احمد الطیب، شیخ الازهر مصر از جامعه جهانی خواست تا اقدامات ضد مسلمانان را جرم‌انگاری کنند. این تازه‌ترین واکنش از درون کشورهای اسلامی به وقایعی است که در ۱۰ روز گذشته در فرانسه رخ داده است.
عمده این واکنش‌ها متوجه رئیس‌جمهور فرانسه است. اظهارنظرهای امانوئل ماکرون پس از سر بریدن یک معلم محلی توسط یک نوجوان افراطی، باعث خشم بسیاری از مناطق جهان اسلام شده است.
این اظهارات که «ضد اسلام» تلقی می‌شود، منجر به فراخوان تحریم کالاهای فرانسوی شد.
ساموئل پتی ۴۷ ساله، یک معلم مدرسه راهنمایی در حومه پاریس، روز ۱۷ اکتبر، چند روز پس از شرکت در کلاس آزادی بیان که در آن کاریکاتورهای حضرت محمد در مجله طنز شارلی ابدو را نشان داده بود، کشته شد. همین کاریکاتورها بهانه حمله تروریستی سال ۲۰۱۵ به دفتر شارلی ابدو بود که در آن ۱۲ نفر کشته شدند.
امانوئل ماکرون چه گفت؟
حتی قبل از قتل پتی، ماکرون از مجله شارلی ابدو دفاع کرده و در اوایل سپتامبر گفته بود که حق آزادی بیان شامل «حق کفرگویی» است و متعهد شد که علیه آنچه «جدایی‌طلبی اسلامی» در فرانسه توصیف کرد، مبارزه کند.
سپس، در تاریخ ۲ اکتبر، ماکرون گفت که اسلام در سراسر جهان «در بحران» است و تلاش برای جدایی دین از آموزش و بخش عمومی در کشور را اعلام کرد. ماکرون گفته بود: «این یک ایدئولوژی است که ادعا می‌کند احکامش باید فرای قوانین جمهوری ما باشد.»
پس از قتل پتی، ماکرون به حمایت از معلم پرداخت و گفت: «[پتی کشته شد] زیرا او جمهوری ما را که هر روز در کلاس‌ها زنده می‌شود، آزادی که در مدارس منتقل و تداوم می‌یابد، تجسم می‌کند. ساموئل پتی به دست اسلام‌گرایانی کشته شد آینده ما را می‌خواهند و زیرا آن‌ها می‌دانند که با قهرمانانی آرام مانند او، هرگز آن را نخواهند داشت.»
مسلمانان چه می‌گویند؟
واکنش بخشی از مسلمانان که به‌ویژه اصلیتشان کشورهای شمال آفریقا است بر استاندارد دوگانه فرانسوی‌ها متمرکز است. آن‌ها با یادآوری انتقال اجساد ۲۴ عضو گروه مقاومت الجزایر در برابر استعمار فرانسه که سرشان از تن جدا شده بود و سال‌ها جسد بی‌سرشان در انبار موزه‌ای در فرانسه نگهداری می‌شد، می‌گویند رئیس‌جمهور فرانسه چرا در برابر این خشونت عریان و تاریخی هیچ موضعی نگرفته است. این رویداد در ابتدای تابستان امسال رخ داده بود.
همچنین گروه دیگری از مسلمانان با محکوم کردن اقدامات خشونت‌بار به نام مذهب معتقدند که رئیس‌جمهور فرانسه به عنوان کشوری که خود را متعهد به آزادی بیان و مذاهب می‌داند، نمی‌تواند به صورت یک‌طرفه علیه اسلام موضع بگیرد، آن را افراطی بخواند و حقوق شهروندان مسلمان را که خود قربانی تروریسم بوده‌اند، نقض کند.
واکنش بخش دیگری از مخالفان ماکرون بر وضعیت شکننده آرای انتخاباتی او و کم شدن اقبال مردم فرانسه به وی به دلیل بحران کرونا متمرکز است و آن‌ها می‌گویند هدف ماکرون راه‌انداختن کارزاری ملی‌گرایانه برای جذب آرای فرانسوی‌ها و انتخاب مجدد در سال ۲۰۲۲ است.
تبعیض نژادی و محرومیت عمومی شهروندان مسلمان فرانسه نیز در نگاه گروه دیگری از مخالفان اظهارات آقای ماکرون به عنوان زمینه‌ساز این خشونت‌ها معرفی می‌شود؛ موضوعی که به اعتقاد آن‌ها هیچ راهکاری برای آن اندیشیده نشده و روسای جمهور فرانسه در سال‌های اخیر گامی برای اصلاح آن برنداشته‌اند.
واکنش جهان اسلام به اظهارات ماکرون چگونه بود؟
اولین کشوری که رهبری آن صراحتاً اظهارات ماکرون را به چالش کشید، ترکیه بود.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز شنبه گفت: «مشکل این شخص به نام ماکرون با مسلمانان و اسلام چیست؟ ماکرون نیاز به روان‌درمانی دارد.»
فرانسه با فراخواندن سفیر خود از آنکارا واکنش نشان داد و سخنرانی اردوغان را «غیرقابل‌قبول» توصیف کرد و رهبر ترکیه را به «تغییر مسیر در سیاست خطرناک» خود فراخواند.
اما این پایان ماجرا نبود. اردوغان روز دوشنبه از مردم ترکیه و دیگر مسلمانان خواست کالاهای فرانسوی را تحریم کنند. این سخنان در سایر کشورهای با اکثریت مسلمان نیز مورد استقبال قرار گرفت.
در کویت، برخی از سوپرمارکت‌ها محصولات فرانسوی را از قفسه‌های خود خارج کردند و در عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواستار تحریم سوپرمارکت زنجیره‌ای کارفور شدند. دانشگاه قطر تصمیم گرفت هفته فرهنگ فرانسه را لغو کند. شورای همکاری خلیج‌فارس، گروهی متشکل از ۶ کشور عربی، اظهارات ماکرون را «غیرمسئولانه» خواند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اردن و پاکستان نیز سفیران فرانسه در کشورهای خود را احضار کردند.
عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان روز یکشنبه در توئیتی، ماکرون را شماتت کرد و نوشت: «مشخصه یک رهبر این است که او انسان‌ها را مانند ماندلا به جای تقسیم کردن، با هم متحد می‌کند.»
در همان روز، ماکرون بار دیگر واکنش نشان داد و در توییتر نوشت: «ما هرگز تسلیم نخواهیم شد.»
روز سه‌شنبه، عربستان سعودی نیز نمایش مجدد کاریکاتورها را محکوم کرد و اعتراضات علیه این اقدام در تعدادی دیگر از مناطق از جمله سوریه، لیبی، غزه، عراق و بنگلادش برگزار شد.
