حفره لایه ازون از وسعت جنوبگان بزرگ‌تر شده است

لایه ازون بخش نازکی از اتمسفر است که از حیات روی زمین در برابر پرتوهای زیان‌بار فرابنفش محافظت می‌کند

سالانه در زمان بهار در نیمکره جنوبی بین ماه‌های اوت تا اکتبر یک حفره استراتوسفری پدیدار می‌شود - Nasa

برآوردهای هواشناسی نشان می‌دهند که سوراخ لایه ازون بر فراز قطب جنوب هم‌اکنون از اندازه قاره جنوبگان (Antarctica) بزرگ‌تر شده است. دانشمندان روز پنجشنبه اعلام کردند که به‌رغم یک شروع «نسبتا مطلوب و مورد قبول» در سال ۲۰۲۱، سوراخ لایه ازون در هفته گذشته به طور چشمگیری بزرگ شده است. این حفره اینک در مقایسه با فصل مشابه در سال ۱۹۷۹، به مقدار ۷۵ درصد بزرگ‌تر شده است.

لایه ازون بخش نازکی از اتمسفر است که از حیات روی زمین در برابر پرتوهای زیان‌بار فرابنفش محافظت می‌کند. این پرتوها می‌توانند برای سلامتی انسان مضر باشند و مشکلاتی مانند سرطان پوست و آسیب چشمی در پی داشته باشند و در عین حال توانایی گیاهان در جذب کربن را (که در کاهش بحران اقلیمی مهم است) مختل کنند.

سالانه در زمان بهار در نیمکره جنوبی بین ماه‌های اوت تا اکتبر یک حفره استراتوسفری پدیدار می‌شود. (این حفره گاهی ممکن است بر فراز ناحیه شمالگان و بین ماه‌های مارس و مه نیز ظاهر شود.)

سوراخ [ایجاد شده] سال ۲۰۲۱ ظاهرا هواشناسان سرویس تغییرات آب و هوایی کوپرنیکوس (CAMS) را که بخشی از برنامه رصد زمین اتحادیه اروپاست شگفت‌زده کرده است. وینسنت هنری پیک، مدیر سرویس تغییرات آب و هوایی کوپرنیکوس، در اظهاراتی می‌گوید: «امسال سوراخ لایه ازون بنا به انتظار در آغاز فصل تغییر کرد. به نظر می‌رسد کاملا شبیه سال گذشته است که البته در سپتامبر نیز عجیب و غیرعادی نبود، اما با ثبت داده‌های ما پس از آن در اواخر فصل به یکی از ماندگارترین سوراخ‌های ازون تبدیل شد.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او افزود: «پیش‌بینی‌های ما اینک نشان می‌دهند که سوراخ امسال [لایه ازون] به اندازه بزرگ‌تر از حد معمول تبدیل شده است. گرداب آن نسبتا پایدار است و دماهای استراتوسفری حتی از سال گذشته نیز پایین‌تراند. ما در حال رصد یک سوراخ لایه ازون نسبتا بزرگ و احتمالا عمیقیم.»

فرایندهای پیچیده هواشناسی و شیمیایی عامل تشکیل سالانه سوراخ لایه ازون‌اند. سرویس تغییرات آب و هوایی کوپرنیکوس گزارش می‌دهد که در قطب جنوب، در بالا در استراتوسفر نزدیکی‌های اکتبر دما شروع به افزایش می‌کند که کاهش ازون را آهسته می‌کند. این میزان معمولا تا پایان سال به وضعیت معمول خود باز می‌گردد.

در میانه دهه هفتاد میلادی کشف شد که نازک شدن لایه ازون هم‌زمان با استفاده انسان از هالوکربن‌ها - یعنی مواد شیمیایی که در محصولاتی همچون یخچال، بسته‌بندی‌ها و هواپخش (آئروسل) وجود دارد - به شدت بدتر شده است. 

همه ۱۹۸ کشور عضو سازمان ملل متحد با امضای پروتکل مونترآل [استفاده از این] مواد شیمیایی را ممنوع کردند. تحقیقات ماه گذشته نشان داد که این توافق بین‌المللی چقدر مهم بود: استفاده مداوم از هالوکربن‌ها تا سال ۲۱۰۰ به میزان ۲.۵ درجه سانتی‌‌گراد به میانگین دمای جهانی اضافه می‌کرد و این میزان، افزون بر آن گرمای اضافی است که از انتشار سایر گازهای گلخانه‌ای ناشی می‌شود.

محققان می‌نویسند: «ما با سناریوی واقعیت زمین سوخته مواجهیم.» دکتر پائول یانگ از دانشگاه لنکستر و نویسنده سرپرست این مطالعه به ایندیپندنت می‌‌گوید: «این مساله احتمالا بسیار فاجعه‌بار خواهد بود.»

۱۶ سپتامبر (۲۵ شهریور) به عنوان روز جهانی حفاظت از لایه ازون نام‌گذاری شده است تا به این تحول مهم توجه کند. لایه ازون از زمان ممنوعیت هالوکربن‌ها به آهستگی خود را بازیابی کرده است. دانشمندان می‌گویند مراحل حذف کامل مواد تخریب‌کننده لایه ازون تا دهه ۲۰۷۰ میلادی زمان خواهد برد. 

© The Independent

بیشتر از علوم