فصلی که قرار بود ادامه مسیر تاریخی قهرمانی تراکتور باشد، حالا برای سرخپوشان تبریزی به مجموعهای از توقفها، سردرگمیهای تاکتیکی، و پرسشهای جدی درباره مدیریت کلان فوتبال ایران بدل شده است.
پس از تساوی ناامیدکننده تراکتور در مسابقه روز گذشته برابر ذوبآهن، اکنون برخی خبرنگاران در تبریز گزارش میدهند که محمدرضا زنوزی، مالک متمول تراکتورسازی به فکر اخراج اسکوچیچ افتاده و به همین دلیل درحال انجام مذاکراتی محرمانه با دو سرمربی معروف ترک در استانبول است. از اسماعیل کارتال، سرمربی فصل گذشته پرسپولیس نیز بهعنوان یکی از گزینههای اصلی زنوزی یاد میشود.
تراکتور که فصل گذشته نخستین قهرمانی تاریخ تراکتور در لیگ برتر را به دست آورد و فصل جاری را نیز با فتح سوپرجام آغاز کرد، اکنون پس از ۱۲ مسابقه در لیگ برتر تنها نیمی از امتیازهای ممکن را اندوخته و برخلاف نمایشهای قابل دفاعش در لیگ نخبگان آسیا، در رقابتهای داخلی از رقابت مدعیان فاصله گرفته است.
این روند رو به افول، فضای تیم را چنان متشنج کرده که اسکوچیچ در نشستهای خبری مدام به رقبایش تهمت میزند و خداداد عزیزی، سرپرست تیم، نیز دوباره با انجام حرکات غیراخلاقی و توهینآمیز نسبت به هواداران در ورزشگاهها خبرساز شده است.
قهرمانی در لیگ بیستوچهارم، رکوردهای چشمگیر فصل گذشته و عملکرد قابل توجه در لیگ نخبگان آسیا، تا حد قرار گرفتن میان سه تیم برتر غرب آسیا، انتظارها را از تراکتور افزایش داد. در تبریز تصور بر این بود که تیم دراگان اسکوچیچ با ترکیب جدید، امسال هم در مسیر تکرار افتخارات حرکت خواهد کرد.
اما برخلاف این تصویر امیدبخش، نسخه لیگ بیستوپنجم تراکتور نشانی از ثبات فصل قبل ندارد. شکست در هفته اول مقابل استقلال آغاز روندی شد که تا امروز ادامه یافته است؛ تراکتور ۱۲ مسابقه انجام داده و تنها ۱۸ امتیاز به دست آورده است؛ آماری که برای مدافع عنوان قهرمانی بهروشنی «توقف کامل» محسوب میشود. حتی اگر پیروزی احتمالی در مسابقه معوقه برابر ملوان را نیز لحاظ کنیم -که بیشک دیداری دشوار مقابل تیم جوان و دونده مازیار زارع است- سرخهای تبریز بازهم در مقایسه با یک سال گذشته حداقل ۱۰ امتیاز کمتر اندوختهاند.
خط حمله خاموش
تراکتور هنوز روی کاغذ یکی از بهترین خطوط حمله لیگ را دارد، اما این آمار واقعیت دو هفته اخیر را پنهان نمیکند، که سپری شدن ۱۸۰ دقیقه بدون گل است. تیمی که در بخش زیادی از فصل در کنار استقلال بیشترین گل زده را داشت، حالا برابر دو تیم پایینتر جدول، یعنی استقلال خوزستان و ذوبآهن، در باز کردن دروازهها ناکام مانده است.
دیدار بدون گل برابر ذوبآهن نمادی دقیق از بحران فعلی بود؛ جایی که تراکتور یک بار در نیمه نخست به گل رسید، اما کمکداور ویدیویی گل لوشکیا را مردود اعلام کرد و پس از آن هیچ کدام از موقعیتها به ثمر ننشست. بیرانوند و جعفری با چند واکنش حساس بازی را بسته نگه داشتند، اما مشکل اصلی تراکتور «تمامکنندگی» بود. تیمی که روی کاغذ از همه ابزارهای هجومی برخوردار است، در لحظه آخر دقت لازم را ندارد؛ موضوعی که مستقیم بر روند امتیازگیری اثر گذاشته است.
دادههای تاریخی نشان میدهد تراکتور در ده فصل گذشته معمولا پایان هفته سیزدهم بیش از ۲۲ امتیاز داشته است. سال گذشته ۲۸ امتیاز و سال قبلتر هم ۲۴ امتیاز، اما امسال هیچکدام از این استانداردها محقق نشده است. این افت فاحش، تنها یک نوسان معمولی نیست و شکافی بزرگ، میان تیمی است که فصل گذشته مقتدرانه قهرمان شد، اما امروز در جایگاه پنجم است و بهطور کامل از کورس قهرمانی در نیمفصل اول عقب افتاد.
