شاخص بورس تهران در طول هفته گذشته با ثبت بازدهی ۴.۳۳ درصد، به سقف تاریخی ۱۱۳ واحدی خود برگشت. چنان که در تحلیل هفته گذشته بورس اشاره شد، امیدها به بازار سرمایه برای ثبت رکوردهای تاریخی و ثبت بیشترین بازدهی بین بازارهای سرمایه‌گذاری بالاست. ثبت بازده بیش از ۴ درصدی بورس تهران در طول هفته گذشته را می‌توان تأییدی بر این احتمال برشمرد.
بازده ۴.۳ درصدی بورس تهران در حالی بود که طی هفته گذشته بازارهای طلا و ارز در ایران بازده منفی ثبت کردند. یورو با ثبت بازدهی هفتگی منفی ۴ درصد کمترین بازدهی را داشته است. یورو با ثبت این بازدهی منفی از ابتدای امسال تنها در حدود ۲.۳ درصد بازدهی داشته است که حتی از بازده بانکی نیز کمتر است. بازده بورس در مقابل سایر بازارها رشد خیره‌کننده‌ای داشته است و رشد ۲۵ درصدی را برای سرمایه‌گذاران رقم زده است. با بررسی بازده بازارها از ابتدای سال ۹۸ تا پایان هفته گذشته، بعد از بورس با ثبت بازدهی ۲۵.۶ درصدی، بازده سکه و بانک به ترتیب با بازده ۳.۸۸ و ۳.۸۴ در جایگاه‌های بعدی قرار دارد.
در گزارش‌های هفتگی بورس تهران تحلیلی بر اتفاقات هفته جاری و آینده بورس تهران ارائه می‌شود. البته بررسی تمامی زوایای بورس در یک گزارش کار پیچیده‌ای است، اما سعی می‌شود تا حد ممکن تحلیل هفتگی از جامعیت بالایی برخوردار باشد.
رشد نرخ نیمایی به بالای سطح ۱۱ هزار تومان
مهم‌ترین اتفاق هفته که می‌تواند خبر بسیار خوبی برای بورس تهران باشد، افزایش قیمت ارز در سامانه نیما است. نرخ نیما حتی در روز یکشنبه تا مرز ۱۳ هزار تومان نیز رفت و قیمت ۱۲ هزار و ۱۹۷۸ تومان را لمس کرد، اما آخر هفته قیمت آن به ۱۱ هزار و ۲۰۹ تومان افت کرد. همچنین قیمت میانگین هفتگی در سامانه نیما به ۱۱ هزار و ۴۸۷.۸ رسید که با این آمار، اختلاف قیمت بین بازار و سامانه نیما به حدود ۲ هزار تومان کاهش پیدا کرده است.
رشد قیمت دلار در سامانه نیما اثرگذاری مستقیمی بر شرکت‌های صادراتی دارد. صنایع پتروشیمی، معدنی، شیمیایی و حتی سیمانی‌هایی که صادرات گسترده‌ای به کشورهای مختلف دارند، می‌توانند از این فرصت برای افزایش درآمد ریالی خود بهره‌مند شوند. البته بالا رفتن قیمت در سامانه نیما می‌تواند برای شرکت‌هایی که عمده تولیدات خود را در بازار داخل به فروش می‌رسانند، خبر بدی باشد. صنعت خودرو که قیمت تمام‌شده در آن وابستگی زیادی به قیمت مواد اولیه دارد، شاید بیشترین ضرر را از افزایش قیمت دلار در سامانه نیما داشته باشد.
