امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان، در یک سخنرانی دو ساعته در مجلس این کشور، از راهبرد دولتش برای مقابله با افراطیگری، بازتعریف هویت ملی و پیوند زدن توسعه اقتصادی با «خودآگاهی فرهنگی» تصویری روشن ترسیم کرد و از مردم تاجیکستان دعوت کرد برای آگاهی از تاریخ و هویت ملی خود، شاهنامه و برای آگاهی از دین و مذهب، قرآن را به زبان فارسی بخوانند و بیاموزند.
رئیسجمهوری تاجیکستان با تاکید بر «احیای هویت تاریخی و میراث فرهنگی»، یادآور شد که دولت تاجیکستان در دو سال اخیر، بیش از سه میلیون و ۲۰۰ هزار جلد شاهنامه و کتاب «تاجیکان» باباجان غفوروف را بهرایگان در اختیار مردم قرار داده است. همچنین گفت قرآن با ترجمه فارسی و به خط سریلیک، خط رایج در تاجیکستان، چاپ و منتشر شده است تا مردم بتوانند این کتاب دینی را به زبان خودشان بخوانند و مفاهیم دینی و دستورات خداوند را درست متوجه شوند و قربانی افراطیگری نشوند.
رحمان شاهنامه ایرانی را «شناسنامه ملت کهن تاجیک» خواند و افزود همانگونه که شاهنامه فردوسی باید خوانده شود، قرآن نیز باید با زبان مردم خوانده و فهمیده شود، نه آنکه «کورکورانه» تقلید شود.
امامعلی رحمان، رئیسجمهوری تاجیکستان در حال سخنرانی- facebook.com/emomalirahmontjk
رئیسجمهوری تاجیکستان با اشاره به ترجمه و چاپ قرآن به زبان فارسی، افزود: «این کار را کردیم و ادامه دارد. مردم قرآن را رایگان بگیرند و بخوانند. توصیه بیگانگان را گوش ندهید. کلام ربانی را با زبان خود بخوانید. خودتان را بیهوده نکشید. قرآن پند است و حکمت.»
او فرهنگ افراطگرایی و تعصب را «بیگانه با تاریخ تاجیکها» توصیف کرد و هشدار داد که این تفکر نباید در ذهن جامعه راه پیدا کند. رحمان سال ۲۰۲۶ را «سال خودآگاهی و توسعه عمرانی» نامگذاری کرد و گفت با وجود چالشها، «به آینده نیک و درخشان وطن» کاملا باور دارد.
پیوستن شهروندان تاجیکستان به گروههای شبهنظامی و افراطی فعال در خاورمیانه طی یک دهه اخیر، بارها خبرساز و باعث نگرانی شده است. در چند سال اخیر، عوامل داعش در حملات مرگبار به سوریه، افغانستان، پاکستان و ایران غالبا اتباع تاجیکستان بودند. به این دلیل است که دولت امامعلی رحمان تلاش میکند با برجسته کردن میراث فرهنگی و هویت تاریخی، با برداشتها و تفکرات افراطی در این کشور مقابله کند.
در شهر دوشنبه، مرکز بینالمللی نوروز ایجاد میشود
بخش قابلتوجهی از سخنان رئیسجمهوری تاجیکستان به میراث فرهنگی، نوروز و جایگاه تاجیکها در تاریخ تمدن بشری اختصاص داشت. رحمان اعلام کرد که دولتش تصمیم گرفته است یک مرکز بینالمللی نوروز در شهر دوشنبه ایجاد کند؛ مرکزی که به گفته او، برای انتقال سنتها و ارزشهای نوروزی به نسلهای آینده طراحی شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او با اشاره به تصویب قوانین جدید برای حفاظت از میراث فرهنگی افزود که تنها در سال گذشته، ۱۱ اثر فرهنگی تاجیکستان در حوزههای مختلف در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدند. به گفته رحمان، تصویب قطعنامههای یونسکو درباره شهر پنجکنت بهعنوان «شهر جهانی هنرهای دستی» و نیز بزرگداشت ۱۰۵۰ سالگی رابعه بلخی، نشانه به رسمیت شناخته شدن میراث فرهنگی تاجیکها در سطح جهانی است.
