پیش از آن که شیوع بیماری کرونا در یمن اعلام شود و شماری از شهروندان یمن به این بیماری مرگبار مبتلا شوند، من در تویتی هشدار داده بودم که این ویروس کشنده به زودی وارد کشور می شود و عواقب ناگواری را از خود به جا می گذارد؛ به ویژه این که پیامد درگیری های چند سال اخیر، یمن را با چالش بی های شماری رو به رو کرده است و نهادهای بهداشتی توان مقابله با این بحران را ندارند.

البته هیچ تردیدی وجود نداشت که این بیماری واگیردار که سراسر جهان را فراگرفته است از ورود به یمن امتناع ورزد و مردم یمن را آسیب پذیر نکند؛ اما عمده ترین نگرانی این بود که همه مسئولان برای این که مسئولیت مقابله با این بیماری را بر عهده نگیرند، از صحبت در مورد بحران کرونا طفره می رفتند و سعی می کردند خطر این تهدید بزرگ را انکار کنند. افزون بر آن، نبود امکانات بهداشتی و تجهیزات پزشکی لازم برای آزمایش کرونا، عامل دیگری برای پرده پوشی بر این بیماری بود و همین ناتوانی باعث می شد تا مسئولان در هر گوشه و کنار کشور، خطر انتشار بیماری کرونا را جدی نگیرند.

از سوی دیگر، طرف های درگیر جنگ، علاوه بر آن که امکانات اقتصادی و بهداشتی برای مقابله با این بیماری در دست نداشتند؛ پرداختن به این مسئله را برای منافع اندک خود تهدیدی تلقی می کردند. پس از مدتی و هنگامی که انتشار ویروس کرونا در کشور گسترش یافت، دیگر فرصتی برای طفره روی باقی نگذاشت و همه ناگزیر شدند در صدد چاره جویی برای جلوگیری از این بیماری مهلک شوند. اما عمده ترین چالش در مسیر مقابله با ویروس کرونا این است که کرونا به شدت در حال گسترش است و جلوگیری از این بیماری مستلزم همکاری میان شهرها و مناطق مختلف کشور است و با در نظر داشت تداوم درگیری میان گروه های مختلف، زمینه همکاری میان شهرها و مناطق مختلف نمی تواند در شرایط کنونی فراهم شود.

از این میان، دولت مشروع یمن که به ظاهر مسئولیت امور را به دوش داشته ولی در واقع هیچ نقشی در پیشبرد مسئولیت حمایت از ملت را ندارد تا کنون نتوانسته است هیچ تصمیمی را برای جلوگیری از انتشار این ویروس مرگبار اتخاذ کند و یا این که طرحی را برای مقابله با این بحران ارائه دهد.

بنابر این، ایجاب می کند ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی و امارات متحده عربی که نقش موثری در تحولات یمن دارند و برای جلوگیری از گسترش بیماری کرونا آتش بس اعلام کردند، فشارهای خود را بر طرف های درگیر در جنگ افزایش دهند تا زمینه مقابله با این بحران در سراسر یمن فراهم گردد. شکی نیست که نقش عربستان سعودی و امارات متحده عربی را هیچ کشور و یا نهاد دیگری ندارد و در حال حاضر بدون همکاری و هماهنگی دو کشور یاد شده نمی توان به هیچ موفقیتی دست یافت و یمن را از فاجعه قریب الوقوع انتشار شتابان ویروس کرونا نجات داد.

افزون بر آن، به رغم این که بیماری کرونا خطر بزرگی برای سلامتی انسان به شمار می رود؛ اما همین بحران می تواند فرصتی برای کاهش تنش ها باشد و آتش بس موقت، زمینه آتش بس دایمی را فراهم کند و هماهنگی برای مقابله با بیماری کرونا منجر به نزدیکی میان گروه های مختلف شود و مسیر وحدت و همبستگی را در آینده نزدیک هموار کند.

متأسفانه در حال حاضر، هر یک از دو جانب توافق نامه ریاض یعنی دولت یمن و شورای انتقالی جنوبی ادعا می کند که طرف مقابل شروط توافق نامه را رعایت نمی کند و ادامه همین اتهامات متبادل باعث شد تا شورای انتقالی جنوبی در هفته گذشته با صدور اعلامیه ای بار دیگر در استان های جنوبی خودمختاری اعلان کند و دولت یمن را متهم به نقض توافق نامه ریاض کند. البته این گونه اقدامات و واکنش های احساساتی، بحران جنگ را پیچیده تر می کند و دستیابی به هر گونه پیشرفتی را به منظور رسیدن به صلح و آشتی کاهش می دهد.

از سوی دیگر، دولت مشروع یمن که هیچ گونه حضور و یا فعالیتی در کشور ندارد و تنها به نشر اعلامیه های که آن هم از طریق رسانه های خارجی پخش می شود؛ بسنده می کند و جز زاری و شکایت، ابتکار دیگری ندارد، بیشتر بر وخامت اوضاع افزوده است. نه تنها احزاب و گروه های سیاسی بلکه سراسر ملت یمن انتظاری از این دولت ندارند و نه می توانند به وعده های آن اعتماد کنند. بنابر این، ایجاب می کند دولت یمن بیش از این در این وضعیت نافرجام باقی نماند یا به صورت فعال وارد صحنه شود و با تمام طرف های درگیر ایجاد هماهنگی کند و یا این که به گونه آشکار به ناتوانی خود اعتراف کند و امور کشور را به سازمان ملل متحد واگذار کند تا سرنوشت بحران جنگ در کشور روشن شود.

همچنان شبه نظامیان حوثی نیز توان مقابله با بیماری کرونا را در مناطق تحت تصرف خود ندارند و عدم هماهنگی و همکاری میان آن ها و مسئولان امور در نقاط دیگر کشور، فرایند مقابله با انتشار ویروس کرونا را با شکست رو به رو می کند. در همین حال، مسئولان دولتی در صنعا بایستی در مورد میزان انتشار بیماری کرونا پنهان کاری نکنند و برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در برخورد با جناح های دیگر، انعطاف پذیری نشان دهند تا تلاش های که به منظور مقابله با بیماری مرگبار کرونا صورت می گیرد، بی نتیجه نماند.

همچنان با در نظر داشت خطر وقوع فاجعه، ایجاب می کند حوثی ها نیز نقش مثبتی در مبارزه علیه بیماری کرونا ایفا کنند و در صدد همکاری و هماهنگی با سایر گروه ها باشند؛ در غیر این صورت، انتشار ویروس کرونا می تواند خطری جدی برای خود حوثی ها باشد.

در واقع، بحران کرونا با همه ی خطراتی که در پی دارد، می تواند به عنوان فرصتی برای صلح و آشتی تلقی شود و طرف های درگیر که در طول چند سال گذشته نه از میدان جنگ و نه از میز مذاکره موفق به یافتن راهی برای پایان دادن به این فاجعه شدند، شاید بتوانند در سایه بحران بیماری کرونا به هم نزدیک شوند و در مسیر صلح و آشتی گام بردارند.

https://www.independentarabia.com