دانشمندان بالاخره برای یک سیگنال عجیب که ظاهرا از نزدیک‌ترین همسایه‌ ما می‌آمد، توضیحی پیدا کرده‌اند. آن‌ها این سیگنال را زمانی کشف کردند که در جست‌وجوی حیات بیگانه فرازمینی بودند.

سال گذشته به نظر می‌رسید که تلسکوپ‌های رادیویی در حال دریافت داده‌هایی از سامانه پروکسیما قنطورس‌اند که می‌توانست نشانه‌ای از فناوری‌های بیگانگان فضایی باشد.

از آن زمان تاکنون، بریکترو لیسن -پروژه عظیمی با هدف جست‌وجوی حیات در هر کجای عالم هستی- این سیگنال را بررسی کرده تا دریابد که آیا ممکن است این سیگنال واقعا از یک تمدن دیگر آمده باشد یا نه.

بر اساس دو مقاله جدید که در نشریه «نیچر آسترونومی» (Nature Astronomy) منتشر شده‌اند، دانشمندان دریافته‌اند که به نظر می‌رسد این سیگنال در واقع ناشی از فناوری‌های ساخت انسان‌اند.

اما یوری میلنر، میلیاردر روس که پروژه بریکترو لیسن را پایه‌ریزی کرده است، می‌گوید که این پژوهش نشان‌دهنده گامی بزرگ در جست‌وجوی حیات فرازمینی است؛ صرف‌نظر از این واقعیت که پژوهش‌ها در این نمونه به‌خصوص، خلاف این را پیدا کردند.

او گفت: «اهمیت این نتایج این است که جست‌وجوی تمدن‌های فراسوی سیاره ما اینک به یک حوزه سنجیده و کامل و دقیق از علوم تجربی تبدیل شده است.»

ستاره‌شناسانی که به دنبال نشانه‌های تمدن‌های بیگانه یا امضاهای فناوری [فرازمینی]اند، باید انواع سیگنال‌های مشابهی را که از زمین دریافت می‌شوند، جدا کنند. تلسکوپ‌های رادیویی باید تلاش کنند و همه سیگنال‌های رادیویی ساخت انسان -از جمله از گوشی‌های تلفن ما، فرستنده‌های تلویزیونی، سامانه‌های راداری و غیره- را دست‌چین و جدا کنند و این سیگنال‌ها را از هر سیگنال ممکن دیگری که از زمین می‌آید، فیلتر کنند.

جدیدترین مقالات در تلاش برای انجام این کار بر تلسکوپ پارکس (CSIRO) در نیوساوت‌ولز استرالیا تمرکز کردند که یکی از بخش‌های دست‌اندرکار تجهیزات جست‌وجوی [پروژه] بریکترو لیسن است. از آن تلسکوپ برای بررسی پروکسیما قنطورس، نزدیک‌ترین ستاره به ما پس از خورشید، که فاصله آن از ما فقط چهار سال نوری است و دست‌کم دو سیاره دارد که دور آن در گردش‌اند، استفاده شد. 

ستاره‌شناسان برای بررسی بهتر این ستاره، از طریق بسامدهای رادیویی گوناگون آن را رصد کردند. این پژوهش بریکترو لیسن معادل تنظیم هم‌زمان بیش از ۸۰۰ میلیون کانال رادیویی بود. زمانی که سیارات با این جزئیات بررسی می‌شوند، احتمالا سیگنال‌های فراوانی دریافت می‌شود. بنابراین، بریکترو لیسن هر مشاهده‌ای را از طریق فیلترها انجام می‌دهد. این فیلترها سیگنال‌هایی را که سرچشمه گرفتن آن‌ها از فرستنده‌های دور از زمین بعید است، مرتب و دسته‌بندی می‌کنند: اینکه آیا بسامد این سیگنال با گذر زمان تغییر می‌کند یا نه و اینکه آیا این سیگنال‌ها از جهت [جرم آسمانی] هدف سرچشمه می‌گیرند یا نه.

این موارد را می‌توان با مشاهدات مشخص کرد که آیا این سیگنال‌ها زمانی که تلسکوپ به سمت مشخصی از فضا نشانه رفته است، غیرفعال می‌شوند یا خیر. این کار اغلب سیگنال‌های دریافتی از  بریکترو لیسن را فیلتر و حذف می‌کند. اما سیگنال عجیب سال گذشته حتی پس از آن نیز باقی مانده بود.

علاوه بر این، این سیگنال برخی از ویژگی‌هایی را داشت که می‌توانست حاکی از آن باشد که واقعا از یک تمدن بیگانه می‌آید و این احتمال شکل گرفت که تیم بریکترو لیسن [تصور کرد] که واقعا سیگنالی پیدا کرده است که از بیگانگان فضایی می‌‌آید.

اما بررسی بیشتر نشان داد که در واقع به نظر نمی‌رسد که این سیگنال از سوی بیگانگان فضایی آمده باشد؛ بلکه در مجموع بیشتر [ساخته] انسان به نظر می‌‌آید. در حالی که دانشمندان نمی‌توانستند دقیقا متوجه شوند که چه چیز به آشکارسازی [این سیگنال] منجر شده بود، چنین به نظر می‌رسد که مخصوصا به‌شکلی محاسبه شده بود که از فیلترها رد شود.

با وجود این، این امر به دانشمندان اطمینان می‌دهد که می‌توانند سیگنال‌های واقعی تمدن‌های بیگانه فضایی را تشخیص دهند.

اس پیت ووردن، مدیر اجرایی برنامه‌ریزی بریکترو لیسن، می‌گوید: «در حالی که ما نتوانستیم [در خصوص وجود] یک امضای فناوری موثق و مشخص به نتیجه برسیم، بیش از پیش اطمینان داریم که در صورت وجود چنین امضاهایی، از ابزار لازم برای شناسایی و اعتبارسنجی آن‌ها بهره‌مندیم.»

همچنین دانشمندان بر این باورند که پروکسیما قنطورس همچنان یک چشم‌انداز هیجان‌انگیز برای یافتن امضاهای فناوری به شمار می‌رود.

اندرو شیمیون، از دانشگاه کالیفرنیا که تیم علمی بریکترو لیسن را سرپرستی کرده است، می‌گوید: «درباره این مورد خاص، بررسی‌های ما نشان می‌دهد که احتمال آن بسیار کم است که این [سیگنال‌ها] واقعا از یک فرستنده در پروکسیما قنطورس آمده باشند. اگرچه این سیگنال بدون‌شک یکی از عجیب‌ترین سیگنال‌هایی است که تا امروز مشاهده کرده‌ایم.»

هر دو مقاله «جست‌وجوی امضای فناوری رادیویی به سوی پروکسیما قنطورس که به یافتن سیگنال اصلی [SOI] انجامید» و «بررسی سیگنال اصلی [SOI] blc1 بریکترو لیسن با اصول راستی‌آزمایی امضای فناوری» که جزئیات بررسی این سیگنال را توضیح می‌دهد، امروز [سه‌شنبه] در «نیچر آسترونومی» (Nature Astronomy) منتشر شده‌اند.