تهران در آتش و اضطراب؛ اسرائیل در سومین شب به چه اهدافی حمله کرد؟

در سومین شب از حملات هوایی اسرائیل، تهران و چندین شهر دیگر ایران از غرب تا جنوب، هدف انفجارهای گسترده، حملات پهپادی و عملیات نقطه‌زن قرار گرفتند؛ حملاتی که نشانه‌هایی آشکار از آغاز یک جنگ تمام‌عیار دارند.

سومین شب حملات ارتش اسرائیل به نقاط مختلف ایران با انفجارهای پیاپی در تهران و درگیری گسترده سامانه‌های پدافند هوایی با جنگنده‌ها و پهپادهای اسرائیلی در چندین شهر کشور همراه بود. در حالی که روز شنبه حملات پراکنده‌ای در طول روز گزارش شد، شدت این حملات در ساعات پایانی شب به‌طور قابل توجهی افزایش یافت و تهرانی‌ها یکی از پرتنش‌ترین شب‌ها را از سر گذراندند.

اولین نشانه‌های حملات حوالی ساعت ۲۰:۳۰ شنبه آشکار شد. صدای فعال شدن سامانه‌های پدافند هوایی در چند نقطه پایتخت هشداری برای یک شب پرتلاطم بود. ساعاتی پیش از این حملات، نخست‌وزیر اسرائیل در پیامی ویدیویی اعلام کرده بود که ارتش این کشور مسیر دستیابی به آسمان تهران را هموار کرده و جنگنده‌های اسرائیلی می‌توانند به‌راحتی بر فراز پایتخت ایران پرواز کنند.

حدود ساعت ۲۱:۳۰ رسانه‌های داخلی از شنیده شدن صدای چند انفجار مهیب در نقاط مختلف تهران خبر دادند. فیلم‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی از برخاستن دود در مناطق جنوبی و منطقه ۱۷ شهرداری تهران حکایت داشت. در خانی‌آباد نیز آثار دود در آسمان مشاهده شد و احتمال هدف قرار گرفتن تاسیسات مرتبط با صنایع موشکی و پهپادی در این نواحی مطرح شد.

برخی منابع خبری اعلام کردند حملات در مناطق جنوبی تهران به‌صورت «نقطه‌زنی» انجام شده و اهداف آن شامل پادگان‌ها، سامانه‌های پدافندی، مراکز فرماندهی و همچنین حذف افراد خاص بوده است. همزمان، فعالیت پدافند هوایی در منطقه فداییان اسلام تشدید شد. منابع امنیتی احتمال دادند برخی حملات متوجه تاسیسات نفتی و مخازن سوخت بوده که یادآور تهدیدهای پیشین مقام‌های ارتش اسرائیل درخصوص زیرساخت‌های انرژی ایران است.

جمهوری اسلامی از حمله قریب‌الوقوع موشکی به اسرائیل خبر داده بود، و بنابر نظر برخی تحلیلگران محل اصابت‌های شنبه شب در غرب و جنوب تهران پایگاه‌های احتمالی پرتاب موشک یا لانچرهای متحرک بوده است. علاوه‌بر این، حمله به ساختمان‌هایی در شهرک زمزم و حوالی میدان ششم نارمک، این گمانه را تقویت کرد که فرماندهان نظامی و چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران در این اماکن هدف قرار گرفته‌اند.

به‌رغم تکذیب رسمی خبر ترور وزیر دفاع ازسوی دولت جمهوری اسلامی، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که این مقام دولتی زمان حمله در یکی از ساختمان‌های آسیب‌دیده حضور داشته است.

در ادامه، شهروندان از شنیده شدن انفجار در مناطق شمالی و شمال‌شرقی تهران خبر دادند. مناطقی چون ازگل، لویزان، نوبنیاد، شهرک چمران و شهرک محلاتی نیز به فهرست مناطق هدف‌گرفته‌شده اضافه شد. با این حال، تا لحظه تنظیم این گزارش، منابع رسمی انفجار در نیاوران، اقدسیه و جماران را تایید نکرده‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در میان این حوادث، شاید انفجار مهیب در انبار سوخت شهران سنگین‌ترین خسارت را به‌جا گذاشت. شدت زبانه‌های آتش و موج انفجار نه‌تنها موجب شکسته شدن شیشه خانه‌های اطراف شد، که دود ناشی از آن موجب آلودگی شدید هوا در مناطق مجاور ازجمله کوهسار شد و ساکنان این مناطق را وادار به خروج از خانه کرد.

