چند ساعت پس از انتشار خبر انفجار در مرکز فضایی امام خمینی در سمنان، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در شامگاه جمعه توییتی نوشت با این مضمون که ایالات متحده در این اتفاق دست نداشته و برای تهران در شناسایی دلایل انفجار آرزوی موفقیت کرد.
فارغ از اینکه این توییت دوپهلو با توجه به سابقه حملههای سایبری آمریکا علیه فعالیتهای هستهای و موشکی ایران و گزارش دو ماه قبل یاهو نیوز در مورد حمله سایبری ایالات متحده به پایگاههای هدایت موشک سپاه، چه تعابیری میتواند داشته باشد، مبنع عکسی که ضمیمه این توییت است، بیش از هر چیز جلب توجه میکند.
این عکس که به نظر میرسد از روی یک تصویر برداشته شده، به اندازهای کیفیت دارد که نوشتههای روی سکوی پرتاب که همان شعار معروف آیتالله خامنهای است:«محصول ملی، اقتدار ملی»، نیز روی آن خوانا است.
The United States of America was not involved in the catastrophic accident during final launch preparations for the Safir SLV Launch at Semnan Launch Site One in Iran. I wish Iran best wishes and good luck in determining what happened at Site One. pic.twitter.com/z0iDj2L0Y3
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 30, 2019
پلنت لبرز و انپیآر، خبر انفجار در مرکز فضایی امام خمینی را اواخر وقت پنجشنبه منتشر کردند. آسوشیتد پرس ۱۰ روز قبل گزارش داده بود که ایران در حال آماده شدن برای آزمایش موشکی یا عملیاتی مانند پرتاب ماهواره در این مرکز است.
این خبرگزاری آمریکایی مدعی شده بود که احتمالا ایران قصد دارد ناهید- ۱ را در مدار زمین قرار دهد. موضوعی که بعدا در توییت آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران تکذیب شد و او پس از این انفجار ادعا کرد، ناهید-۱ در آزمایشگاه است.
به گزارش ان پی آر که خبر انفجار را منتشر کرد، این سومین تلاش ناموفق ایران در یک سال گذشته برای فرستادن یک ماهواره به مدار زمین است.
به هر ترتیب اخبار مربوط به ناکامیها در آزمایشهای موشکی و پرتاب ماهواره، کمتر در رسانههای داخلی انعکاس مییابد و مقامات تهران هم هنوز در این مورد اظهار نظر دقیقی نکردهاند.
رویترز روز جمعه به نقل از یک مقام ایرانی گزارش داده بود که یک اشکال فنی پدید آمده و متخصصان در حال رفع مشکل هستند.
وضوح تصویر فراتر از توان ماهوارهها است
عکسی که ترامپ منتشر کرده از همه تصاویر ماهوارهایی که قبلا پلنت لبز یا مکسر در اختیار رسانههای قرار داده بودند، وضوح بیشتری دارد و به طور روشن نشان میدهد چه بخشهایی در سکوی پرتاب و اطراف آن آسیب دیدهاند. تصویر حاکی از آن است که شدت انفجار به اندازهای بوده که علاوه بر سکوی پرتاب، خودروهای پشتیبان اطراف نیز آسیب دیدهاند.
ترامپ در توییت خود به منبع عکس اشاره نمیکند، اما برخی کارشناسان به انپیآر گفتهاند که به طور حتم این تصویر را یک پهپاد یا ماهواره طبقهبندی شده و سری ثبت کرده و در اختیار مقامات آمریکایی قرار داده است و احتمالا ترامپ هم از این تصویرعکس گرفته و آن را در توییتر خود منتشر کرده است.
این در حالی است که کیفیت تصاویری که قبلا منتشر شده بود، با کیفیت این تصویر قابل مقایسه نیست. مکسر که یکی از پیشروترین شرکتها در زمینه ثبت تصاویر ماهوارهای با کیفیت است و تجهیزات بسیار پیشرفتهای در اختیار دارد، در با کیفیتترین تصویر از انفجار این مرکز، یک محدوده دایرهای رنگی را از فاصله دور نشان میدهد که دود سیاهلولهای شکلی از آن برخاسته. متخصصان میگویند وضوح تصویری که ترامپ منتشر کرده زیر ۲۰ سانتیمتر است که بسیار بهتر از وضوح ۴۶ سانتیمتری است که در عکسهای ماهوارهای مکسر به ثبت رسیده است.