رشد چشمگیر قیمت جهانی سنگ‌آهن و افق روشن شرکت‌های سنگ‌آهنی
داستان افزایش قیمت سنگ‌آهن از شکستن سد باطله معدن GongoSoco متعلق به شرکت وله شروع شد و در ادامه، با کاهش موجودی سنگ‌آهن در بنادر چین و رشد تقاضا، این روند ادامه پیدا کرد. در طول یک سال گذشته، بازدهی سنگ‌آهن ۶۲ درصد تحویل بندر چین نزدیک به ۵۰ درصد بوده است. قیمت این گرید از سنگ‌آهن با ثبت عدد ۹۸.۷۶ دلار به ازای هر تن، رکورد قیمتی پنج سال گذشته خود را شکسته است. این خبر برای شرکت‌های سنگ‌آهنی می‌تواند بسیار مهم باشد. افزایش قیمت صادراتی سنگ‌آهن می‌تواند حاشیه سود این شرکت‌ها را چندین برابر کند. البته افزایش قیمت سنگ‌آهن بخشی از اثرات خود را بر قیمت سهام شرکت‌های داخلی گذاشته است. شرکت سنگ‌آهن گهرزمین (با نماد «کگهر») از ابتدای امسال بازده ۳۸ درصدی را برای سهامداران خود به ارمغان آورده است. شرکت صنایع و معادن احیا سپاهان (با نماد «واحیا») نیز از قیمت دو هزار و ۵۷۵ تومان در ابتدای امسال به عدد سه هزار و ۵۹۹ تومان رسید که بازده ۳۹ درصدی را ثبت کرده است. با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن و افزایش قیمت دلار در سامانه نیما، در صورت ادامه صادرات سنگ‌آهن و حفظ شرایط موجود، می‌توان پیش‌بینی کرد که طی هفتههای آتی بازدهی شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن در بورس تهران ارقام بالاتری را ثبت کند.
آمار متناقض فروش نفت ایران
در بعضی خبرها به کاهش شدید صادرات نفت ایران به حدود ۳۰۰ هزار بشکه در ماه مه اشاره شده است. خبرگزاری رویتزر به نقل از یک منبع آگاه در اوپک صادرات ایران را بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه برآورد کرده است، اما منابع دیگر این آمار را تایید نمی‌کنند. بعضی از منابع در داخل کشور ایران ادعا کرده‌اند که صادرات نفت ایران کماکان در سطوح بالای یک میلیون بشکه باقی مانده است و ایران از طریق روش‌های مختلف دور زدن تحریم‌ها، در حال ادامه صادرات نفت خود است. وزیر نفت با حضور در مجلس در پاسخ به سؤال نمایندگان در مورد صادرات نفت و تحقق درآمد نفتی بودجه، ابراز امیدواری کرد که با راه‌کارهای جدید درآمدهای نفتی فروش نفت مانند گذشته ادامه پیدا کند.
علاوه بر منابع داخلی، نقل‌قول وزیر انرژی عربستان نشان می‌دهد که ادعاهای وزیر نفت ایران چندان دور از واقعیت نیست. وزیر انرژی عربستان گفته است: «برخلاف برآوردهای قبلی تحلیلگران، ما شاهد افزایش چشمگیری در تقاضای نفت دیگر کشورها نیستیم». این گفته وزیر انرژی عربستان نشان می‌دهد که احتمالاً ایران از روش‌های مختلف در حال دور زدن تحریم‌ها و رساندن نفت به دست مشتریان خود است.
در خبری که «سی‌ان‌بی‌سی) با ردگیری داده‌های سایت «تانکرترکر» به دست آورده است، یک سوپرتانکر در حال بارگیری نفت از سواحل ایران به مقصد کشور چین است. این اولین بارگیری رسمی نفت ایران از زمان پایان مهلت آمریکا به کشورهای وارد کننده نفت ایران است. وال‌استریت ژورنال نیز در خبری مدعی شد که ایالات‌متحده آمریکا به بعضی از واردکنندگان نفت از ایران اجازه ادامه محدود واردات را داده است. البته این خبر بعد از چند ساعت به‌نوعی تکذیب شد، اما با توجه به شواهدی که بازار نفت به ما نشان می‌دهد، این خبر بیش از پیش رنگ و بوی واقعیت به خود می‌گیرد. درصورتی‌که گمانه‌زنی‌ها را در مورد فروش یک میلیون بشکه نفت ایران بپذیریم، می‌توان امید داشت که دلار نوسانات شدیدی را تجربه نکند و در قیمت‌های کنونی خود، نوسانات محدودی داشته باشد. ثبات در نرخ ارز و حرکت به سمت ارز تک‌نرخی، می‌تواند خبر خوبی برای بازار سرمایه، و موجب هجوم سرمایه‌های سرگردان به این بازار باشد.