از همان دقایق ابتدایی، نهادهای امدادی و امنیتی از مردم خواستند از محل حادثه فاصله بگیرند. اعزام گسترده خودروهای آتش‌نشانی و آمبولانس‌ها گویای این بود که شدت خسارات از برآوردهای اولیه فراتر بوده است.

ادامه حملات: انفجار در پالایشگاه تهران، چیتگر، کرج و جنوب کشور

تنها دقایقی پس از انفجارهای اولیه در تهران، خبر برخورد پرتابه‌ها به مخازن سوخت مجاور پالایشگاه نفت تهران، فرضیه هدف قرار گرفتن زیرساخت‌های انرژی را تایید کرد. وزارت نفت نیز با انتشار بیانیه‌ای حمله به مخازن سوخت را تایید و اعلام کرد که فعالیت پالایشگاه تهران بدون اختلال ادامه دارد.

با این حال، تکرار هشدارهای صداوسیما و وزارت نفت به شهروندان برای فاصله گرفتن از مناطق اطراف این نقاط و همچنین صدور دستور ممنوعیت تصویربرداری، حاکی از آن است که خسارات وارده به انبارهای سوخت در تهران گسترده بوده است.

موج دوم حملات با وقوع انفجارهایی در حوالی شهرک صدرا و منطقه چیتگر ادامه یافت. در سوهانک نیز تصاویری از وقوع انفجار منتشر شد. در شهرک شهید چمران نوبنیاد، که در شب نخست نیز هدف حمله قرار گرفته و بیش از ۶۰ کشته برجای گذاشته بود، یک انفجار دیگر ثبت شد. به گفته ساکنان محلی، این حمله نیز مانند شب‌های گذشته احتمالا با هدف حذف اشخاص مشخصی ازجمله فرماندهان نظامی یا فعالان هسته‌ای ایران انجام شده است.

در میان اسامی تاییدشده، نام سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی وزارت دفاع (سپند) در منطقه نوبنیاد دیده می‌شود. همچنین ستاد کل وزارت دفاع در فهرست اهداف سومین شب قرار داشت. به نظر می‌رسد در انفجار منطقه چیتگر، علاوه بر عملیات نقطه‌زنی، نواحی نظامی مجاور آن نیز مد نظر بوده است.

برخی رسانه‌های داخلی به نقل از منابع آگاه در وزارت دفاع، اصابت پرتابه‌های اسرائیلی به یکی از ساختمان‌های اداری و یک مرکز تحقیقاتی این وزارتخانه را تایید کرده‌اند.

در جنت‌آباد نیز انفجاری گزارش شد که با انتشار دود در آسمان همراه بود. اگرچه در گزارش‌های رسمی شب نخست اشاره‌ای به این منطقه نشده بود، اما به نظر می‌رسد رویکرد رسانه‌های حکومتی در اعلام اهداف حملات، به سمت سکوت و پنهان‌کاری تغییر کرده است. در همین راستا، شهروندان از شنیده شدن صدای پدافند هوایی در عباس‌آباد و بوی گوگرد در مرکز شهر تهران خبر داده‌اند، اما تاکنون هیچ نامی از مناطق مرکزی پایتخت در فهرست رسمی مناطق آسیب‌دیده دیده نمی‌شود.

در شب سوم دامنه حملات تنها به تهران محدود نماند. شهر کرج نیز از اهداف شب گذشته بود. رسانه‌ها گزارش دادند که مراکز حساس مانند لیزر اتمی و کارخانه داروسازی برکت در این شهر هدف حمله قرار گرفته‌اند. انفجارهایی نیز در مجاورت سامانه‌های پدافندی و تاسیسات نظامی حوالی کرج گزارش شده است. تصاویر منتشرشده از آتش‌سوزی بزرگ در بخش هشتگرد، شباهت زیادی به تصاویر سوختن انبارهای سوخت در شهران دارد و احتمال حمله به ذخایر سوختی این منطقه را نشان می‌دهد.

منابع خبری از حمله به یک محوطه نظامی متعلق به سپاه پاسداران در ساوجبلاغ خبر دادند. این منطقه نیز در حوالی تهران قرار دارد.

در استان‌های دیگر نیز صدای انفجار و فعالیت پدافند گزارش شده است. حوالی ساعت ۲۰ شب گذشته، شهروندان اهواز و بندرعباس از شنیده شدن صدای پدافند هوایی و انفجار در این مناطق خبر دادند. پدافند هوایی مشهد مدعی شد یک شیء ناشناس را در آسمان این شهر هدف قرار داده است. در شیراز نیز گزارش‌هایی از وقوع انفجار در مجاورت یک پادگان نظامی منتشر شد.

