دیده‌بان حقوق بشر روز چهارشنبه چهارم مرداد با ارسال نامه‌ای به فریدون سینرلی اوغلو، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور هماهنگی در افغانستان، از او خواست در ارزیابی که قرار است از وضعیت افغانستان انجام دهد، موضوع نقض حقوق زنان را در اولویت بگذارد.

این سازمان از فرستاده ویژه سازمان ملل درخواست کرد در بررسی اوضاع افغانستان، در کنار موضوع سوءاستفاده طالبان از کمک‌های جهانی، به بحران جدی حقوق بشر به‌ویژه تضییع حقوق زنان در افغانستان هم پرداخته شود.

بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که در ماه مارس صادر شد، فریدون سینرلی اوغلو، دیپلمات ترکیه‌ای، مامور شد به عنوان فرستاده ویژه سازمان ملل در امور هماهنگی افغانستان، رویکرد بین‌المللی به بحران افغانستان را مفصلا ارزیابی و گزارش آن را همراه با توصیه‌های آینده‌نگر و عملی تا ۱۷ نوامبر به شورای امنیت ارائه کند.

دیده‌بان حقوق بشر در این نامه به سینرلی اوغلو نوشت: «فرستاده ویژه باید اطمینان حاصل کند که سخنان بازماندگان نقض حقوق بشر [در افغانستان] هم شنیده می‌شود و در ارزیابی خود، برای پیشگیری و پاسخگویی به موارد نقض حقوق [زنان] هم توصیه‌هایی ارائه دهد.»

هدر بار، معاون مدیر حقوق زنان در دیده‌بان حقوق بشر، در گزارشی که این سازمان روز چهارشنبه منتشر کرد، گفت: «جدی‌ترین بحران حقوق زنان در جهان در حال حاضر در افغانستان وجود دارد. یک ارزیابی مستقل می‌تواند واکنش بین‌المللی موثرتر به این وضعیت وخیم را به جریان بیندازد و برای این کار باید به زنان و دختران و سایر بازماندگان نقض حقوق اولویت داده شود.»

دیده‌بان حقوق بشر در این گزارش به وضعیت بحرانی حقوق بشر در افغانستان پرداخت و ممنوعیت‌های طالبان برای زنان را یک‌یک برشمرد؛ از دستور ممنوعیت تحصیل تا اشتغال، تفریح، ورزش، تجارت و همه اموری که سبب می‌شود زنان از خانه خارج شوند.

هدر بار با اشاره به این محدودیت‌ها تاکید کرد که بحران در افغانستان بسیار گسترده است و «سوءاستفاده‌های طالبان در حال عمیق‌تر کردن آن چیزی است که قبلا هم یک بحران انسانی ویرانگر بود». او در این گزارش، واکنش جهان به وضعیت افغانستان را «ناکافی، نامتناسب و ناکارآمد» خواند و افزود که در دو سال گذشته، واکنش‌های جهانی به وضعیت زنان به اندازه کافی بر وضعیت حقوق بشر متمرکز نبود و هدف ارزیابی فرستاده ویژه سازمان ملل باید تغییر فوری در واکنش جامعه بین‌الملل به وضعیت افغانستان باشد.

در نامه‌ دیده‌بان حقوق بشر به فریدون سینرلی اوغلو، به جنبه‌های گسترده نقض حقوق بشر در افغانستان پرداخته شده است. نقض کامل آزادی بیان و عقیده، سرکوب خبرنگاران و فعالان اجتماعی، بازداشت و شکنجه‌های غیرقانونی افراد، منع کار زنان در سازمان‌های امدادرسان و قطع دسترسی میلیون‌ها زن و دختر به کمک‌های بشردوستانه، دستبرد طالبان به این کمک‌ها و تهدیدهای امنیتی داعش برای اقلیت‌های قومی و مذهبی در افغانستان از نکاتی‌اند که در این نامه به عنوان موارد جدی مستلزم تحقیق و ارزیابی اشاره شده‌اند.

این سازمان خاطرنشان کرد فرستاده ویژه سازمان ملل باید اطمینان حاصل کند که در تیم او کارشناسان حقوق بشر از جمله حقوق زنان هم حضور داشته باشند و در هر جنبه‌ای از این ارزیابی مشارکت کنند. همچنان تاکید شده است که فرایند ارزیابی باید شفاف باشد و فرستاده ویژه اطمینان حاصل کند که سخنان افرادی که در این شرایط قرار دارند و نیز اعضای خانواده و همکاران افرادی که خودسرانه بازداشت، ناپدید یا فراقانونی کشته شده‌اند، نیز شنیده می‌شود.

هدر بار، معاون مدیر بخش زنان دیده‌بان حقوق بشر، گفت: «زنان و دختران افغان و دیگرانی که تحت سرکوب طالبان رنج می‌برند، احساس می‌کنند که جهان آن‌ها را رها کرده است. ارزیابی مستقل باید هم به بازگرداندن توجه جهانی به وضعیت افغانستان کمک کند و هم برای پاسخگو کردن طالبان و سایر ناقضان حقوق بشر ابزارهای مشخصی پیشنهاد کند.»