هنگامی که کانیکا ساکسنا مبلغ ۱۸ هزار روپیه (معادل ۱۷۳ پوند) را به مردی پرداخت تا داروی رمدسیویر را برای یک بیمار مبتلا به کرونا که در شرایط وخیمی بود، بخرد نمی‌دانست که او قصد دارد که کلاه سرش بگذارد.

او گفت: «ما هفت ساعت منتظر ماندیم تا این فرد دارو را برساند. من سعی کردم دست‌کم از ۹، ۱۰ شماره مختلف با او تماس بگیرم، اما گوشی تلفن را برنداشت. پس از این‌که برای او عکسی فرستادم که نشان می‌داد پول به حسابش واریز شده است، دیگر پاسخ پیامک‌های مرا نداد.»

این  حادثه در هند استثنائی نیست، کشوری که اینک گرفتار موج مهلک دوم کرونا شده و سیستم مراقبت‌های بهداشتی‌اش زیر بار آن از هم پاشیده است. بیمارستان‌های این کشور مشغول ارسال پیامک‌هایی درباره کمبود اکسیژن بوده‌اند. همچنین، با کمبود تخت‌های بیمارستانی، بسیاری از بیماران بدون مراقبت رها شده‌اند و مردم مجبوراند از جیب خود تجهیزات پزشکی لازم را تهیه کنند.

این بحران مردم ناامید را مجبور کرده است برای تهیه دارو و اکسیژن برای عزیزانشان به بازارسیاه روی بیاورند یا با شماره‌ تلفن‌های دلالان در شبکه‌های اجتماعی تماس بگیرند. شماری از مردم در انتظار دریافت داروهای نجات‌‌بخش طعمه کلاهبرداری شده‌اند و پول خود را از دست داده‌اند.

ایندرانیل موکرجی، نویسنده مستقر در دهلی، به ایندیپندنت گفت که در تلاش برای تهیه یک کپسول اکسیژن برای یکی از دوستانش، با شماره‌های مختلفی که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده، تماس گرفته است.

پس از پرداخت ۷ هزار روپیه (۶۷ پوند)، فقط یک نفر موافقت کرد که یک کپسول ۲۰ لیتری تحویل دهد. او به آقای موکرجی اطمینان داد که سیلندر ظرف ۴۸ ساعت پس از انتقال پول تحویل داده می‌شود، اما سیلندر هرگز نیامد. آقای موکرجی گفت تلفن فروشنده از آن زمان خاموش است.

در ۲۴ ساعت منتهی به صبح روز چهارشنبه ۳۶۰ هزار و ۹۶۰ مورد جدید ابتلا به ویروس کرونا در هند گزارش شده است. این رقم شمار کل موارد ابتلا را به حدود ۱۸ میلیون نفر رسانده است. گزارش شده است که کرونا در این فاصله بیست‌وچهار ساعته، ۳ هزار و ۲۹۳ کشته برجای گذاشته است. با این حساب، شمار کل فوتی‌های کرونا در هند به ۲۰۱ هزار و ۱۸۷ نفر می‌رسد.

دولت مرکزی هند به رهبری نخست‌وزیر نارندرا مودی، به دلیل عدم آمادگی و اجازه برگزاری اجتماعات مذهبی، مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. خود آقای مودی پیش از انتخابات ایالتی در راهپیمایی‌های پرتجمع سخنرانی کرده بود.

برخی از مردم هند برای ابراز ناامیدی خود از کوتاهی دولت و همچنین در جست‌وجوی کمک و اعلام هشدار به دیگران درباره موج بی‌رویه کلاهبرداری‌ها در بازار سیاه به شبکه‌های اجتماعی روی آورده‌‌اند.

آمولیا نیدی، متخصص بهداشت عمومی در موسسه جان سواستیا آبحیان، گفت: «مردم درگیر یک وضعیت بغرنج اخلاقی شده‌اند. اخلاق می‌گوید نباید از بازارسیاه چیزی خریداری کنند، اما وضعیت ناامید‌کننده کنونی آنها را مجبور می‌کند که به این کار روی آورند.»

آقای نیدی همچنین گفت که در بازارسیاه هیچ سقف قیمتی برای کپسول‌های اکسیژن و داروی رمدسیویر وجود ندارد.

