خلیل‌زاد به کابل آمد، گفت‌وگوها دوباره کلید خورد

وزارت خارجه امریکا آغاز گفت‌وگو‌ها با طالبان را تایید کرد

 زلمی خلیل‌زاد، نماینده ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان-KARIM JAAFAR /AFP

زلمی خلیل‌زاد، نماینده ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان، روز چهارشنبه به کابل آمد و با مقام‌های دولت افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد. ارگ ریاست جمهوری افغانستان گفته است که خلیل‌زاد با رئیس جمهوری اشرف غنی دیدار کرده است و در پیوند با نحوه مذاکرات، چگونگی آتش‌بس و مسئله مخفیگاه‌های طالبان در بیرون از افغانستان، برای به دست آمدن یک توافق فراگیر، صحبت شده است. 

از سوی دیگر، صفحه فیسبوک ریاست اجراییه نیز خبر دیدار خلیل‌زاد با دکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجراییه حکومت وحدت ملی را به نشر سپرده است. عکس‌هایی که از این دیدار منتشر شده است، نشان می‌دهد که دکترعبدالله علاوه بر اعضای رهبری ریاست اجراییه، اعضای تیم انتخاباتی ثبات و همگرایی را نیز در این دیدار شرکت داده است. ریاست اجراییه حکومت وحدت ملی گفته است که دکترعبدالله در گفت‌وگو با خلیل‌زاد، بر فراگیر بودن نمایندگانی که با طالبان در نشست چین وارد مذاکره می‌شوند، تاکید کرده است. 

در همین حال، وزارت خارجه امریکا نیز با نشر بیانیه‌ای اظهار داشته است که خلیل‌زاد پس از گفت‌وگو با رهبران حکومت کابل، به دوحه رفته است و گفت‌وگو‌ با نماینده‌های طالبان را از سر می‌گیرد. این بیانیه همچنان افزوده است که خلیل‌زاد در دوحه در مورد اقداماتی که به تقویت مذاکرات میان افغان‌ها و کاهش خشونت و آتش بس بینجامد، با طالبان گفت‌وگو خواهد کرد. 

بحث ازسرگیری گفت‌وگو با طالبان، هفته قبل در سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا، به افغانستان نیز مطرح شد. آقای ترامپ که برای شرکت در مراسم روز شکرگزاری به میان سربازان آمریکایی مستقر در افغانستان، به پایگاه نظامی بگرام آمده بود، در سخنرانی‌ای با حضور اشرف غنی، گفت که طالبان خواهان دست‌یابی به گونه‌ای توافق هستند. حال باید دید که چنان توافقی آیا ممکن خواهد بود، یا خیر. 

اظهار نظر ترامپ و در پی آن، سفر خلیل‌زاد به افغانستان و سپس قطر، نشان می‌دهد که رسیدن به توافق میان دولت افغانستان و طالبان بیش از پیش محتمل شده است. واکنش طالبان در قبال این اظهارنظر‌ها، بر خلاف همیشه، آرام و همراه با خوش‌بینی بوده است. امریکایی‌ها خواهان آتش‌بس هستند تا پس از آن برای رسیدن به توافق تلاش شود، ولی طالبان می‌خواهند نخست توافق شود و به آتش‌بس پیش از آن، تن نمی‌دهند. این اختلاف، در حدی نیست که نتوان از آن گذر کرد. 

با این حال، در پیوند با رسیدن به توافق، هنوز ابهاماتی هست. 

نخست، این که دولت آینده افغانستان همچنان نامشخص است. اعتراض‌ها و تحصن‌ها نگذاشت تا روند بازشماری محل‌های رای‌دهی تکمیل شود. همین حالا هم آرای هفت استان افغانستان به دلیل مخالفت‌ها علیه بازشماری، دست ناخورده باقی مانده است. هرچند، کمیسیون مستقل انتخابات هشدار داده بود که تا آغاز هفته‌ای که گذشت، صبر می‌کند، و در صورت نرسیدن به یک راه حل، نتایج ابتدایی را اعلام خواهد کرد. اما با پایان هفته نیز هنوز کمیسیون نتوانسته است نتایج ابتدایی را اعلام کند. این مسئله باعث شده است که دولت آینده مشخص نشود، و به تبع آن، تیم مذاکره کننده با طالبان نیز شکل و قوام نیابد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دوم، جریان‌های سیاسی افغانستان حکومت وحدت ملی را متهم می‌کنند که اصل فراگیر بودن تیم مذاکره‌کننده با طالبان را در نظر نگرفته است و تلاش دارد تا افراد وفادار به خود را در تیم بگنجاند. هرچند، تا این لحظه هنوز هیچ فهرستی که نشان‌گر اعضای تیم مذاکره‌کننده از جانب دولت افغانستان باشد، آشکار نشده است. ولی شماری از سیاست‌مداران می‌گویند که نام آنان از فهرست اعضای تیم مذاکره‌کننده کنار گذاشته‌ شده است. از جمله، حامد کرزی، رئیس جمهوری اسبق افغانستان، ادعا دارد که به درخواست رئیس جمهوری غنی، وی خود را از ترکیب تیم خارج کرده است، ولی هنگامی که مشاهده کرده است که نام اکثریت دوستان وی نیز از فهرست حذف شده است، با آن روند مخالفت کرده است. 

مسئله سوم، بحث مذاکرات موازی با طالبان است. هرچند تمامی همکاران بین‌المللی دولت افغانستان روی این نکته که گفت‌وگو‌های بین‌الافغانی تنها راه حل بن بست افغانستان است، توافق دارند، اما از سوی دیگر، امریکا توسط نماینده‌های خود جداگانه با طالبان به گفت‌وگو می‌نشیند. این امر باعث می‌شود که گفت‌وگو‌ها در دو مسیر متفاوت حرکت کند و زمینه سوء برداشت‌ها و سوءتفاهم‌های بیشتری ایجاد کند. 

این‌ها شمه‌ای از ابهاماتی است که در مورد مذاکرات صلح افغانستان مطرح می‌شود. با آن که هم دولت افغانستان، هم طالبان، و هم دولت امریکا، بر روند مذاکرات صلح تاکید دارند، اما استفاده از شیوه‌های متفاوت و متنوع برای حل این معضل، باعث عدم تمرکز روی یک روند شده است و در آینده نیز سردرگمی بیشتری ایجاد خواهد کرد. 

بیشتر از