با برقراری آتش‌بس شکننده بین اسرائیل و حماس، پرسش‌های زیادی در مورد بازسازی نوار غزه وجود دارد و برخی این سوال را مطرح می‌کنند که آیا اصلا امکان دارد نوار غزه بار دیگر به یک مکانی قابل‌سکونت تبدیل شود؟ وب‌سایت ای‌بی‌سی نیوز در گزارشی در این زمینه، نظر کارشناسان را جویا شده است و به نقل از آن‌ها می‌نویسد که با توجه به تخریب گسترده، بازسازی غزه ممکن است «نه‌تنها سال‌ها، بلکه دهه‌ها» طول بکشد.
بر اساس توافق آتش‌بس، قرار است نوار غزه برای مردم فلسطین بازسازی شود. جاکو سیلیرز، یکی از مقام‌های برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP)، در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرده که تاکنون حدود ۸۱ هزار تن آوار از نوار غزه پاکسازی شده است و این روند ادامه دارد. با این حال، هادی عمر، کارشناس و پژوهشگر موسسه بروکینگز، به ای‌بی‌سی نیوز گفت: «مشخص نیست که بازسازی غزه چه زمانی آغاز خواهد شد و چه کسی قرار است تامین مالی آن را به عهده بگیرد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
عمر، نماینده سابق ایالات متحده در امور فلسطین از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، همچنین گفت: «فکر نمی‌کنم در دوران مدرن برای آنچه اکنون باید در نوار غزه انجام شود، نمونه مشابهی وجود داشته باشد. سطح تخریب و ویرانی بسیار گسترده و غیرقابل مقایسه با رویدادهای مشابه است.»
طبق گزارش مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل متحد، تا تاریخ ۲۳ سپتامبر، حدود ۸۳ درصد از کل ساختمان‌ها در شهر غزه آسیب دیده و حدود ۴۰ درصد از این ساختمان‌ها به‌کلی نابود شده‌اند. عمر با اشاره به این آمار گفت: «تصور کنید نه فقط خانه‌تان، بلکه کل خیابان، محله و در واقع ۸۰ تا ۹۰ درصد دنیایی که در آن زندگی می‌کردید، نابود شده باشد.»
این کارشناس همچنین افزود که مدارس، بیمارستان‌ها و زیرساخت‌های آب و برق همگی در طول جنگ دو ساله و عملیات نظامی گسترده اسرائیل در نوار غزه ویران شده‌اند و به گفته او، «مردم حتی برای ادامه بقا در دوران بازسازی هم با دشواری‌های باورنکردنی روبرو خواهند بود».
در همین حال، مونا یعقوبیان، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS)، در گفتکو با ای‌بی‌سی نیوز خاطرنشان کرد که پیش از آغاز بازسازی، باید مناطقی امن وجود داشته باشند که از مهمات عمل‌نکرده پاکسازی شده باشند. عمر نیز با تایید این نکته افزود که پاکسازی مهمات منفجر‌نشده و آوار هر دو «چالشی عظیم» خواهند بود که ممکن است سال‌ها طول بکشد.
به گفته یعقوبیان، «در این فاصله، خدماتی مانند آب لوله‌کشی و برق باید دوباره برقرار شوند. از طرفی لازم است کمک‌های حیاتی در مقیاسی گسترده افزایش یابد تا اطمینان حاصل شود که مردم به غذا، کمک‌های پزشکی و همچنین سرپناه، مانند چادرها و دیگر نیازهای اساسی، دسترسی دارند».
توافق آتش‌بس تضمین می‌کند که کمک‌های بشردوستانه بلافاصله و در مقیاسی بزرگ‌تر بتوانند دوباره وارد غزه شوند. سازمان ملل و سایر سازمان‌های امدادی بین‌المللی هم گزارش داده‌اند که پس از برقراری آتش‌بس، در مناطقی از غزه که ارتش اسرائیل عقب‌نشینی کرده است، آزادی عمل بیشتری دارند، اما هنوز گذرگاه‌های مرزی بیشتری باز نشده‌اند.
از سوی دیگر، این پرسش همچنین باقی است که هزینه‌های بازسازی غزه را چه کسی خواهد پرداخت؟
طبق ارزیابی‌های مشترک سازمان ملل، اتحادیه اروپا و بانک جهانی از خسارات و نیازهای عملیاتی، بازسازی غزه حدود ۷۰ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
جاکو سیلیرز، از مقام‌های برنامه توسعه سازمان ملل متحد، گفت که به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی و عربی، کانادا و ایالات متحده به کمک برای تامین ۷۰ میلیارد دلار موردنیاز برای بازسازی غزه تمایل دارند. با این حال هنوز گزارش‌های رسمی در این زمینه منتشر نشده است.
به گفته عمر و یعقوبیان، کشورهای عرب ثروتمند حاشیه خلیج فارس نیز احتمالا مایل به پرداخت هزینه بازسازی غزه خواهند بود. عمر همچنین اشاره کرد که مصر می‌تواند به‌عنوان یک «پایگاه لجستیکی» ایفای نقش کند. با این حال، یعقوبیان بر این باور است پیش از آنکه این کشورها به پرداخت هزینه متعهد شوند، باید در مسیر تشکیل کشور فلسطین پیشرفت بیشتری حاصل شود.
او گفت: «فکر می‌کنم احتمالا کشورهای خلیج فارس در تامین بودجه بازسازی مشارکت کنند، اما آن‌ها صراحتا اعلام کرده‌اند که در صورت نبود یک راه‌حل بلندمدت برای این مناقشه، برای بازسازی غزه بودجه‌ای اختصاص نخواهند داد. آن‌ها مشخصا در انتظار مشاهده پیشرفت واقعی در مسیر دستیابی به دولت مستقل فلسطین‌اند.»
انتشار این گزارش جدید در حالی است که گزارش سال گذشته سازمان ملل نیز تاکید داشت که برای بازسازی غزه، از جمله پاکسازی مهمات عمل‌نکرده و میلیون‌ها تن آوار، سال‌ها کار در پیش است. این در حالی است که ادامه جنگ نه‌تنها امکان بازسازی را فراهم نکرد که بر میزان خرابی‌ها نیز افزود.
در گزارش سال گذشته سازمان ملل اعلام شده بود که اقتصاد نوار غزه ۸۳ درصد ضعیف‌تر شده است، بیش از ۲۹۲ هزار ساختمان تخریب شده یا خسارت دیده‌اند و ۹۵ درصد بیمارستان‌ها غیرقابل استفاده‌اند.
بیش از نیمی از کل هزینه تخمینی برای بازسازی، به منظور تعمیر آسیب‌های وارده به ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها لازم است. علاوه بر این، جبران خسارات اجتماعی و اقتصادی از جمله بخش‌های بهداشت، آموزش، تجارت و صنعت که در این درگیری ویران شده‌اند، هزینه زیادی دارد که باید دید با ادامه یا توقف آتش‌بس، میزان مشارکت کشورها در این تامین مالی آن‌ها چه میزان خواهد بود.
