استودیوی «الاماره» طالبان هفته پیش گفت‌وگویی ۲۲ دقیقه‌ای با «مولوی مهدی مجاهد»، تنها فرمانده هزاره این گروه انجام داد که واکنش‌های گوناگونی را برانگیخت. برای نخستین بار، مردم افغانستان دیدند که زیر پرچم سفید طالبان یک شهروند هزاره شیعه افغانستان نیز سلاح برداشته است و علیه دولت مرکزی و آمریکا نفرت‌پراکنی می‌کند. گرچه طالبان بیشتر از میان شهروندان پشتون کشور سربازگیری می‌کنند، اعضای تاجیک و ازبک هم در رده‌های بالا دارند. بسیاری در افغانستان با خبر گفت‌وگوی مهدی مجاهد غافلگیر شدند، اما او برای مردم استان سرپل نا آشنا نیست. 

ملا مهدی در این گفت‌وگوی ویدیویی، دستار سیاه طالبانی بر سر گذاشته و ریش و سبیل خود را به سبک طالبان اصلاح کرده است. کت پلنگی بر تن دارد، کنارش کلاشنکوف گذاشته است و پرچم طالبان را بر دیوارش نصب کرده است. طالبان، مهدی مجاهد را فرماندار خود در بلخاب استان سرپل می‌خوانند و پیش از گفت‌وگو او را با تاکید هزاره و شیعه معرفی می‌کنند. 

مهدی مجاهد از انگشت‌شمار شهروندان هزاره افغانستان است که به طالبان پیوسته‌اند. او برخلاف سایر اعضای طالبان، طالبی نیست که در مدارس دینی دیوبندی تلمذ کرده باشد، یا سابقه جنگ علیه شوروی را هم در کارنامه داشته باشد. آقای مجاهد از روستای تهیدست «هوش» در شهرستان بلخاب در استان سرپل در شمال افغانستان برخاسته است و اوایل زندگی‌اش را در فقر و ناداری سپری کرده است. او که از بیکاری رنج می‌برد، درگیر قانون‌شکنی‌های کوچک بود تا آن که ۱۰ سال پیش به جرم ربودن «کمال‌الدین»، فرزند «جمعه اکبری» از پولداران محلی، بازداشت و محاکمه شد. دادگاه ثلاثه افغانستان مهدی مجاهد را به ۱۴ سال زندان محکوم کرد، اما او پس از ۷ سال بخشوده و از زندان آزاد شد. 

آقای مجاهد پس از آزادی از زندان در پی انتقام‌گیری برآمد. اما با پادرمیانی محمد محقق، رهبر «حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان» که در شهرستان بلخاب نفوذ زیادی دارد، مهدی مجاهد با شماری از ریش‌سفیدان محلی به کابل آمد و در یک شورای سنتی آشتی داده شد تا از درگیری دوباره در محله جلوگیری شود. 

مهدی به بلخاب بازگشت، اما هیچ چیز تغییر نکرد. او این بار کوشید بازی کلانتری در پیش گیرد. چند سال پس از آزادی، رابطه خود را با رهبران سیاسی کابل‌نشین گسترش داد و برای تامین منافع اقتصادی، بر معادن زغال سنگ محلی که از بزرگترین معادن کشور است، چیره شد. چند درگیری هم با دیگر افراد مسلح غیرمسئول داشت. با نیروهای امنیتی افغانستان که در آن منطقه دوردست از قدرت زیادی برخوردار نیستند،‌ هم دست به اسلحه شد. 

اما او با افراد گروه طالبان در ولایت سرپل نیز رابطه برقرار کرد؛ از طالبان سلاح و مهمات می‌گرفت و برای شورشیان سربازگیری می‌کرد. آخرین درگیری او به عنوان فرمانده غیرمسئول محل با نیروهای دولتی، حدود سه سال پیش رخ داد. 

ذبیح‌الله امانی، سخنگوی والی سرپل، در سال ۱۳۹۷ به روزنامه اطلاعات روز گفت که در درگیری مهدی مجاهد با دولت، به شمول مدیر امنیت شهرستان بلخاب، شش نفر از نیروهای امنیتی و «خیزش مردمی» کشته شدند و بیش از شش نفر دیگر زخم برداشته‌اند. در آن درگیری هشت نفر از افراد مهدی مجاهد نیز کشته شدند. 

اما مهدی مجاهد دیگر در جبهه طالبان قرار گرفته بود. 

