بیت‌کوین رکوردی تازه ثبت کرد. ارزش این رمزارز برای نخستین بار در روز سه‌شنبه از ۱۲۵ هزار دلار عبور کرد و به بالاترین سطح خود رسید (سپس به حدود ۱۲۱ هزار دلار بازگشت)؛ جهشی که کارشناسان آن را نتیجه بحران سیاسی آمریکا و بی‌اعتمادی به دلار می‌دانند.
ارزش بزرگ‌ترین رمزارز جهان طی ۱۲ ماه گذشته دو برابر شده و تحلیلگران می‌گویند بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در این جهش نقش مهمی داشته است، اما افزایش ۱۰ درصدی بیت‌کوین طی هفته گذشته، یک دلیل مشخص دارد: تعطیلی دولت آمریکا.
کارشناسان به اسکای نیوز گفته‌اند بحران سیاسی واشینگتن باعث کاهش اعتماد به دلار شده و سرمایه‌گذاران را به سمت گزینه‌های جایگزین سوق داده است.
مکس شانون، کارشناس ارشد در شرکت سرمایه‌گذاری بیت‌وایز (Bitwise) می‌گوید تورم بالا و پایدار که قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد، عامل دیگری در افزایش تقاضا برای بیت‌کوین است.
در برخی کشورها نیز افزایش عرضه پول در گردش و رشد بدهی دولت‌ها، موجب کاهش ارزش پول نقد شده است و پدیده‌ای را به وجود آورده که اقتصاددانان آن را «جبران کاهش ارزش پول» (Debasement Trade) می‌نامند؛ یعنی هجوم سرمایه‌گذاران به دارایی‌هایی با پشتوانه واقعی و باارزش مانند طلا و بیت‌کوین.
عرضه بیت‌کوین ثابت و محدود است؛ به این معنی که هیچ‌گاه بیش از ۲۱ میلیون واحد از آن وجود نخواهد داشت. در حال حاضر حدود ۹۵ درصد از این مقدار در گردش است و هر روز تنها مقدار اندکی به آن افزوده می‌شود. طرفداران می‌گویند همین کمیابی باعث می‌شود قیمت بیت‌کوین به‌مرور افزایش یابد، چون تقاضا بسیار بیشتر از عرضه است.
صعودی که نهادهای مالی رقم زدند
بر اساس آمار سازمان نظارت مالی بریتانیا (FCA)، حدود هفت میلیون نفر در بریتانیا در رمزارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. هر بیت‌کوین را می‌توان به ۱۰۰ میلیون بخش تقسیم کرد، بنابراین بسیاری از مردم تنها بخش کوچکی از آن را در کیف پول مجازی خود دارند. با این حال اکنون بیشتر هیجان پیرامون بیت‌کوین از سوی سرمایه‌گذاران نهادی است، نه افراد عادی.
شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ به خرید صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) روی آورده‌اند که نوسان‌های قیمت بیت‌کوین را منعکس می‌کنند و به آن‌ها امکان می‌دهند بدون آنکه مالک مستقیم بیت‌کوین باشند، از افزایش قیمت آن بهره‌مند شوند. فقط در هفته گذشته ۳.۵ میلیارد دلار (۲.۶ میلیارد پوند) به این صندوق‌ها وارد شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سمسون مو، مدیرعامل شرکت جان۳ (JAN3) که برای جا انداختن بیت‌کوین فعالیت می‌کند و در تبدیل بیت‌کوین به پول رسمی کشور السالوادور نقش داشت، می‌گوید: «بیت‌کوین مانند توپی بود که مدت‌ها زیر آب نگه داشته شده بود؛ این صعود اجتناب‌ناپذیر بود.» به اعتقاد او، با افزایش چشمگیر تقاضا و محدود بودن تعداد بیت‌کوین‌های قابل عرضه، بازار وارد مرحله‌ای شده که کمبود طبیعی این رمزارز، قیمت آن را به‌طور اجتناب‌ناپذیر بالا برده است.
