کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی آمریکا، روز دوشنبه ۲۲ اردیبهشت (۱۲ مه) اعلام کرد که تصمیم درباره لغو «وضعیت حمایت موقت» از پناهجویان افغان نهایی شده است و از ۱۲ ژوئن اجرایی خواهد شد.

بر اساس بیانیه رسمی منتشرشده در وب‌سایت وزارت امنیت داخلی آمریکا، این تصمیم در پی بازبینی وضعیت افغانستان و به‌ دنبال آنچه دولت آمریکا «بهبود شرایط امنیتی و اقتصادی در این کشور» خواند، اتخاذ شده است.

به گفته کریستی نوم، وضعیت حمایت موقت برای پناهجویان افغان در تاریخ ۲۰ مه ۲۰۲۵ (۳۰ اردیبهشت) پایان می‌یابد و لغو آن از ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ اجرایی می‌شود.

در بیانیه وزارت امنیت داخلی آمریکا به نقل از کریستی نوم آمده است: «ما شرایط افغانستان را با همکاری نهادهای مرتبط بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این کشور دیگر برای حفظ وضعیت حمایت موقت شرایط لازم را ندارد. وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود یافته و اقتصاد آن نیز در حال تثبیت است، به‌گونه‌ای که دیگر برای بازگشت شهروندان افغان به کشورشان مانعی وجود ندارد.»

این تصمیم پس از بررسی جامع خدمات شهروندی و مهاجرت آمریکا درباره وضعیت افغانستان و با رایزنی وزارت خارجه اتخاذ شده است. در بیانیه وزارت امنیت داخلی آمده است که برخی دریافت‌کنندگان «وضعیت حمایت موقت» افغان به دلیل تخلفات مهاجرتی و تهدید برای امنیت ملی هم باید تحت بررسی قرار گیرند.

نوم تاکید کرد که ادامه سکونت موقت شهروندان افغانستان در خاک آمریکا با منافع ملی این کشور در تضاد است و بازبینی در این برنامه بخشی از تلاش‌های دولت برای «بازگرداندن صداقت به نظام مهاجرتی آمریکا» به شمار می‌رود. برنامه وضعیت حمایت موقت به مهاجران از کشورهایی که با درگیری، بلایای طبیعی یا دیگر شرایط اضطراری مواجه‌اند، اجازه می‌دهد تا زمان بهبود اوضاع کشورشان، موقتا در ایالات متحده بمانند.

در بیانیه وزارت امنیت داخلی آمریکا همچنین آمده که این وزارتخانه پس از مشورت با نهادهای بین‌سازمانی به این نتیجه رسیده که «شرایط افغانستان دیگر با الزامات قانونی برای اعطای وضعیت حمایت موقت همخوانی ندارد».

کریستی نوم تاکید کرد که شرایط امنیتی و اقتصادی افغانستان به‌گونه‌ای بهبود یافته است که بازگشت شهروندان افغانستان به این کشور،برای ایمنی شخصی آنان تهدیدی محسوب نمی‌شود.

سازمان «افغان‌اوک» که گروهی از کهنه‌سربازان آمریکایی برای کمک به نظامیان و همکاران افغان نیروهای آمریکایی راه‌اندازی کرده‌اند، در واکنش به این تصمیم وزارت امنیت داخلی ایالات متحده، در بیانیه‌ای نوشت که این تصمیم «بر پایه واقعیت» گرفته نشده است.

این سازمان افزود: «افغانستان همچنان تحت کنترل طالبان قرار دارد و قتل‌های هدفمند، بازداشت‌های خودسرانه و نقض مداوم حقوق بشر، به‌ویژه علیه زنان و اقلیت‌های قومی، همچنان ادامه دارد.»

این سازمان تصمیم کریستی نوم را «خیانت به کسانی که جانشان را برای آمریکا به خطر انداختند» توصیف کرد و افزود: «آنان در اینجا زندگی ساختند و وعده‌های ما را باور کردند.»

این نهاد هشدار داد: «این تغییر سیاست ما را ایمن‌تر نخواهد کرد؛ بلکه خانواده‌ها را از هم خواهد پاشید، زندگی‌ها را بی‌ثبات می‌کند و آنچه را از اعتبار اخلاقی ما باقی مانده است، هم نابود خواهد کرد.»

این سازمان حامی پناهجویان افغان تاکید کرد که با گروه‌های همکارش «با تمام توان در برابر این تصمیم خواهند ایستاد» و در دادگاه‌ها، در کنگره و در عرصه عمومی برای حمایت از پناهجویان افغان تلاش خواهد کرد.

بر اساس بیانیه این سازمان، با اجرایی شدن تصمیم وزارت امنیت داخلی آمریکا، بیش از ۱۱ هزار پناهجوی افغان که پس از بازگشت طالبان به قدرت به آمریکا پناه آورده‌اند، وضعیت پناهندگی خود را از دست خواهند داد و با خطر اخراج به افغانستان مواجه خواهند شد.

وزارت امنیت داخلی آمریکا این تصمیم را در حالی اعلام کرد که طالبان در نزدیک به چهار سال گذشته، ده‌ها نفر از همکاران سابق نیروها و نهادهای آمریکایی را بازداشت، شکنجه یا سربه‌نیست کرده‌اند. با وجودی که ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، در روزهای نخست بازگشت به قدرت، فرمانی عمومی صادر کرد و گفت از هیچ‌کس بابت کار در دولت پیشین افغانستان و همکاری با نیروهای خارجی، انتقام گرفته نخواهد شد، اعضای طالبان با نادیده گرفتن این فرمان، به انتقامجویی از کارمندان دولت پیشین افغانستان، به‌ویژه نیروهای امنیتی، ادامه دادند.

بر اساس گزارش‌هایی که سازمان‌های حقوق بشری از جمله دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل، منتشر کرده‌اند، از زمان بازگشت طالبان به قدرت، ده‌ها نفر در استان‌های مختلف افغانستان به‌دست اعضای این گروه بازداشت، شکنجه و ناپدید شده‌اند و شماری هم در زندان‌های طالبان نگهداری می‌شوند.