تهدید بایدن به پوتین: ناوالنی بمیرد، رابطه‌مان ضربه می‌خورد

افغانستان و برجام می‌توانند از موضوعات همکاری بین آمریکا و روسیه باشد که در نشست ژنو مطرح می‌شود

بایدن پس از نشست ناتو دیداری خصوصی با پوتین در ژنو خواهد داشت - Pavel Golovkin, Eric BARADAT / AFP

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، پیش از دیدار روز چهارشنبه خود با ولادیمیر پوتین، همتای روس‌اش، به او هشدار داد اگر آلکسی ناوالنی،‌ رهبر مخالف دولت روسیه، در زندان بمیرد تاثیری عمیق بر رابطه روسیه با جهان و جایگاه این کشور خواهد گذاشت.

بایدن گفت:‌ «مرگ ناوالنی نشانه دیگری خواهد بود که روسیه قصد چندانی برای تبعیت از حقوق بشر بنیادین و ساده ندارد. چنین رویدادی، تراژدی خواهد بود. به نظر من هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت مگر آسیب زدن به روابط او [روسیه] با بقیه جهان و با خود من.»

کنشگران حقوق بشری مدت‌ها است از وضعیت بد بهداشتی و سلامتی آقای ناوالنی ابراز نگرانی می‌کنند و این از جمله موضوع‌های تنش‌زا در روابط مسکو با غرب نیز شده است.

بیانیه نشست ناتو در روز دوشنبه «اعمال تهاجمیِ» روسیه را «خطری برای امنیت حوزه اروپا‌ـ‌آتلانتیک» اعلام کرد. افزایش حضور نظامی نیروهای روسیه، استفاده از حملات سایبری و جنگ دوگانه، اشغال شبه‌جزیره کریمه و الحاق آن به خاک روسیه و کارزارهای سواطلاعات سازمان‌یافته از جمله مسائلی بودند که بیانیه به آن‌ها اشاره کرد.

بایدن پس از نشست ناتو دیداری خصوصی با پوتین در ژنو خواهد داشت. کاخ سفید تاکید کرده که نشست ژنو دیداری کاری برای بررسی روابط دو کشور خواهد بود. بایدن در سخنانش در بروکسل تاکید کرد که دو کشور می‌توانند در برخی موارد همکاری کنند. او در ضمن آقای پوتین را «باهوش و سرسخت» دانست و گفت همان‌طور که در ورزش رسم است می‌توان او را «حریفی محترم» خواند. از جمله موارد اصلی که احتمال همکاری آمریکا و روسیه وجود دارد، مساله افغانستان و چالش طالبان و مساله توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام خواهد بود. شبکه «سی‌ان‌ان» در تحلیلی از نشست ژنو نوشت در موضوع‌هایی مثل برجام «ارتباطات بین دو کشور و رابطه کاری آن‌ها امری حیاتی خواهد بود».

با این همه بایدن بر مسائل حقوق بشری مورد اختلاف دو کشور نیز تاکید می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این در مورد وضعیت آقای ناوالنی بر پوتین فشار آورده است. او مدت کوتاهی پس از انتخاب به ریاست‌جمهوری گفت‌وگویی تلفنی با پوتین داشت و گفت دستگیری آقای ناوالنی باعث «نگرانی عمیق» آمریکا است. او در ضمن در یکی از سخنرانی‌های خود برای دیپلمات‌های آمریکایی گفت: «آقای ناوالنی مثل سایر شهروندان روسیه سزاوار حقوق خود بنا به قانون اساسی روسیه است. اما او را به این دلیل که فساد اقتصادی را افشا کرده است هدف قرار داده‌اند. او باید بی ‌درنگ و بی قید و شرط آزاد شود.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دولت بایدن در ماه مارس تحریم‌هایی بر هفت عضو دولت روسیه اعمال کرد که به دلیل نقششان در مسموم کردن ناوالنی بود. واشینگتن در ضمن چهارده نهاد را به دلیل نقش آن‌ها در دستگاه‌های شیمیایی و میکروبی در روسیه تحریم کرده است.