اصفهان، کرمانشاه، تبریز؛ گسترش حملات و هشدار رسمی ارتش اسرائیل

طبق گزارش ارتش اسرائیل، این کشور به انبارهای موشک و سایت‌های پرتاب موشک در غرب ایران حمله کرده و خسارات جدی به این مراکز وارد کرده است؛ خبری که می‌تواند توضیحی برای موج انفجارهای گزارش‌شده در غرب کشور باشد.

فعال شدن سامانه‌های پدافند هوایی در نزدیکی سایت هسته‌ای اصفهان و متعاقب آن، شنیده شدن صدای انفجارها در مناطق مختلف شهر، نشان داد که اصفهان یکی از اهداف اصلی حملات اسرائیل در شب گذشته بوده است. حدود ساعت ۱:۲۰ بامداد یکشنبه نخستین گزارش‌ها از شنیده شدن صدای انفجار در اصفهان منتشر شد. در ساعت ۲:۲۰ بار دیگر چند انفجار مهیب شهر را لرزاند و این حملات تا حوالی ساعت سه بامداد ادامه داشت.

در استان لرستان، پادگان امام علی در خرم‌آباد هدف حمله ریزپرنده‌ها قرار گرفت. گزارش‌هایی نیز از فعالیت سامانه‌های پدافندی جوانرود در استان کرمانشاه منتشر شده است. در همین حال، سامانه‌های پدافند هوایی تبریز، که طی سه شب گذشته درگیر مقابله با پهپادهای مهاجم بوده‌اند، بار دیگر فعال شدند. پیرانشهر، ارومیه، هرمزگان، و مناطقی در استان خوزستان نیز در فهرست مناطقی قرار دارند که از فعالیت پدافند هوایی یا اصابت پرتابه‌ها خبر داده‌اند.

این حملات تنها محدود به شب نبود و در ساعات اولیه صبح یکشنبه نیز ادامه یافت. روز یکشنبه ستون‌هایی از دود در مناطق جنوبی تهران قابل مشاهده بود که نشان از تداوم حملات داشت. به گزارش منابع محلی، ارتش اسرائیل در ساعات ابتدایی روز یکشنبه بار دیگر مناطقی در غرب ایران، ازجمله استان کرمانشاه را هدف قرار داد. کارخانه سیمان کرمانشاه گویا هدف احتمالی یکی از این حملات بوده است.

در حوالی ساعت ۱۰:۲۰ صبح یکشنبه، رسانه‌های داخلی از وقوع انفجار بزرگی در شیراز خبر دادند که به نظر می‌رسد محل آن یکی از مراکز صنایع الکترونیک شهر بوده است. کنگاور نیز یکی دیگر از اهداف حملات صبحگاهی بود.

معاون امنیتی استانداری اصفهان نیز حمله صبح روز یکشنبه به این شهر را تایید کرد و گفت یکی از مراکز وابسته به وزارت دفاع مورد اصابت قرار گرفته است. این نخستین واکنش رسمی مقام‌های محلی به حملات بامدادی بود.

همچنین در اقدامی کم‌سابقه، ارتش اسرائیل صبح روز یکشنبه هشدار رسمی به شهروندان ایرانی صادر کرد و از آنها خواست از حضور در مجاورت تاسیسات نظامی خودداری کنند، پیامی که تحلیل‌گران آن را نشانه آمادگی اسرائیل برای تشدید حملات در ساعات و روزهای آینده می‌دانند.

حملات هوایی روز گذشته در فواصل طولانی رخ نداده است و گزارش فعال شدن سامانه‌های پدافندی یا وقوع انفجار، تقریبا به‌صورت لحظه‌به‌لحظه از نقاط مختلف کشور مخابره می‌شود. آنچه در ابتدا به نظر می‌رسید محدود به چند عملیات ضربتی باشد، اکنون به‌وضوح به سطح یک جنگ تمام‌عیار رسیده است.

در پی این تحولات، دولت جمهوری اسلامی روز یکشنبه دستور دورکاری در پایتخت تا روز چهارشنبه را صادر کرد. همچنین، موزه‌ها و مراکز وابسته به وزارت میراث فرهنگی به‌طور کامل تعطیل شده و بورس تهران نیز فعالیتش را متوقف کرده است.