دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، این هفته با تخصیص ۲۳۰ میلیون دلار به نیروهای امنیتی لبنان موافقت کرد؛ اقدامی که به گفته منابع آگاه در واشینگتن و بیروت، بخشی از برنامه خلع سلاح گروه مسلح حزبالله لبنان است.
یک منبع لبنانی آگاه به رویترز گفت که از این مبلغ، ۱۹۰ میلیون دلار به ارتش لبنان و ۴۰ میلیون دلار به نیروهای امنیت داخلی این کشور اختصاص مییابد.
بر اساس گفته دستیاران دموکرات کنگره آمریکا، این بودجه درست پیش از پایان سال مالی ایالات متحده در ۳۰ سپتامبر آزاد شد. یکی از این مقامها در تماس تلفنی گفت: «برای کشوری کوچک مثل لبنان، این رقم واقعا اهمیت زیادی دارد.»
این کمک مالی در شرایطی اختصاص یافت که دولت جمهوریخواه ترامپ بسیاری از برنامههای کمک خارجی خود را کاهش داده و تاکید کرده است که در خرج کردن مالیات شهروندان آمریکا، اصل «اول آمریکا» در اولویت قرار دارد. با این حال، تخصیص بودجه به لبنان نشاندهنده اهمیتی است که ترامپ برای حل مناقشه غزه و بحران گستردهتر در منطقه قائل است.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره این تصمیم، اعلام کرد: «کمکهای ایالات متحده از نیروهای لبنانی حمایت میکند تا بتوانند حاکمیت دولت لبنان را بر سراسر این کشور اعمال و قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان مللــ تنها چارچوبی که میتواند یک توافق امنیتی پایدار برای لبنانیها و اسرائیلیها فراهم کندــ را بهطور کامل اجرا کنند.»
این قطعنامه که اوت ۲۰۰۶ به تصویب رسید، به جنگ خونین میان حزبالله و اسرائیل پایان داد، اما از سال گذشته، درگیری میان اسرائیل و حزبالله لبنان بار دیگر آغاز شد. این جنگ ضربه سنگینی به حزبالله وارد و بخشهای وسیعی از لبنان را ویران کرد.
در پنجم اوت، ژوزف عون، رئیسجمهوری لبنان، و نواف سلام، نخستوزیر این کشور، از ارتش لبنان که تحت حمایت آمریکا قرار دارد، خواستند تا طرحی ارائه دهد که بر اساس آن، تا پایان سال تمامی سلاحها در اختیار نیروهای امنیتی رسمی لبنان قرار گیرد.
حزبالله از زمان جنگ ویرانگر با اسرائیل، همواره درخواستها برای خلع سلاح را رد کرده است، اما اکنون تحت فشارهای فزاینده رقبای داخلی در لبنان و همچنین ایالات متحده قرار دارد تا زرادخانهاش را واگذار کند.
به گفته منبع لبنانی، بودجه تازه آمریکا این امکان را میدهد که نیروهای امنیت داخلی مسئولیت امنیت داخلی کشور را بر عهده گیرند و ارتش لبنان بتواند بر ماموریتهای حیاتی دیگر متمرکز شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با وجود تزریق کمک مالی تازه آمریکا به ارتش و نیروهای امنیتی لبنان، مخالفت حزبالله و جمهوری اسلامی ایران، اصلیترین حامی مالی و سیاسی این گروه شبهنظامی، با طرح خلع سلاح همچنان آشکار و قاطع است. محمود قماطی، از مسئولان حزبالله، ماه گذشته در گفتگو با رویترز تاکید کرد که خلع سلاح «خط قرمز حزبالله» است و مدعی شد که هرگونه اقدام دولت لبنان در این زمینه بدون توقف حملات اسرائیل و عقبنشینی کامل نیروهای این کشور از جنوب لبنان، «محکوم به شکست» خواهد بود.
در این میان، تنش در مرزهای جنوبی لبنان همچنان ادامه دارد و ارتش اسرائیل در هفتههای اخیر علاوه بر حملات هوایی، با پخش اعلامیههایی از آسمان روی روستاهای مرزی، به مردم هشدار داده است که از همکاری با حزبالله پرهیز کنند. اسرائیل مدعی است که فعالیتهای حزبالله در مناطق جنگزده با ادعای بازسازی «پوششی برای تقویت زیرساختهای نظامی» این گروه است.
همزمان، نقش جمهوری اسلامی ایران در بحران لبنان نیز بحثبرانگیز شده است. مقامهای تهران آشکارا با طرح خلع سلاح حزبالله مخالفت کردهاند. در مقابل، مقامهای دولت لبنان از مداخلات تهران بهشدت انتقاد کردهاند. یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان، تصریح کرده بود که در سفر اخیر علی لاریجانی به بیروت از دیدار با او خودداری کرد، زیرا دخالت جمهوری اسلامی در امور داخلی لبنان را «غیرقابل پذیرش» میداند.
ژوزف عون، رئیسجمهوری لبنان، و نواف سلام، نخستوزیر، نیز هر دو در مواضع جداگانه بر ضرورت دور نگه داشتن لبنان از درگیریهای منطقهای و مداخله نکردن خارجیها، بهویژه تهران، تاکید کردهاند.
این اختلافها نشان میدهد که کمک مالی تازه آمریکا به ارتش و پلیس لبنان هرچند گامی مهم برای تقویت نهادهای دولتی است، در عمل با برخی موانع جدی سیاسی و امنیتی روبرو خواهد بود و آینده طرح خلع سلاح حزبالله نهتنها به توانایی ارتش لبنان وابسته است، بلکه به تحولات منطقهای، رفتار اسرائیل در مرزهای جنوبی و نقشآفرینی جمهوری اسلامی ایران در معادلات داخلی بیروت نیز بستگی دارد.