آغاز مذاکرات از طریق ژاپن؟
بنا به شنیده‌های غیررسمی، نخست‌وزیر ژاپن، شینزو آبه، در تاریخ ۲۲ خرداد راهی ایران خواهد شد. این اولین سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران پس از استقرار جمهوری اسلامی در آن کشور است. گمانه‌زنی‌های مختلف به میانجی‌گری ژاپن بین ایران و آمریکا اشاره دارد. ژاپن تایمز، با اشاره به سفر شینزو آبه به ایران و سفر اخیر ترامپ به ژاپن، این دو واقعه را با هم مرتبط دانسته است و آن را پیامی برای آغاز مذاکرات بین ایران و آمریکا ارزیابی می‌کند. در چنین صورتی، خبر آغاز مذاکرات ایران و آمریکا تکرار اتفاقات ۹۲ و رشد خیره‌کننده بورس در تمامی صنایع، دور از ذهن نخواهد بود.
فروش سهام دولتی شرکت‌های بورسی
در آخرین جلسه هیئت واگذاری که روز شنبه برگزار شد، عرضه باقی‌مانده سهام دولت در ۱۸ شرکت بورسی و فرابورسی به تصویب رسید. این ۱۸ شرکت شامل ۶ پالایشگاه، ۳ بانک، ۲ شرکت بیمه، هلدینگ خلیج‌فارس، ملی مس، فولاد مبارکه، ایران‌خودرو، سایپا، کشت و صنعت و دامپروری پارس و سرمایه‌گذاری ملی ایران می‌شود.
فروش سهام دولتی شرکت‌های بورسی، از دو منظر قابل بررسی است. عده‌ای اعتقاد دارند که این عرضه‌ها به بخش خصوصی واقعی نیست، و دولت سهام این شرکت‌ها را به بخش‌های زیرمجموعه خود واگذار می‌کند. اما درصورتی که بخشی از این سهام نیز به بخش خصوصی واقعی برسد، می‌توان این واقعه را از دو زاویه بررسی کرد.
نگاه از زاویه اول، اعتقاد دارد که عرضه سهام این شرکت‌ها به معنای کاهش نقدینگی بازار و فشار عرضه است. با توجه به اینکه این سهام از طریق معاملات بلوکی به فروش می‌رسد، این دیدگاه چندان قابل قبول نیست.
نگاه از زاویه دوم، معتقد است که حرکت دولت به سمت فروش سهام به معنی افزایش خصوصی‌سازی و بازدهی این شرکت‌ها در بلندمدت است. همچنین، می‌توان چنین برداشت کرد که عرضه سهام دولتی به معنی عزم دولت برای توجه بیشتر به بازار سرمایه و حفظ رشد آن است. بنابراین، فروش سهام دولتی شرکت‌های بورسی را می‌توان درمجموع برای بازار سرمایه به فال نیک گرفت. این فروش می‌تواند محرک رشد بازار برای هفتههای آتی باشد.
شکست سقف تاریخی بورس در هفته آتی؟
بورس تهران در یک قدمی سقف تاریخی خود ایستاده است. با توجه به نکاتی که اشاره شد، چنانچه واقعه عجیبی رخ ندهد، شکستن سقف تاریخی بورس تهران در طی هفته آتی، اتفاق دور از ذهنی نخواهد بود.
همان‌طور که در این بررسی نیز به آن اشاره شد، با رشد قیمت ارز در سامانه نیما، صنایع صادراتی افق روشنی دارند. عرضه سهام دولتی شرکت‌های بورسی و ثبات در بازار ارز از دیگر اتفاقاتی است که رشد بازار در هفتههای آتی را حمایت می‌کند. در عین حال، نزدیک شدن به مهلت قانونی گروه ویژه اقدام مالی، «اف‌ای‌تی‌اف»، می‌تواند تهدیدی برای صنایع بورسی کشور باشد. این آخرین مهلتی است که «اف‌ای‌تی‌اف» به ایران داده است و بعد از اتمام مهلت قانونی، برخی از محدودیت‌ها به‌صورت اتوماتیک بر تراکنش‌های بانکی ایران اعمال می‌شود. البته در مورد اثرگذاری این محدودیت‌ها گمانه‌زنی‌های مختلفی وجود دارد، اما درصورتی‌که این محدودیت‌ها اثری واقعی نیز بر اقتصاد کشور نداشته باشد، اثر روانی آن می‌تواند بازارهای ارز و بورس را ملتهب کند.