او در اولین سخنانش با گزارشگر طالبان، بدون اشاره به سابقه جرایم و محکومیت و حبسش در زندان افغانستان، درباره دلایل پیوستن به گروه طالبان می‌گوید:‌«علت‌های متعددی دارد که به برادران امارت اسلامی ملحق شدم. به خاطر مخالفت با آمریکا و یورش آنها به افغانستان بود که به این خاطر با براداران مجاهد، برای دفاع از آزدی خود ملحق شدیم.» 

طالبان پیش از پخش این ویدیو، گفته‌های آقای مجاهد را ویراستاری سنگینی کرده است و برش‌های تصویری هر چند لحظه به‌چشم می‌خورد. به نظر می‌رسد که این گفت‌وگو در ولایت سرپل انجام گرفته است؛جایی که آقای مجاهد تبدیل به یک معضل شده است. 

این گفت‌وگو با هدف استراتژیک انجام می‌گیرد. طالبان همواره به دشمنی و ضدیت با شیعیان افغانستان متهم شده‌اند. عبدالعلی مزاری، رهبر فقید حزب وحدت که در میان هزاره‌های افغانستان از احترام زیادی برخوردار است و لقب شهید وحدت ملی را دارد، به دست طالبان فجیعانه کشته شد. سال‌ها از آن حادثه گذشته است، اما به نظر می‌رسد که شیعیان افغانستان هنوز طالبان را نبخشیده‌اند. در این سال‌ها هم بسیاری از قربانیان غیرنظامی که در شهرها و مساجد کشته شدند، هزاره‌ها بودند. جهان‌بینی هزاره‌های افغانستان، تفاوت چشمگیری با جهان‌بینی طالبانی دارد. 

در تازه‌ترین موضع‌گیری آنان درباره هزاره‌ها، ملا فاضل مظلوم، از رهبران قدرتمند طالبان و عضو دفتر سیاسی آنها در قطر، گفته بود:‌ «آن‌ها (داعش و القاعده) مبارزه علیه دولت اشرف غنی و آمریکایی‌های هوادار او را جهاد محسوب نمی‌کنند و به‌جای آن، جنگ علیه این جوانان و علما را جهاد می‌دانند. آن‌ها از کشته شدن یک طالب و به شهادت رسیدن او خوشحال می‌شوند و از خداوند تشکر می‌کنند و می‌گویند یک کافر را کشته‌اند. آن‌ها از کشتن یک کافر یا «شیعه هزاره» یا هر جانی دیگری خوشحال نمی‌شوند. به واقعیات نگاه کنید. به‌خاطر آن‌ها، ما اجازه دادیم حکومت اسلامی ما متلاشی شود. زندان‌ها از اعضای ما پر شد. آن‌ها ما را کافر و مشرک می‌خوانند.» این سخنان ملا فاضل با واکنش گسترده جامعه روبه‌رو شد و تحلیل بسیاری این بود که دشمنی طالبان با هزاره‌ها همچنان پابرجا است.  

یکی از سوال‌های مجری طالبان از ملامهدی مجاهد، درباره رابطه طالبان با شیعیان افغانستان بود. او گفت:‌«پیش از این که به امارات اسلامی محلق شویم، قضاوت‌هایی داشتیم. واقعا این طور یک احساس و انگیزه‌ای داشتیم که امارت اسلامی، امارت اختصاصی نیست. ما هم جزو همین ملت هستیم. ما هم فرزندان امارت اسلامی هستیم. این برداشت را داشتیم که به خاطر قیام مقدس‌شان امارت اسلامی چه موضعی در برابر اقوام می‌گیرد. امارت اسلامی را بدون هیچ افراط و تفریط، امارتی الحمدالله همه‌شمول و همه‌جانبه و فراقومی درک کردم. امارت اسلامی یک چراغ‌ سبز و روزنه امید است. موضع امارت اسلامی را در قبال مردم اهل تشیع بسیار بسیار خوب و مناسب و اعلی دریافتم.»

طالبان با استفاده از ملامهدی می‌کوشند تا فاصله خود را با شیعیان افغانستان کم کنند، خود را جریانی فراگیر نشان دهند، و با نام تمام افغانستان حرف بزنند. اما فاطمه اوستایی، کاربر افغان، در پاسخ ذبیح‌الله مجاهد و سخنگوی طالبان که این ویدیو را منتشر کرده است، نوشته است:‌«یادتان است قوم هزاره را کشتید و به جرم مذهب سر می‌زدید. چی شد که مذهب جعفری به شما محبوب شد، با این که باور نداشتید که مذهب جعفری هم مثل سایر مذاهب سنت به حمد و ثنای خداوند می‌پردازد. اگر واقعا خداوند را می‌شناختید، هیچ مسلمانی را بی‌گناه نمی‌کشتید. انسانیت در وجود شما مرده است.»