تحولات جهان در سال ۲۰۲۰

مروری بر وقایع مهم سال ۲۰۲۰

سال گذشته در چنین روزهایی شاید تنها تعداد معدودی از مقامات بهداشتی و امنیتی چین از «راز بزرگ» خبر داشتند اما شاید حتی آن‌ها هم نمی‌توانستند در بدترین حالت ممکن آن چیزی را که در سال ۲۰۲۰ منتظر تمدن بشری بود، تصور کنند.

ویروسی از خانواده سارس که طبق آمارهای رسمی تاکنون بیشتر از ۸۰ میلیون نفر را در سراسر جهان آلوده کرده است و باعث مرگ نزدیک به دو میلیون نفر شده است.

اگرچه کرونا سرخط اخبار سال ۲۰۲۰ بود اما جهان در سالی که گذشت با فجایع دیگری نیز دست‌وپنجه نرم کرد و وقایع تاریخی دیگری را نیز از سر گذراند.

تابستان سیاه استرالیا

آتش‌سوزی بوته‌زارهای استرالیا باعث نابودی ۸٬۴ میلیون هکتار از پوشش گیاهی این قاره شد. یک میلیارد حیوان جان خود را از دست دادند ازجمله دست‌کم ۲۵ هزار کوالا در این آتش‌سوزی مردند. ۳۰ گونه گیاهی و جانوری نیز بر اثر این آتش‌سوزی‌ها منقرض شدند.

انفجار بندر بیروت

بزرگ‌ترین انفجار غیرهسته‌ای تاریخ، بخشی از بندر بیروت را تخریب کرد.

این انفجار که در عصر روز ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ در بیروت، پایتخت لبنان رخ داد باعث کشته شدن ۲۲۰ نفر و زخمی شدن حدود ۷۰۰۰ نفر و مفقود شدن بیش از ۱۱۰ نفر شد. شدت انفجار معادل حدود ۱۰۰۰ تن تی‌ان‌تی تخمین زده شد. علت انفجار ذخیره ۲۷۵۰ تن آمونیوم نیترات بود که به مدت شش سال در گمرک بندر بیروت بدون ایمنی کافی نگهداری شده بود.

مرگ رهبران پرنفوذ در خاورمیانه

هشتم مهرماه امسال شیخ صباح الاحمد الصباح، امیر کویت، در سن ۹۱ سالگی درگذشت. او از پیشگامان ایده اتحاد عربی بود و در طول عمر خود برای پایان دادن به مناقشات منطقه‌ای تلاش کرد.

محمد حسنی مبارک چهارمین رئیس‌جمهوری جمهوری عربی مصر که در جریانات بعد از جنبش بهار عربی از سمت خود استعفا داده بود در ۹۱ سالگی درگذشت. او در آخرین محاکمه‌اش به دلیل کشتار مردم به حبس ابد محکوم‌شده بود. او به مدت سی سال قدرت را در مصر در دست داشت.

سلطان قابوس، حاکم عمان پس از سال‌ها مبارزه با سرطان در ۷۹ سالگی درگذشت. او پنجاه سال در قدرت بود و در طول این زمان تلاش‌های بسیاری برای میانجی‌گری بین کشورهای منطقه کرد. بسیاری معتقدند روابط خوب او با ایران باعث شد در بسیاری از موارد خلیج‌فارس امن بماند.

قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در عراق کشته شد. در حمله هوایی به دستور دونالد ترامپ خودروی سلیمانی و فرماندهان گروه حشد شعبی در فرودگاه بغداد هدف قرار داده شد و وی و تعدادی از همراهانش کشته شدند. ایران بارها آمریکا را تهدید کرد باید منتظر «انتقام سخت» ایران باشد.

سال سخت برای بریتانیا

دو جدایی بزرگ در بریتانیا هم‌زمان به اعتبار این کشور و همچنین توان سیاسی و اقتصادی آن ضربه سختی وارد کرد.

«برگزیت» درخواست مردم بریتانیا در رأی‌گیری سال ۲۰۱۶ که در روزهای پایان امسال بالاخره نهایی و اجرا شد، بریتانیا را هر چه بیشتر از اتحاد اروپایی دور کرد باعث مناقشات پایان‌ناپذیری در زمینه‌های حقوقی، اقتصادی و نظامی با اتحادیه اروپا شد.

