از هنگام شیوع ویروس کرونا در ماه ژانویه، افزایش موارد ابتلا در سرتاسر جهان موجب افزایش وحشت و نگرانی مردم شده است.

تاکنون بیش از ۹۰ هزار مورد ابتلا تأیید شده است و تعداد جان‌باختگان از سه‌هزار نفر گذشته است- در حال حاضر ۱۱۵ مورد قطعی ابتلا و یک مورد مرگ در بریتانیا تأیید شده است.

ترس باعث شده رفتار مردم تغییر کند و این قابل درک است؛ فروش ژل‌ ضدعفونی دست (که سازمان جهانی بهداشت آن را برای پیشگیری پیشنهاد کرده است) ۲۵۵ درصد در ماه فوریه افزایش یافت.

فروشگاه بوتس در پاسخ به سؤال ایندیپندنت تأیید کرد که افزایش قابل ملاحظه فروش ضدعفونی‌کننده دست موجب شده که این فروشگاه برای مشتریان محدودیت خرید بگذارد؛ هر مشتری فقط دو عدد. البته این فروشگاه گفته است هنوز در انبارهای خود موجودی دارد.

گزارش‌هایی نیز رسیده است که سوپرمارکت‌ها به مشتریان هشدار تأخیر در تحویل اقلام خوراکی می‌دهند- فروشگاه «اکادو» به مشتریان هشدار داده که با «تقاضای بیش از حد» برای تحویل درب منزل مواجه شده‌ است.

گزارش‌های رسیده از نقاط دیگر جهان نیز حاکی از آن است که اقلامی مثل دستمال توالت نیز هر روز کمیاب‌تر می‌شود چون مردم به صورت عمده خرید می‌کنند.

اما آیا واقعاً لازم است بخرید و انبار کنید تا برای یک دوره قرنطینه شخصی یا شاید بیماری آماده باشید؟ آیا سراسیمه خرید کردن بیشتر مشکل‌ساز است تا چاره‌ساز؟

مصرف‌کنندگان چه اقلامی را انبار می‌کنند؟

می‌گویند مردم بریتانیا علاوه بر ضدعفونی‌کننده دست اقلام دیگری مثل دارو و خوراکی هم انبار می‌کنند.

تعدادی از کاربران آمریکایی توئیتر عکس‌هایی از قفسه‌های خالی سوپرمارکت‌های «کاستکو» را دست به دست می‌کنند، که ظاهراً در اثر ترس مردم از ویروس کووید-۱۹ به این روز درآمده‌اند.

در بریتانیا هم اکادو به مشتریان هشدار داده است که تقاضا بالاست. در ایمیلی که به مشتریان ارسال شده آمده است: «به نظر می‌رسد تعداد افرادی که سفارش‌های عمده می‌دهند از همیشه بیشتر شده است. به همین دلیل، زمان‌های تحویل زودتر از انتظار در حال پر شدن هستند.»

فروشگاه «اکادو» مؤکداً به ایندیپندنت گفته است که این به خاطر کمبود زمان تحویل است نه به علت کمبود اقلام خوراکی.

اما برونو مونتین، تحلیل‌گر ارشد در مؤسسه برنستین و مدیر زنجیره تأمین تسکو در آسیا گفته است که شیوع وسیع ویروس کرونا می‌تواند «منجر به سراسیمه خریدکردن، قفسه‌های خالی و شورش‌ برای غذا» شود.

آقای مونتین می‌گوید: «هدف هراس‌افکی نیست. درست برعکس: صنعت برای این مسئله برنامه دارد.»

«بله، هرج‌ومرج‌ و آشفتگی پیش خواهد آمد (منتظر تصاویر قفسه‌های خالی باشید)، اما صنعت از آشفتگی‌ها خواهد کاست تا غذای ملت را تأمین کند.»

در حوزه‌های دیگر نیز افزایش خرید دارو و اقلام بهداشتی را گزارش کرده‌اند. شایام مورجاریا، سرپرست داروسازان در داروخانه آنلاین «یوکی مدز» به ایندیپندنت گفت: «خرید داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی، ویتامین، محصولات بهداشتی و ماسک صورت افزایش یافته است.»

«بیمارانِ همیشه‌نگران هر کاری از دستشان برآید می‌کنند تا از خود در مقابل شیوع ویروس کرونا مراقبت کنند.»

واکنش تأمین‌کنندگان به گزارش‌های مربوط به تب خرید مردم چیست؟

کنسورسیوم خرده‌فروشان بریتانیا (بی‌آر‌سی) می‌گوید شرکت‌های خرده‌فروش هنوز چندان تحت تأثیر قرار نگرفته‌اند.