رحمان تاکید کرد که برگزاری همایشهایی با محوریت منشور کوروش و نخستین اعلامیه حقوق بشر در تاریخ بشر موجب «سربلندی ملت آریایی» شد و باید تلاشها برای حفاظت از ارزشهای مادی و غیرمادی در عرصه بینالمللی، ادامه یابد. او ملت تاجیکستان را از ملتهای «تمدنساز در دنیا» خواند و گفت که نیاکان تاجیکها بودند که آیینها و سنن بشردوستانهای چون نوروز را به جهان هدیه دادند.
رئیسجمهوری تاجیکستان بهصراحت گفت: «نوروز ربطی به دین ندارد. میراثی شش هزار ساله است. دین اسلام با عمر ۱۴۰۰ سال، دینی جوان است. نوروز نه نماد دینی است و نه به آیین زرتشت مربوط میشود.» او اضافه کرد که مهرگان، سده، تیرگان و نوروز هم «تجسم بزرگداشت طبیعت و آیین نیک بشریت» و اساس هویت تاجیکها هستند و نباید با دین در هم آمیخته شوند.
رحمان از مقاومت برخی کشورها در مسیر ثبت بینالمللی نوروز هم سخن گفت و افزود که تاجیکستان پنج سال در یونسکو و سازمان ملل برای به رسمیت شناخته شدن نوروز، تلاش کرد. او گفت: «حتی کشورهایی در حوزه نوروز، مخالف بودند و میگفتند نامش را تغییر دهید، اما ما نمیتوانیم تاریخ را تغییر دهیم.»
تاجیکستان در مسیر خودکفایی انرژی
امامعلی رحمان در بخش دیگری از سخنرانی خود، به وضعیت اقتصادی و انرژی تاجیکستان پرداخت و گفت تاجیکستان بهسوی خودکفایی در بخش انرژی حرکت میکند. او از پیشرفت پروژه نیروگاه برق «راغ» خبر داد و گفت این پروژه اکنون ۶۰ درصد پیشرفت دارد و بیش از ۱۸ هزار و ۶۰۰ نفر در آن مشغول به کارند.
رحمان با اشاره به درگیری داخلی در دهه ۱۹۹۰ و کمبود برق در سالهای گذشته، افزود: «از زمستانهای سخت عبور کردهایم. زمستان ۲۰۲۶ بهتر خواهد بود.» او افزود که از سال ۲۰۱۷ عملا مشکل کمبود برق کاهش مییابد و تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت تولید برق تاجیکستان ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. به گفته او، اگر صرفهجویی شود، تولید فعلی نیز پاسخگوی نیازها است.
رئیسجمهوری تاجیکستان همچنین از برنامه دولت برای ساخت نیروگاههای خورشیدی در دو سال آینده با جذب سرمایه خبر داد و تاکید کرد: «مردم ما نباید به دیگران محتاج باشند.»
صحن مجلس نمایندگان تاجیکستان- facebook.com/emomalirahmontjk
مبارزه با خرافات
رحمان بارها در سخنرانیاش بر نقش دانش، علم و آموزش تاکید کرد و گفت تاجیکها در تاریخ، «معمار، شهرساز و شهردار» بودهاند. او از خانوادهها خواست تحصیل را در اولویت قرار دهند و گفت: «خانوادههای باسواد و بیسواد را مقایسه کنید.»
او با لحنی انتقادی، به خرافات مذهبی پرداخت و گفت: «با دعا طبابت نمیشود. اگر واکسن و کشف علمی نبود، انسان به اینجا نمیرسید.» به گفته او، خداوند انسان را «برای زندگی و پیشرفت» آفرید، نه صرفا برای رنج و مرگ.
رئیسجمهوری تاجیکستان یادگیری زبانهای انگلیسی و روسی را هم ضروری دانست و خطاب به والدین و معلمان گفت آینده دولت و ملت به نسلی وابسته است که «باسواد، دانشمند، با معرفت، دور از خرافات و دارای خودشناسی» باشد. او هشدار داد که بیسوادی جامعه را گرفتار خرافات میکند و «عواقبی دهشتبار» دارد.
رحمان با یادآوری پیامدهای جنگ داخلی تاجیکستان، افزود که آن جنگ، علم و معرفت را «دهها سال به عقب راند» و باعث مهاجرت مهمترین آموزگاران و دانشمندان تاجیکستان به کشورهای دیگر شد. او تاکید کرد که آن تجربه نباید دوباره تکرار شود.
