در آستانه برگزاری دومین نشست به میزبانی دبیرکل سازمان ملل متحد در مورد افغانستان در دوحه، سازمان عفو بین‌الملل با ارسال نامه‌ای به آنتونیو گوترش، خواستار اولویت بخشیدن به موضوع حقوق زنان افغانستان در این نشست شد.

عفو بین‌الملل از دبیرکل سازمان ملل متحد خواست تا از فرصتی که در نشست دوحه فراهم شده، استفاده کند و لغو فوری و بی‌قیدوشرط همه محدودیت‌های ناقض حقوق زنان افغانستان را خواستار شود. این سازمان همچنین تقاضا کرد هدف قرار دادن زنان مدافع حقوق بشر از جمله زنان معترض که به طور مسالمت‌آمیز از حق آزادی بیان و تجمع استفاده می‌کنند، فورا متوقف و برای آزادی کسانی که خودسرانه بازداشت شده‌اند، به‌سرعت اقدام شود.

دبیرکل سازمان ملل متحد دومین نشست در مورد افغانستان را ۱۸ و ۱۹ فوریه با حضور فرستادگان ویژه کشورها در امور افغانستان و نمایندگان سازمان ملل در دوحه، پایتخت قطر، برگزار می‌کند. در این نشست قرار است در مورد اقدام‌های عملی بر اساس گزارش ارزیابی مستقل دبیرکل از وضعیت افغانستان بحث و گفت‌وگو شود.

سازمان عفو بین‌الملل با اشاره به محتوای این نشست، از دبیرکل سازمان ملل خواست اطمینان حاصل کند زنان از طیف‌های مختلف جامعه افغانستان اعم از مدافعان حقوق بشر، معترضان، نمایندگان اقوام و مذاهب و جامعه دگرباشان در همه بحث‌ها و روندها در دوحه و فراتر از آن سهیم باشند و توصیه‌ها و دیدگاه‌های آن‌ها در تمامی نتایج به‌دست آمده از این نشست‌ بین‌المللی در مورد افغانستان بازتاب یابد.

یکی از مهم‌ترین نکات موردبحث در نشست دوحه بحث بر سر انتخاب یک نماینده ویژه از طرف سازمان ملل متحد برای تسهیل گفت‌وگوهای صلح در افغانستان و تشکیل حکومت فراگیر در این کشور است که دبیرکل سازمان ملل به‌عنوان راه‌حلی برای بن‌بست سیاسی افغانستان پیشنهاد داده است.

سازمان عفو بین‌الملل در این نامه با اشاره به این نکته گفت: «فرستاده ویژه سازمان ملل که قرار است منصوب شود، باید در تیمش افرادی با سابقه بالا در زمینه حقوق بشر و حقوق زنان و مسائل مربوط به جنسیت و حقوق بشر داشته باشد تا بتواند به طور منظم و معنادار با زنان مختلف در جامعه و مدافعان حقوق بشر افغانستان تعامل داشته باشد.»

این سازمان همچنین به نقش هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) به عنوان ناظر و گزارشگر وضعیت حقوق بشر، از جمله حقوق زنان، در افغانستان تاکید کرد و افزود که یوناما باید به نقش فعالانه‌اش در گزارشگری وضعیت زنان افغانستان ادامه دهد و از حقوق بشر در این کشور صرحتا دفاع کند.

عفو بین‌الملل و ۱۰ سازمان مدافع حقوق بشری دیگر در این نامه تاکید کردند که تنها اقدام جدی سازمان ملل در اولویت دادن به مسئله زنان افغانستان در نشست‌های بین‌المللی است که می‌تواند نشان دهد این سازمان واقعا به حمایت از حقوق زنان و اجرای قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت در مورد مشارکت کامل زنان متعهد است.

در این نامه آمده است: «عملی نشدن این خواسته‌ها باعث تضعیف اعتمادها به تعهد جامعه بین‌المللی برای حمایت از حقوق زنان و اعتبار نشست دوحه خواهد شد و برای هر فرایند آتی تعامل بین‌المللی در مورد افغانستان هم یک سابقه نگران‌کننده خواهد بود.»

طالبان گفته‌اند که در نشست دوحه از نمایندگان این گروه نیز دعوت شده است اما هنوز مشخص نیست که چه کسانی از طرف طالبان در این نشست شرکت خواهند کرد. درهمین حال، برخی رهبران سیاسی پیشین افغانستان از اینکه به این نشست دعوت نشده‌اند شاکی‌اند و می‌گویند از آنجا که جناح‌های مخالف طالبان به این نشست دعوت نشده‌اند، نتیجه این نشست برای مردم افغانستان پذیرفتنی نخواهد بود.

در همین حال، فعالان زن افغانستان نیز تاکید دارند که در این نشست باید نمایندگان زنان معترض و فعالان حقوق زنان هم حضور داشته باشند تا درباره موضوع زنان در افغانستان، تنها از موضع مدنظر طالبان صحبت نشود.

سازمان عفو بین‌الملل اضافه می‌کند که طالبان از زمان سلطه بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱ تاکنون، حداقل ۸۰ دستور محدود‌کننده برای سرکوب زنان افغانستان صادر و آنان را از همه جنبه‌های زندگی اجتماعی حذف کرده‌اند؛ وضعیتی که بسیاری از نمایندگان سازمان ملل متحد نیز آن را «آپارتاید جنسیتی» نامیده‌اند.

این سازمان به بی‌توجهی طالبان به توصیه‌ها و قطعنامه‌های سازمان ملل اشاره و تقاضا کرد از نشست دوحه به‌عنوان فرصتی حیاتی برای ایجاد پادمان‌ها و شرایط و اخذ تضمین‌های صریح برای حمایت و ارتقای دامنه کامل حقوق انسانی زنان، مطابق با تعهدات بین‌المللی افغانستان، استفاده شود.