مخالفت طالبان با حضور حتی یک نظامی ناتو در افغانستان

در حال حاضر احتمال این که نیروهای ترکیه در افغانستان باقی بمانند و کنترل فرودگاه کابل را به دست بگیرند، بیشتر شده است.

نشست سران سازمان اتلانتیک شمالی یا ناتو، با پیام حمایت از نظام فعلی افغانستان به پایان رسید. اعضای ناتو توافق کردند که همچنان به کمک‌های خود به نیرو‌های امنیتی افغان ادامه بدهند. آنان همچنین اعلام کردند که نهاد‌های دیپلماتیک کشور‌های خارجی همچنان در افغانستان باقی خواهد ماند.

باقی ماندن دیپلمات‌های غربی در افغانستان نیازمند ضمانت‌های لازم، از جمله باز بودن همیشگی مجرا‌های خروج از افغانستان است. به همین دلیل، ناتو به این نتیجه رسیده است که فرودگاه کابل همچنان از سوی این سازمان مدیریت و کنترل شود. ناتو گفته است تمامی هزینه‌های لازم را برای مدیریت فرودگاه کابل خواهد پرداخت. برای مدیریت این فرودگاه نیز نیاز به حضور نیرو‌های متعلق به ناتو احساس می‌شود که این نیاز را نیز ترکیه برآورده می‌کند.

با توجه به مثبت بودن دیدار رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، با جوبایدن، رئیس جمهوری امریکا، به نظر می‌رسد دیگر نقطه ابهامی برای باقی ماندن ترکیه در کابل وجود نداشته باشد. ترکیه پیش‌تر گفته بود که برای حضور در فرودگاه کابل، نیاز به همکاری امریکا است. هرچند جزئیات چندانی از دیدار بایدن با اردوغان به رسانه‌ها درز نکرده است، اما همین مثبت ارزیابی کردن دیدار از سوی هر دو رئیس جمهوری، نشان می‌دهد که سطح اختلاف‌ها کاهش یافته است. 

در این سو اما طالبان به شدت با حضور ترکیه در فرودگاه کابل مخالت کرده‌اند. سخنگوی طالبان به رسانه‌ها گفته است چون ترکیه عضو پیمان ناتو است، بنا بر این باید مانند دیگر اعضای ناتو از افغانستان خارج شود. سهیل شاهین، سخنگوی گروه طالبان، گفته است که ترکیه باید پیش از پایان سال ۲۰۲۱ افغانستان را ترک کند. 

مخالت سرسختانه گروه طالبان با حضور ترکیه حتی در فرودگاه کابل ناشی از نگرانی این گروه از حضور اندک ناتو در افغانستان است. طالبان متوجه شده‌اند که امریکا برای حمایت از نیرو‌های امنیتی افغان نیاز به یک پایگاه در نزدیکی خاک افغانستان دارد. 

نزدیک‌ترین پایگاه نظامی امریکا به افغانستان، در حال حاضر در خاک کشور امارات متحده عربی قرار دارد که حمایت از نیرو‌های افغان را به‌خصوص در صحنه جنگ، پرهزینه می‌کند.  پاکستان تا کنون در مقابل خواست‌های امریکا برای داشتن پایگاه در خاک آن کشور، به‌خصوص در مناطق مرزی، مقاومت کرده و گفته است که به امریکا اجازه استفاده از خاکش را نخواهد داد. کشور‌های آسیای میانه هم زیر نفوذ روسیه حاضر نیستند اجازه استفاده از خاک خود را به امریکا بدهند. به همین دلیل امریکا به یک منطقه فرود اضطراری در خاک افغانستان نیاز دارد. طالبان می‌دانند که اگر فرودگاه کابل در کنترل ناتو باشد، حمایت هوایی از نیرو‌های امنیتی افغان به سادگی و با صرف هزینه کمتر صورت می‌گیرد. به همین دلیل، با حضور ترک‌ها، به خصوص در فرودگاه کابل، مخالفند. 

از سوی دیگر، خروج ناتو از افغانستان و پیش‌روی‌های تازه طالبان، احتمال سقوط دولت افغانستان و تصرف تمامی این کشور را در نزد طالبان بیشتر کرده است. از گزارش‌های تایید نشده چنین برمی‌آید که گروه طالبان بخشی از رهبری خود را به خاک افغانستان و استان هلمند انتقال داده‌اند. به این معنا که طالبان بیشتر از همیشه امیدوار به تصرف افغانستان و حتی سرنگونی دولت افغانستان هستند. 

حضور ناتو در یک بخش کوچک از خاک افغانستان، طالبان را از رسیدن به خواست‌هاشان بازمی‌دارد. طالبان می‌دانند تا زمانی که ناتو در کابل مستقر باشد، این گروه نمی‌تواند فشاری به آن شهر وارد کند، یا حتی با شلیک موشک بر آن شهر، موجب نگرانی افکار عمومی شود؛ کاری که حدود ۲۵ سال قبل با کابل کردند. مخالفت طالبان بیش از آن که جنبه خارجی‌ستیزی داشته باشد، مبتنی بر منافع این گروه است. 

طالبان مسلما سعی خواهند کرد تا ترکیه نیز از افغانستان خارج شود. حتی احتمال آن که حملاتی هم علیه نیرو‌های ترکیه در افغانستان انجام گیرد که در طول ۲۰ سال گذشته بیش از دیگر نیرو‌های ناتو در امان بوده‌اند، دور از ذهن نیست. اما با توجه به وضعیت موجود، ناتو همچنان مصمم است که تعدادی نیروی محدود در داخل خاک افغانستان حفظ کند تا در هنگام ضرورت بتواند با استفاده از آن نیروها، فعالیت‌های ضد تروریستی خود را مدیریت کند.