اندرو اوپی، مدیر غذا و پایداری در «بی‌آر‌سی» به ایندیپندنت گفت: «اختلال در زنجیره تأمین محدود بوده است، و موجودی کالا در بازار همچنان خوب است.»

«خرده‌فروشان همکاری نزدیکی با تأمین‌کنندگان داشته و رفتار مصرف‌کنندگان را زیر نظر دارند تا هر تغییری که در تقاضا رخ دهد پیش‌بینی کنند.»

آقای اوپی افزود فروش ضدعفونی‌کننده دست  به این علت افزایش یافته است که افراد و شرکت‌ها رعایت «احتیاط» را می‌کنند که معقول است و خرده‌فروشان هم «اقدامات لازم را انجام می‌دهند تا پاسخگوی افزایش تقاضا برای برخی اقلام بهداشتی خاص باشند.»

ایِن رایت سی.‌بی.‌ای، مدیر عامل فدراسیون غذا و نوشیدنی (اف‌.دی‌.اف) نیز موافق است که بریتانیا آمادگی کامل برای پیشگیری از کمبود در کشور را دارد: «در حال حاضر زنجیره‌های تأمین با اختلال مواجه هستند اما هیچ علامتی از اختلال عمده در عرضه مواد غذایی وجود ندارد. تولیدکنندگان مواد غذایی و نوشیدنی بریتانیا سازوکارهای محکمی دارند

اما مارکوس کروگر، کارشناس اقتصادی شرکت دان و بردستریت در زمینه داده‌ها و تحلیل مالی  به ایندیپندنت توضیح داد که تداوم گسترش ویروس کرونا می‌تواند «بر کسب‌وکارها، زنجیره‌های تأمین آنها و به طور کلی بر اقتصاد تأثیر بالقوه‌ بگذارد.»

آقای کوگر گفت: «داده‌ها نشان می‌دهد که ۵۱۰۰۰ شرکت در سرتاسر جهان مستقیماً از مناطق درگیر در چین اقلام خود را تهیه، و پنج میلیون شرکت دیگر به طور غیرمستقیم از طریق روابط «لایه دوم» زنجیره تأمین اقلام خود را تهیه می‌کنند.

«کره جنوبی و ایتالیا  و شرکت‌ها باید ریسک بالقوه‌ی زنجیره تأمین و فعالیت‌ شرکت‌های خود را ارزیابی کنند.»

آقای کروگر افزود با اینکه «وضعیت در چین رو به بهبودی گذاشته است و چندین کارخانه مجدداً بازگشایی شده‌ است (هرچند با تمام ظرفیت کار نمی‌کنند)، زنجیره تأمین همچنان تا چند هفته دیگر تحت فشار خواهد بود.»

او افزود: «این اختلال در زنجیره تأمین در شرایطی رخ داده است که شرکت‌های انگلیسی با بلاتکلیفی مربوط به احتمال اجرای تعرفه‌ و سهمیه‌بندی دادوستد بین انگلیس و اروپا در پایان دوره گذار برگزیت در ماه دسامبر روبرو هستند.»

پس آیا انبار کردن لازم است؟

سه‌شنبه سوم مارس، بوریس جانسون در کنار مشاور علمی خود، سر پاتریک والانس، در مورد شیوع ویروس کرونا با مردم سخن گفت.

آقای والانس گفت مردم نباید دچار «وحشت خرید» شوند اما گفت در صورت قرنطینه خانگی شاید لازم باشد به فکر انبار کردن باشند.

مشاور علمی دولت گفت: «توصیه بنده این است که مطلقاً دلیلی برای وحشت‌زده خرید کردن، یا خرید و انبار کردن کالا در حجم بالا وجود ندارد»

«بدیهی است که در صورت قرنطینه خانگی باید اقداماتی صورت گیرد تا اقلام غذایی به هنگام نیاز در دسترس باشد، اما تصورم این است که چنانچه نیاز به قرنطینه خانگی باشد این اقدام خود به خود صورت خواهد گرفت، و البته در صورتی که تصمیم به این کار گرفته شود باید برای آسایشگاه‌ها و سایر اماکن‌ تدابیری اندیشید.»

سایت دولت بریتانیا می‌گوید «داروهای مورد نیاز و تجهیزات حفاظتی لازم برای پرسنل درمان که با بیماران مبتلا به ویروس تماس دارند» را تهیه و انبار کرده است.