اسکوچیچ زیر فشار
تحلیلگران فوتبال، این افت را ناشی از چند عامل میدانند و مورد نخست، تکرارپذیر شدن الگوهای بازی تراکتور است. زیرا تیمها حالا بهتر از گذشته با سبک مدنظر اسکوچیچ آشنا شدهاند و میدانند چگونه جریان بازی را مختل کنند. مورد دوم هم به فشار ناشی از حضور همزمان در لیگ برتر و لیگ نخبگان مربوط میشود؛ فشردگی مسابقات، سفرها و سطح بالای رقابت آسیایی باعث شده برخی بازیکنان، بهویژه عناصر کلیدی، نشانههایی از خستگی داشته باشند و این بحران، در اشتباه بزرگ محمدرضا زنوزی، مالک تراکتور و دراگان اسکوچیچ در عدم یارگیری مناسب در تابستان ریشه دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در کنار این دو عامل، حواشی داخلی باشگاه نیز نقشی انکارناپذیر دارد و اختلافات، رفتارهای جنجالی برخی بازیکنان، و حتی اعتراضهای فراوان به داوری در تمامی مسابقات، مجموعهای از ناپایداریها را ایجاد کرده که بر تمرکز تیم اثر گذاشته است.
روند ضعیف امتیازگیری تراکتور در زمین فقط نیمی از ماجرا است و نیمه دیگر در سازوکار تصمیمگیری فوتبال ایران رقم میخورد. جایی که نفوذ فزاینده محمدرضا زنوزی، حامی مالی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاستجمهوری، بار دیگر به پرسش اصلی فوتبالدوستان تبدیل شده است. افزون بر نمونههای فصل گذشته -از جمله دخالت مستقیم پزشکیان در جلوگیری از محرومیت علیرضا بیرانوند بابت عقد قرارداد غیرقانونی با تراکتور، یا چشمپوشی کامل نهادهای قضایی فدراسیون از تهدید علنی زنوزی علیه رئیس فدراسیون- امسال نیز نشانههای مشابهی دیده میشود. لغو ناگهانی محرومیت تماشاگران تراکتور در دیدار حساس جام حذفی مقابل پرسپولیس و توجیه حیرتآور «اشتباه تایپی» در دو رای رسمی کمیتههای انضباطی و استیناف، بار دیگر توجهها را به سطح غیرعادی رابطه میان فدراسیون فوتبال و مالک باشگاه تراکتور جلب کرده است.
سابقه حمایت آشکار مسعود پزشکیان از زنوزی و حتی انتشار ویدیویی از توهین رئیسجمهوری نظام ایران به باشگاههای پرسپولیس، استقلال و سپاهان، پروندههای اقتصادی سنگین زنوزی و ۳ ماه بازداشت به اتهام اختلاس، تهدید علنیاش علیه تاج در ماجرای محرومیت بیرانوند، و تعلیق ناگهانی آن حکم، اکنون در نگاه افکار عمومی به یک الگوی تکراری تبدیل شده است؛ الگویی که منتقدان میگویند مستقیما بر «عدالت رقابتی» در لیگ اثر میگذارد.
در آسیا امیدوار، در لیگ سردرگم
شاید بزرگترین تناقض تراکتور در این نقطه باشد؛ تیمی که در لیگ نخبگان آسیا عملکردی قابل دفاع ارائه داده و در آستانه صعود است، در لیگ داخلی بهسختی از پس حریفان کمادعاتر برمیآید. این دو چهره متفاوت نشان میدهد مشکل تیم صرفا فنی نیست و ترکیبی از فشار مسابقات، نبود تمرکز پایدار، فرسایش روانی ناشی از حواشی مدیریتی و حجم توقعات پس از قهرمانی خواهد بود همگی دستبهدست دادهاند تا تراکتور وارد فاز بیثباتی شود.
اگرچه هنوز تا پایان نیمفصل و حتی کل فصل زمان باقی است، اما بازگشت به کورس قهرمانی نیازمند تغییراتی بنیادین، مانند بازسازی روند هجومی، ایجاد تنوع تاکتیکی، جذب بازیکنان باکیفیت در نیمفصل، و مدیریت فضای پیرامونی تیم خواهد بود. فعلا تراکتور آن تیم مسلط فصل قبل نیست و اگر روند فعلی ادامه یابد، فاصلهاش با صدر بزرگتر خواهد شد.
سوال اصلی هم این است؛ تراکتوری که یک سال پیش رکورد میزد، چرا امروز اینچنین شکننده به نظر میرسد؟ آیا آنطور که برخی خبرنگاران در تبریز گزارش دادهاند، زنوزی به فکر اخراج اسکوچیچ افتاده و به همین دلیل درحال انجام مذاکراتی محرمانه با دو سرمربی معروف در استانبول است؟ نتیجه مسابقه اول دیماه تراکتور مقابل الدحیل در تبریز و سپس دیدارهای این تیم مقابل ملوان و استقلال، پاسخ این سوال را شفاف خواهد کرد.