ملیسا هنهم، معاون بنیاد ارث وان تاکید میکند که وضوح تصویری که در توییتر ترامپ منتشر شده، بیش از محدوده توانمندیهای ماهوارهها است. به گفته او جو به اندازهای ضحیم است که موجب میشود با کیفیتترین تصاویر نیز اندکی تار به نظر برسند. در همین حال برخی گزارشها به تواناییهای شرکت ایرباس برای به پرواز درآوردن هواپیماهای جاسوسی در ارتفاع بسیار زیاد اشاره دارد که همچنان میتوانند تصاویر با کیفیتی را ثبت کنند. اما روشن نیست که آیا آمریکا هم از تکنولوژی مشابه این شرکت اروپایی استفاده کرده یا خیر.
اظهارات کارشناسان و تفاوت آشکار تصویر توییتر ترامپ و دیگر تصاویر ماهوارهای، این گمانهزنی را پدید میآورد که این تصاویر را احتمالا یک پهپاد یا هواپیمای جاسوسی به ثبت رسانده است. البته برخی کارشناسان در گفتگو با سیانان اعلام کردهاند که این تصاویر همچنان میتواند با استفاده از یک ماهواره فوق پیشرفته به ثبت رسیده باشد.
گزارش یاهونیوز واقعیت داشت؟
سیام خردادماه سال جاری، سپاه پاسداران پهپاد گلوبال هاوک آمریکایی را با موشک زمین به هوا بر فراز تنگه هرمز هدف گرفت. سپاه اعلام کرد این پهپاد به حریم هوایی ایران تجاوز کرده بود. چند ساعت پس از این اقدام، ترامپ مدعی شد در آخرین دقایق از اقدام نظامی هدفمند علیه ایران صرفنظر کرده است. اما به طور همزمان گزارشهایی منتشر شد که ادعا میکرد، حملههای سایبری آمریکا به تاسیسات موشکی ایران خسارتهای سنگینی وارد کرده است. مقامات تهران از جمله آذری جهرمی در آن زمان ادعا کردند، این حمله موفق نبوده است.
اواخر هفته گذشته نیز نیویورک تایمز مدعی شد، حملههای سایبری آمریکا، پایگاه جمعآوری دادههای متعلق به سپاه در مورد رهگیری کشتیها در خلیج فارس را هدف حمله موفق قرار داده است. دست کم در یک دهه گذشته، حملههای سایبری متقابلی از سوی ایران علیه منافع آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای عربی و اروپایی انجام شده است، اما تاثیر هیچ یک از این حملهها به اندازه ویروس استاکسنت نبود که گفته میشود با همکاری آمریکا و اسرائیل طراحی شد و در برنامههای هستهای ایران تاخیر ایجاد کرد.
در صورتی که اظهارات کارشناسان در مورد ثبت تصاویر از مرکز فضایی امام خمینی با پهپاد صحیح باشد، این پرسش پدید میآید که این پهپادها چگونه وارد حریم هوایی ایران شدهاند و برفراز این مرکز نظامی حساس قرار گرفتهاند. از سوی دیگر در صورتی که این پهپاد یا هواپیمای جاسوسی بدون بروز مشکل تا آسمان استان مرکزی در ایران نفوذ کرده باشد و پس از انجام عملیات از آن خارج شده باشد، تردیدها در مورد صحت گزارش دو ماه قبل یاهو نیوز در مورد حمله سایبری موفق به تاسیسات موشکی و راداری ایران، کاهش مییابد.
در حال حاضر فضای رسانهای آمریکا ترامپ را مورد این پرسش قرار داده که آیا انتشار تصویری که به گفته سیانان میتواند طبقهبندی شده باشد، تهدیدی برای منافع ملی آمریکا به شمار می رود یا خیر.
برخی ادعا میکنند کشورهایی مانند ایران، کره شمالی یا چین از طریق این اطلاعات به تواناییهای تجسسی و شناسایی ایالاتمتحده پی میبرند و در برابر آن اقدام پیشگیرانه انجام خواهند داد. در واقع کیفیت تصویری که ترامپ منتشر کرده، فراتر از آن چیزی است که قبلا نهادهای اطلاعاتی آمریکا توانایی به ثبت رساندن آن را به طور عمومی اعلام کرده بودند.
ترامپ در پاسخ به این پرسش به سیانان گفته است که تصویری را منتشر کرده که به طور کامل مجوز انتشار آن را داشته است.
رئیسجمهور آمریکا با انتشار این توییت فضا را برای گمانهزنیها در مورد توانمندیهای تجسسی و اطلاعاتی ایالات متحده باز کرده و به طور همزمان ابعاد یک صحنه رویارویی را به تهران یادآوری میکند؛ آن هم در زمانی که فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی همچنان از ناامن کردن تنگه هرمز سخن میگویند.