او توضیح می‌دهد که اکنون ۶.۷ درصد از کل بیت‌کوین‌های جهان در صندوق‌های قابل معامله در بورس نگهداری می‌شود و شرکت استراتژی (Strategy) نیز ۳ درصد دیگر را در اختیار دارد؛ این یعنی مقدار قابل‌دسترس برای خرید روزبه‌روز کمتر می‌شود.
مو این وضعیت را «آغاز یک شوک عظیم در عرضه» می‌نامد و پیش‌بینی می‌کند که روزی هر بیت‌کوین به ۵۰۰ هزار دلار برسد. در آن صورت ارزش کل بازار بیت‌کوین به ۱۰ تریلیون دلار خواهد رسید و بیت‌کوین پس از طلا، دومین دارایی بزرگ جهان خواهد شد.
مو در برابر تردیدها به پایداری این رشد، می‌گوید: «تنها چیزی که قطعا پایدار نیست، همین قیمت پایین فعلی بیت‌کوین است. هنوز اغلب شرکت‌ها، میلیاردرها و حتی میلیونرها در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری نکرده‌اند. بسیاری از دولت‌ها نیز تازه در حال بررسی ورود به این بازارند.»
با این حال، همه این دیدگاه را نمی‌پذیرند. منتقدان می‌گویند بیت‌کوین فاقد ارزش ذاتی است. آن‌ها معتقدند بیت‌کوین حتی از کلاهبرداری‌هایی مثل «طرح پانزی» هم غیرمنطقی‌تر یا خطرناک‌تر است، چون پشتوانه و ارزش ذاتی ندارد و قیمتش فقط بر پایه حدس و هیجان بازار شکل گرفته است.
[طرح پانزی (Ponzi scheme) نوعی کلاهبرداری مالی است که در آن، سود سرمایه‌گذاران قدیمی از پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود، نه از سود واقعی حاصل از فعالیت اقتصادی. وقتی ورود سرمایه‌گذاران جدید متوقف شود، سیستم فرومی‌پاشد]
دیوید جرارد، روزنامه‌نگار منتقد رمزارزها، می‌گوید بیت‌کوین بازار ضعیفی دارد که معاملات اندکی در آن انجام می‌شود و همین موجب نوسان‌های شدید و امکان دستکاری آسان قیمت می‌شود. به نظر او، «معاملات بیت‌کوین عمدتا در صرافی‌های خارج از کنترل نهادهای نظارتی انجام می‌شود، بنابراین این بازار به‌درستی عمل نمی‌کند. صندوق‌های قابل معامله در بورس هم ابزارهای قانون‌مندند، اما قیمت خود بیت‌کوین در بازاری تنظیم‌نشده تعیین می‌شود».
برخی بانک‌ها از جمله مورگان استنلی به مشتریان خود توصیه کرده‌اند ۲ تا ۴ درصد از کیف پول مجازی خود را به این رمزارز اختصاص دهند، اما خرید در زمانی که قیمت‌ها در اوج قرار دارد ریسک بالایی دارد.
بیت‌کوین معمولا هر چهار سال یک چرخه بزرگ صعود و سقوط را پشت سر می‌گذارد. در دسامبر ۲۰۱۷، بیت‌کوین به رکورد ۲۰ هزار دلار رسید، سپس در سال بعد ۸۰ درصد سقوط کرد و به کمتر از چهار هزار دلار رسید. نوامبر ۲۰۲۱، رکورد ۶۹ هزار دلار را ثبت کرد، اما یک سال بعد، تا ۱۷ هزار دلار سقوط کرد (۷۵ درصد کاهش). اکنون در اکتبر ۲۰۲۵، بار دیگر در بالاترین ارزش تاریخی خود قرار دارد.
تاریخ همیشه تکرار نمی‌شود، اما اگر گذشته راهنما باشد، سال ۲۰۲۶ ممکن است سالی چالش‌برانگیز برای بیت‌کوین باشد.