آقای مودی هفته گذشته ریاست جلسه‌ای با مقام‌های ارشد دولت را بر عهده داشت و در آنجا گفت که سوء‌استفاده و فروش رمدسیویر در بازارسیاه باید بررسی شود. فروش این دارو که به طور گسترده‌ای برای درمان بیماران مبتلا به کرونا استفاده می‌شود، پس از افزایش موارد ابتلا به این ویروس در هند افزایش یافته است. دولت مرکزی هفته گذشته اعلام کرد که ظرفیت تولید رمدسیویر را افزایش می‌دهد. با این حال، مردم برای تهیه دارو دست‌کم شش برابر قیمت معمول آن پرداخت کرده‌اند.

بابی ویجایان به روزنامه ایندیپندنت گفت كه پس از آنكه بیمارستانی در گوروگرام به وی گفت كه بیماران نیازمند دارو باید خود آن را تهیه کنند، دوستش شش شیشه کوچک رمدسیویر را به قیمت ۱۳۰ هزار روپیه (۱۲۵۴ پوند) خریداری كرد. او گفت که آنها نتوانستند دارو را در منطقه دهلی پیدا کند و مجبور شدند آن را از جیپور به گوروگرام منتقل کنند.

این در حالی است که دولت مرکزی برای قیمت رمدسیویر سقف گذاشته است. شرکت‌های دارویی تولیدکننده این دارو قیمت را بین ۸۹۹ روپیه (۸ پوند) تا ۳۴۹۰ روپیه (۳۳ پوند) برای هر شیشه کاهش دادند. این قیمت بسیار ارزان‌تر از قیمت‌هایی است که مردم  به دلیل کمبود این دارو در بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها باید در بازارسیاه بپردازند.

پروین جوسیولا که با تیمی از داوطلبان کمک به نیازمندان کار می‌کند، گفت که دلالی پیشنهاد فروش چهار شیشه رمدسیویر به قیمت ۴۰ تا ۴۵ هزار روپیه (۳۸۴ تا ۴۳۲ پوند) را به آنها داده است.

لخا دی بهات، استادیار گروه همه‌گیرشناسی و بهداشت عمومی در دانشگاه مرکزی تامیل نادو، به ایندیپندنت گفت که بحران بازارسیاه «مصنوعی ایجاد شده است، زیرا هند در داروسازی سرآمد و صادرکننده دارو است و ما توانایی تامین نیازهای جمعیت خود را داریم».

او گفت که یکی از دلایل رونق بازارسیاه عدم آگاهی است. «مردم وحشت کرده‌اند و دارند داروهای ضروری مانند دستگاه سنجش اکسیژن، وسایل استنشاق و کپسول اکسیژن را احتکار می‌کنند. کارهایی از این دست بازارسیاه را رونق داده است.»

دولت اکنون در تلاش است تا به مردم درباره رمدسیویر آگاهی‌رسانی کند. رندیپ گولاریا، مدیر انستیتوی علوم پزشکی‌ آل ایندیا، به مردم توصیه می‌کند که از احتکار دارو یا کپسول‌های اکسیژن در خانه پرهیز کنند. نارش ترهان، رئیس گروه بیمارستانی مدانتا، گفت که رمدسیویر بار ویروسی را فقط در افرادی که به آن نیاز دارند کاهش می‌دهد و این دارو فقط بعد از بررسی نتایج آزمایش‌ها، ظاهر شدن علائم و بررسی بیماری‌های دیگر بیمار باید تجویز شود.

پروفسور کی راجسکاران نایار از انستیتوی جهانی بهداشت عمومی گفت که مانند سایر محصولاتی که به بازارسیاه هند راه پیدا می‌کنند، حجم عظیم تقاضا برای دارو و تجهیزات پزشکی و نیاز مفرط مردم به آنها نیروی محرکه بازارسیاه است. وی گفت که «عدم آمادگی و نبود پشتیبانی سازمانی مناسب در بسیاری از ایالت‌ها نیز به ظهور این الگو در بازارسیاه کمک کرده است».

پروفسور نایار گفت که اکنون نیاز به وجود یک «سرویس اطلاعات سلامت» است که با همکاری پزشکان، پرستاران، کارشناسان بهداشت عمومی و کارمندان اداری روندها را کنترل کنند.

در بازارسیاه جا برای چانه‌زنی هست. سالونی شارما، ۲۸ ساله، گفت كه یكی از كارگران يک داروخانه محلی در دهلی به او گفته است كه دستگاه سنجش اکسیژن آنها تمام شده اما در ازای اندکی پول بیشتر، توافق كرد كه آن را تهیه كند. خانم شارما گفت که این کارگر پس از اینکه خانواده‌اش مشتری دیگری را برای همان وسیله پیدا کردند، به آنها تخفیف داد.