جدایی شاهزاده هری و همسرش مگان از خانواده سلطنتی، انگلستان را دوباره در صدر اخبار قرار داد. این جدایی مسئله ادامه سلطنت را پس از مرگ ملکه الیزابت تحت تأثیر قرار خواهد داد. خانواده سلطنتی انگلستان از قدیمی‌ترین نهادهای سنتی قدرت در اروپا و نماد اتحاد ملی بریتانیاست.

افغانستان در انتظار صلح

یک سال بعد از امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان در قطر، مذاکرات صلح افغانستان هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است و طالبان تن به برقراری آتش‌بس نداده است. سال گذشته برای شهروندان غیرنظامی در افغانستان سال تلخی بود. تنها در یک مورد، ۲۰ نفر در حمله به دانشگاه کابل در آبان ماه امسال کشته شدند.

خشونت مذهبی در فرانسه

در پی قتل معلم تاریخ یکی از مدارس حومه پاریس به دست یک جوان مسلمان، خشونت‌های مذهبی در جهان اسلام و در فرانسه بالا گرفت. تنها چند هفته پس‌ازآن فردی با چاقو به حاضران در یک کلیسا حمله کرد و سه نفر را کشت. این حملات به دلیل بازنشر کاریکاتورهایی درباره پیامبر اسلام در مجله شارلی‌ابدو رخ داد. ۱۲ نفر از کارکنان این نشریه فرانسوی در سال ۲۰۱۵ به دست تروریست‌هایی که می‌خواستند «انتقام پیامبر» را بگیرند کشته شدند.

جنگ ناگورنو قره‌باغ

زخم التیام نیافته بین ارمنستان و آذربایجان دوباره سر باز کرد و در درگیری‌های شش‌هفته‌ای هزاران نفر کشته و ده‌ها هزار نفر آواره شدند. در جنگ اول قره‌باغ که در سال ۱۹۹۴ پایان یافت بیش از ۳۵ هزار نفر کشته شدند. از آن زمان منطقه در وضعیت نه جنگ نه صلح بود.

خشونت نژادی در آمریکا

فشار زانوی یک پلیس روی گردن جورج فلوید تنها باعث مرگ یک شهروند آمریکایی نشد. بلکه با پخش ویدئویی از این اتفاق بخش‌هایی از ایالات‌متحده برای ماه‌ها شاهد اعتراض، شورش، تظاهرات و درگیری بین پلیس و مردم معترض بود. اعتراضات به کشته شدن جورج فلوید از شهر مینیاپولیس در ۲۶ مه ۲۰۲۰ آغاز شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در توییتی از اعزام گارد ملی به مناطق درگیری حمایت کرد. شبکه اجتماعی توییتر، نوشته ترامپ را به دلیل تشویق به خشونت پنهان کرد.

سال خوش برای اسرائیل

امسال برای اسرائیل در منطقه خاورمیانه سال خوبی بود. در آخرین سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ و با حمایت‌های دولت او، اسرائیل با برخی از کشورهای عرب منطقه وارد عادی سازی روابط شد. اولین کشورهایی که با نتانیاهو بر سر یک میز نشستند امارات متحده عربی و بحرین بودند و پس از آن سودان و مراکش قدم در این راه نهادند. اکنون چشم‌ها به عربستان سعودی دوخته شده است.

انتخابات پرحاشیه در ایالات‌متحده

مردم در ایالات‌متحده آخرین ساعت‌های امسال را در حالی می‌گذارند که رئیس‌جمهور در قدرت هنوز حاضر نشده است آشکارا به رئیس‌جمهور منتخب برای ورود به کاخ سفید خوش‌آمد بگوید.

دونالد ترامپ هنوز باور ندارد که نتیجه یکی از پرحاشیه ترین انتخابات در تاریخ ایالات‌متحده مشخص‌شده است و همچنان تلاش می‌کند ثابت کند در انتخابات «تقلب» شده است و نتایج به رفع رقیب او جو بایدن «دست‌کاری» شده است. در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰، مجمع الکترال با ۳۰۶ رأی الکترال به جو بایدن و ۲۳۲ رأی به دونالد ترامپ نتایج انتخابات را تائید کردند و جو بایدن به‌صورت رسمی، چهل و ششمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده امریکا خواهد بود.

بیشتر از جهان