تخریب ادامه‌دار آثار تاریخی اصفهان؛ سقاخانه ساغرچی‌ها ویران شد

شهرداری اصفهان بهمن‌ گذشته نیز سقاخانه ۳۲۰ ساله قبله ‌دعا را تخریب کرد

سقاخانه تاریخی ساغرچی‌ها که شهرداری اصفهان، بخشی از دیوار و پنجره آن را تخریب کرد‌ــ خبرگزاری مهر

شهرداری اصفهان در ادامه تخریب‌های ادامه‌دار خانه‌ها و ‌محوطه‌های تاریخی و باستانی به بهانه توسعه شهری، «سقاخانه ساغرچی‌ها» در محله منبرگلی را تخریب کرد.  

کارشناسان میراث فرهنگی بارها هشدار داده‌اند که پروژه‌های عمرانی در اصفهان بدون در نظر گرفتن ضوابط مربوط به میراث فرهنگی و تاریخی اجرا می‌شوند. اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان نیز با عملکرد منفعلانه یا در تخریب میراث تاریخی و فرهنگی ایران با شهرداری اصفهان همکاری می‌کند یا با سلب مسئولیت از خود مدعی می‌شود که تخریب‌ها بدون اطلاع این اداره انجام شده‌اند.

سقاخانه ساغرچی‌ها که دیوار آن به‌تازگی با بیل‌ مکانیکی شهرداری اصفهان فروریخت، تنها یکی از ده‌ها محوطه تاریخی این شهر است که در سال‌های اخیر ویران شده‌اند.

خبرگزاری مهر درباره چگونگی تخریب سقاخانه ساغرچی به نقل از اهالی منطقه نوشت که افرادی تحت نظارت نیروهای خدمات شهری منطقه ۱ اصفهان، پنجره‌ چوبی و قسمت‌هایی از دیوار این بنای تاریخی را ویران کردند. آن‌طور که از این گزارش برمی‌آید، عملیات تخریب این بنا با اعتراض اهالی محل نیمه‌تمام ماند و ماموران شهرداری ناگزیر به ترک محل شدند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

سقاخانه ساغرچی‌ها در مصادره سازمان اوقاف اصفهان است و طبق ادعای مهدی صفری، سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه استان اصفهان، بدون هماهنگی با این اداره تخریب شده است. به گفته سرپرست اداره کل اوقاف اصفهان، طی چهار ماه اخیر دو سقاخانه و در سال‌های اخیر چندین سقاخانه در اصفهان به سرنوشتی مشابه سقاخانه ساغرچی‌ها دچار شدند.

این مقام مسئول با سلب مسئولیت از اداره کل اوقاف اصفهان، گفت که شهرداری قرار بود خانه مسکونی مجاور سقاخانه‌ را برای تعریض گذر و تسهیل عبور و مرور آزاد کند، ولی به وجود یک سقاخانه قدیمی هیچ توجهی نکرد.

از سخنان سرپرست اداره کل اوقاف چنین برمی‌آید که تنها اقدام این اداره برای محافظت از سقاخانه ساغرچی‌ها، نصب یک اطلاعیه روی دیوار با این مضمون بوده که تخریب ساختمان غیرقانونی است. طبق گزارش اهالی محل، ماموران شهرداری نیز این اطلاعیه را کندند و سپس دیوارهای بنا را تخریب کردند. اداره کل اوقاف اصفهان هم در واکنش به این اقدام، اطلاعیه‌ای جدید روی بقایای سقاخانه نصب کرد.

این گزارش، وضعیت بناهای تاریخی و میراثی ایران را در نبود نظارت‌های اصولی و اراده‌ برای محافظت از آن‌ها آشکار می‌کند. به‌ طوری‌ که تنها نگهداری از بنایی تاریخی به نصب اطلاعیه‌ای روی دیوار آن محدود می‌شود.

بهمن‌ماه سال گذشته نیز هنگامی که شهرداری اصفهان، سقاخانه ۳۲۰ ساله قبله‌دعا در همین منطقه را تخریب کرد، از دل خاک دو سنگ‌ قبر تاریخی بیرون آمد. در همان زمان اهالی منطقه به رسانه‌ها گفتند که می‌دانستند در جوار سقاخانه بقعه‌ فردی «صاحب احترام» وجود داشته است اما از هویت این فرد اطلاعی نداشتند. پس از آن بود که اداره کل میراث فرهنگی اصفهان به میدان آمد و با طرح این ادعا که تخریب شبانه انجام شده است، وعده داد که از سنگ‌قبرها و بقایای تاریخی محوطه محافظت می‌کند.

در ماه‌های گذشته خبرهای متعددی درباره تخریب خانه‌های تاریخی اصفهان و زیر و رو شدن محوطه‌های باستانی این شهر در طرح‌های عمرانی شهرداری اصفهان منتشر شد.

پس از اینکه شهرداری اصفهان در هماهنگی کامل با اداره‌ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان، گودبرداری در محوطه مسجد عتیق اصفهان را آغاز کرد، باستان‌شناسان هشدار دادند که این اقدام به نابودی بقایای تاریخی و باستانی شهر منجر می‌شود. کشف بقایای باستانی در هسته مرکزی شکل‌گیری اصفهان که مسجد عتیق بخشی از آن است، نیز احتمال وجود آثار باستانی دیگری را در این منطقه تقویت می‌کند اما میراث فرهنگی با انکار ارزش تاریخی بقایای کشف‌شده در این منطقه، به شهرداری برای ادامه عملیات عمرانی چراغ سبز نشان داد. اندکی پس از آن بود که باستان‌شناسان خبر دادند در نتیجه عملیات عمرانی شهرداری و بیرون آمدن اشیای باستانی، بازار خریدوفروش آثار تاریخی و عتیقه در اصفهان داغ شده است.

خانه‌های تاریخی اصفهان نیز در سرنوشتی مشابه با محوطه‌های باستانی، یکی پس از دیگری تخریب می‌شوند. به‌ طوری‌ که کارشناسان می‌گویند در سال‌های اخیر حدود ۷۰ درصد این آثار تاریخی ویران شدند. روزنامه نصف جهان ۱۱ دی‌ماه در گزارشی با عنوان «خانه‌های تاریخی اصفهان شبانه دفن می‌شوند»، سرنوشت این خانه‌ها را «تلخ» توصیف کرد و نوشت خانه‌های تاریخی در اثر قدمت فرسوده و به خرابه تبدیل می‌شوند و در سایه «بی‌اعتنایی» میراث فرهنگی، مالکان خصوصی یا شهرداری شبانه به جان آن‌ها می‌افتند و تخریبشان می‌کنند.

پیش‌تر علیرضا یزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان، گفته بود که براوردهای سال‌های گذشته از وجود پنج هزار خانه تاریخی در اصفهان حکایت داشت. این آمار پس از آن به ۶۰۰ خانه رسید اما امروز به‌طورقطع زیر ۳۰۰ خانه تاریخی در اصفهان باقی‌ مانده است و مابقی تخریب شده‌اند.

بیشتر از فرهنگ و هنر