بنا به برخی گزارش‌ها، بایدن در روزهای گذشته بسیاری از جلسات صبح خود را به گفت‌وگو با مشاورانش اختصاص داده است که هدف از آن آمادگی برای دیدار با پوتین بوده است. به گزارش «سی‌ان‌ان» بایدن در دیدار با مقام‌هایی همچون آنتونی بلینکن، وزیر خارجه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، به مسائلی همچون حملات سایبری و جنگ‌های داخلی سوریه و اوکراین پرداخت.

به تازگی وقتی از جیل بایدن، بانوی اول آمریکا،‌ پرسیدند که آیا همسرش برای دیدار با پوتین آماده است یا نه او گفت: «بیش از حد آماده است!»

به گفته منابعی آگاه که با «سی‌ان‌ان» گفت‌وگو کرده‌اند بایدن در این زمینه با رهبران خارجی همچون آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز صحبت کرده است. خود آقای بایدن به خبرنگاران گفت موضوع پوتین حتی در مراسم نوشیدن چای با ملکه الیزابت بریتانیا در کاخ ویندزور نیز مطرح شده است. به گفته رئیس‌جمهور آمریکا، ملکه می‌خواست درباره پوتین «بیشتر بداند».

برخی از رهبران ناتو همیشه نگران دیدارهای خصوصی روسای جمهور آمریکا و روسیه هستند. آقای سالیوان گفت بایدن در حین نشست ناتو در دیدار خصوصی با رهبران کشورهای عضو این ائتلاف به‌ آن‌ها در این مورد اطمینان خاطر می‌دهد. سالیوان روز یکشنبه در هواپیمای ریاست‌جمهوری با خبرنگاران صحبت کرد و گفت: «بایدن با پشتیبانی کامل و همبستگی تمامی متحدان ما در ناتو به ژنو خواهد رفت.»

بایدن روز دوشنبه (۱۴ ژوئن) در بروکسل گفت: «تک تک رهبران عضو ناتو از من به دلیل دیدار با پوتین در این مقطع زمانی تشکر کردند. تک تک آن‌ها.» او تاکید کرد که ناتو در زمینه روسیه به «اجماع» رسیده است. این در حالی است که برخی کشورهای ناتو، همچون مجارستان به رهبری نخست‌وزیر راست‌گرا، ویکتور اوربان، موضع نسبتا مثبتی به آقای پوتین دارند.

دیدار بایدن و پوتین در روز چهارشنبه در ویلایی قرن هجدهمی در پارک لا گرانژِ ژنو برگزار می‌شود. ورود مردم به این پارک چند روزی است ممنوع شده است و سیم خاردارهایی که دور آن کشیدند خبر از جو امنیتی شهر در آستانه این دیدار مهم می‌دهد.

بایدن پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا است که با آقای پوتین دیدار خواهد کرد. مشاوران کاخ سفید به خصوص می‌خواهند بایدن آماده روش‌های آشنای پوتین باشد: مثلا اینکه هنگام انتقاد از روسیه، موضوع را عوض کند و به آمریکا بپردازد.

از جمله تصمیمات بایدن این است که در پایان دیدار ژنو، نشست خبری مشترک با پوتین نداشته باشد تا هر یک به طور مجزا با خبرنگاران صحبت کنند. رسانه‌های آمریکایی می‌گویند روسیه خواهان نشست خبری مشترک بوده است اما آمریگا گفته نمی‌خواهد موردی مشابه نشست خبری مشترک پوتین و دونالد ترامپ در هلسینکی تکرار شود که به تخمین بسیاری به نفع پوتین تمام شد.

بایدن سال‌ها است اظهاراتی منفی درباره پوتین داشته است. در آستانه دیدار پوتین با رئیس‌جمهور وقت آمریکا، جورج دبلیو بوش، در اسلوونی در ژوئن ۲۰۰۱، بایدن که آن موقع رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا بود گفت: «من به پوتین اعتماد ندارم.» این حرف در زمانی گفته شد که بوش اظهارات مثبتی در مورد پوتین داشت.