طور زنده از نشانی اینستاگرامی Abantribunal@ آن را دنبال کنند.