پلیس در ایالت‌های مختلف شروع به مقابله با افرادی کرده است که که در بازارسیاه کپسول‌های اکسیژن یا داروی رمدسیویر را می‌فروشند. پلیس دهلی روز سه‌شنبه سه نفر را که درگیر احتکار و فروش کپسول‌های اکسیژن با قیمت‌های بالا بودند،‌ دستگیر کرد. پلیس اوتار پرادش نیز هفته گذشته شش نفر را دستگیر و ۱۲۷ شیشه رمدیسیویر را توقیف کرد.

دادگاه عالی دهلی این هفته گفت که اطلاعاتی درباره فروش یک کپسول اکسیژن با قیمت ۱ لک (۹۶۵ پوند) دریافت کرده و از دولت محلی خواسته است تا علیه متهمان اقدام کند.

خانم بهات گفت که رونق بازارسیاه که موجب بدبختی افراد درگیر در همه‌گیری شده است، دست‌کم برای دو تا سه هفته آینده ادامه خواهد یافت. وی گفت: «در آن زمان، دولت و همچنین تولیدكنندگان، سازمان‌های صنفی و سایر ذی‌نفعان می‌توانند برنامه‌ای اجرایی برای پاسخگویی به این مشكل تهیه كنند.»

آقای نایار گفت که افزایش عرضه به این بستگی خواهد داشت که «موج سوم» چقدر طول بکشد و آیا انواع دیگر این ویروس ظاهر بشوند یا نه.

تصمیم دولت هند برای ارائه واکسن به همه بزرگسالان از اول ماه مه احتمالا به افزایش فروش واکسن در بازار سیاه منجر خواهد شد. در برخی ایالت‌ها دولت‌های محلی از پیش هشدار داده‌اند که ممکن است نتوانند تقاضا را برآورده کنند.

خانم بهات گفت: «برای مدت‌زمان کوتاهی، فروش واکسن در بازارسیاه افزایش خواهد یافت.»

در حالی که تاکنون دولت مرکزی همه واکسن‌ها را تهیه و به ایالات اختصاص داده است، اجرای قوانین جدید از اول ماه مه به این معنی است که دولت تنها ۵۰ درصد واکسن‌های تولیدی را دریافت خواهد کرد.

داروسازان می‌توانند ۵۰ درصد باقیمانده دوزها را به ایالات بفروشند و همچنین آنها را با نرخ ثابتی که هم موسسه سرم هند و هم شرکت داروسازی بهارات بایوتک اعلام کرده‌اند، در بازار آزاد عرضه کنند.

برخی از کارشناسان خواستار این هستند که واکسن به طور رایگان در دسترس همه شهروندان واجد شرایط در هند قرار گیرد. ریجو ام جان، استادیار کالج علوم اجتماعی راجاگیری، گفت: «مشوق‌های اقتصادی به وضوح به نفع بیمارستان‌های خصوصی است كه بیشتر از ۵۰ درصد سهمیه را تهیه كنند. در عین حال، هیچ راهی برای اطمینان از دریافت واکسن حتی با نرخ تعیین‌شده ۶۰۰ روپیه وجود ندارد.»

او گفت که وقتی به بخش خصوصی اجازه داده شد آزمایش‌ کرونا انجام دهد، به‌رغم محدودیت‌های تعیین‌شده برای قیمت خدمات، سودجویی‌های زیادی در بخش خصوصی رخ داد.

ریجو ام جان افزود: «قیمت‌‌های تعین‌شده به گونه‌ای است که چندین برابر بیشتر از دستمزد روزانه بیشتر کارگران روزمزد در هند است که یک‌چهارم نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند. فقط با برقراری امکان دسترسی به واکسن برای ثروتمندان نمی‌توانیم یک بیماری همه‌گیر را کنترل کنیم. برای یک بیماری عفونی مانند کرونا، دولت باید افراد بیشتری را واکسینه کند.»

در حالی که موسسه سرم هند برای بیمارستان‌های خصوصی قیمت واکسن کووی‌شیلد را ۶۰۰ روپیه (۵.۸۲ پوند) تعیین کرده است، قیمت واکسن هندی کوواکسین تولیدی شرکت داروسازی بهارات بیوتک به قیمت ۱۲۰۰ روپیه (۱۱.۶۳ پوند) در اختیار بیمارستان‌ها قرار خواهد گرفت.