امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری افغانستان، روز دوشنبه، ۲۴ شهریور و چند روز پس از حمله انتحاری به وی در کابل و در آستانه نخستین دور مذاکرات صلح بین‌افغانی در دوحه قطر، در پیام فیس‌بوکی‌اش طالبان را یک گروه کوچک، زشت و خشن خواند و گفت که این گروه کوچکی است که به زودی در جامعه ذوب می‌شوند.
آقای صالح، در فیس‌بوکش نوشت: «طالبان یک گروه کوچک، زشت و خشن است، اما جمهوریت یک اکثریت ارزش‌مدار و انسانی است، پس نگران نباشید و منتظر ذوب شدن این گروه در کوره جامعه باشید، زیرا تاریخ گواه پیروزی زشتی بر زیبایی نیست و نخواهد بود.»
آقای صالح، بر جمهوریت و دوام این نظام تاکید کرد و گفت: «جمهوریت نظام عادل و قضایی دارد، اما طالبان به دادگاه صحرایی اعتقاد دارد، به همین دلیل ما هزاران طالب را در زندان داریم، اما طالبان هر که را گرفت در لحظه سر بریدند، حتی در دوران حاکمیت سیاه‌شان روش همین بود.»
امرالله صالح، شهروندان افغانستان را متنفر از طالبان خواند: «شهرها از طالبان تنفر دارند و روستاها زیر سلطه آن‌ها برای آزادی از چنگال این نیروی زشت و خشن لحظه‌شماری می‌کند، زیرا از دید طالب‌ها، اقتصاد یعنی باجگیری تحت نام عشر و صادرات منظم تریاک. هر کس از آن‌ها اطاعت نکرد، سزایش تازیانه و یا گلوله است.»
آقای صالح، دیدگاه طالبان را در ارتباط با یک نظام مدنی در این کشور نیز به نقد گرفت و گفت: «از دید طالبان، جامعه مدنی یعنی گوش دادن به حرف‌های تکراری ملای بی‌تصدیق و فارغ‌التحصیل اکوره ختک (شهری کوچک در نزدیکی پیشاور) و درباره آخرت و بس. طالبان برای دنیا پیام ندارد و پیامش در ارتباط به دنیای آخرت پر از تناقص و هذیان است.»
معاون اول ریاست جمهوری افغانستان در ارتباط با این که تاکنون هیچ سرباز این کشور به طالبان تسلیم نشده است و همه به خواست خود از نظام و خاک‌شان دفاع می‌کند تاکید کرد: «تمامی نظامیان افغان به گونه داوطلب تحت پرچم ملی افغانستان از خاک‌شان دفاع می‌کنند و تاکنون هیچ سرباز افغانی تسلیم طالبان نشده و هیچ مرکز اساسی نیروهای امنیتی افغان توسط این گروه تسخیر نشده است، اما کسانی که به آنان تسلیم شده‌اند آموزش‌دیده در پاکستان و یا در تبانی با این کشورند، دیگر هیچ یک از شهروندان افغانستان با طالبان همسو نیستند.»
گفته‌های امرالله صالح، درباره این که طالبان یک گروه کوچک، بی‌برنامه و ذوب شدنی در جامعه افغانستان‌اند در حالی بار دیگر تکرار می‌شود که وی بارها در نوشته‌ها و مصاحبه‌های داخلی و خارجی که داشته، طالبان را یک گروه فاقد برنامه کلان ملی برای نجات افغانستان خوانده و نیز گفته است: «طالبان خود مختار نیستند، بلکه دست‌پروده پاکستان بوده و به دستور پاکستان در افغانستان جنگ راه انداخته‌اند.»
آقای صالح در مصاحبه تازه که با طلوع نیوز در کابل داشت همچین گفت: «طالبان در هیچ بخش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دیگر بخش‌ها برای رشد و ترقی جامعه برنامه‌ای ندارند و به همین دلیل جنگ را در افغانستان ادامه داده‌اند و حاضر به صلح نمی‌شوند اما اگر به صلح تن دهند، این گروه مانند بستنی در روغن داغ، آب می‌شود.»
همایون محمدی، آگاه سیاسی می‌گوید: «به نظر من در حال حاضر جای آن نیست که بگوییم این گروه چگونه است و یا نیست. برنامه دارند و یا ندارند. بگویم طالبان پس از تامین صلح در جامعه ذوب می‌شوند یا خیر. ما در یک مرحله بسیار حساس سیاسی قرار داریم، از مسؤولین درجه یک حکومت خواهش می‌کنیم بگذارند روند صلح تمام شود و ببینیم طالبان به خواسته‌های ملت افغانستان تمکین می‌کنند یا خیر، بعد موضع‌گیری کنیم.»
آقای محمدی گفت: «حالا این گروه هر چه باشد بیش از بیست سال است که در افغانستان جنگ می‌کند و اکنون که حاضر به مذاکره شدند، باید از این حرکت‌شان استقبال کنیم و تشویق کنیم تا روند صلح به نتیجه برسد که خواست همه ما در آن دخیل باشد و همه ما افغانستان را به طرف شکوفایی ببریم نه جنگ دوباره.»
