جدیدترین آمارهای دولت ترکیه درباره تعداد کشته‌شدگان زلزله اخیر در این کشور نشان می‌دهد که تا ساعت ۹ صبح روز دوشنبه ۲۴ بهمن، دست‌کم ۳۰ هزار و ۵۰ پیکر بی‌جان از زیر آوارها بیرون کشیده شدند. هم‌زمان رئیس‌جمهوری ترکیه در حال طرح وعده‌های تازه برای جلوگیری از ریزش محبوبیتش در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری است.

در سوریه، تاکنون پیکر دست‌کم چهار هزار و ۵۷۴ نفر از زیر آوارها بیرون آمده است. مقام‌های دولتی سوریه آمار کشته‌شدگان زلزله را به صورت غیرشفاف و با فاصله زمانی زیاد اعلام می‌کنند و همین مسئله تردیدها درباره صحت آمار اعلام‌شده را افزایش داده است.

در نتیجه زلزله‌های پی در پی در ترکیه و سوریه که شدیدترین آن‌ها به بزرگی ۷.۸ بود، تاکنون حدود ۳۵ هزار تن کشته شده‌اند و از سرنوشت هزاران نیز همچنان خبری در دست نیست. این مرگبارترین زلزله در ترکیه از سال ۱۹۳۹ به این سو محسوب می‌شود. پیش از این، مردم و امدادگران ساکن استان‌های آدانا، کاهرامان‌ماراش و هاتای، در گفت‌وگو با خبرنگار ایندیپندنت فارسی اعلام کرده بودند که گمان می‌کنند تعداد کشته‌های زلزله در ترکیه به بیش از ۱۰۰ هزار نفر برسد.

در خبری دیگر، کنفدراسیون شرکت‌ها و تجارت ترکیه که بیش از ۵۰ هزار شرکت عضو آن‌اند، اعلام کرد به نظر می‌رسد زلزله بامداد دوشنبه قبل در جنوب ترکیه حداقل ۸۴ میلیارد دلار خسارت و بیش از ۷۲ هزار نفر قربانی داشته باشد.

دیوید میلیبند، مدیر کمیته بین‌المللی نجات سازمان ملل، می‌گوید در پی زلزله اخیر در شمال سوریه، ۱۵ میلیون نفر در سراسر این کشور به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. سازمان بهداشت جهانی برای کمک به زلزله‌زدگان سوریه و ترکیه درخواست کمک فوری ۴۲ میلیون دلاری کرده و از آسیب دیدن ۱۴۰ هزار نفر در زلزله این کشورها خبر داده است.

آواربرداری‌ها در ترکیه همچنان با کمک امدادرسان‌های خارجی ادامه دارد. به گزارش خبرنگار ایندیپندنت فارسی، استان‌های هاتای و کاهرامان‌ماراش از نظر وضعیت امدادرسانی و میزان تخریب و تعداد کشته‌ها در وضعیت بسیار بدی قرار دارند و میزان آواربرداری‌ها هنوز به ۲۰ درصد تخریب‌ها هم نرسیده است.

پلیس و وزارت دادگستری ترکیه طی یک هفته گذشته صدها تن از پیمانکاران و مالکان شرکت‌های ساختمانی را به اتهام ساخت بناهای ناامن و نادیده گرفتن قوانین ایمن‌سازی ساختمان در برابر زلزله، بازداشت کرده‌اند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، نیز در سخنانی قول داد از اختیارات قانونی رئیس‌جمهوری برای برخورد شدید با پیمانکاران و معماران «جنایتکار» استفاده کند. او همچنین گفت که بازسازی مناطق زلزله‌زده را ظرف چند هفته آغاز می‌کند و حمایت‌ مالی گسترده از زلزله‌زدگان را وعده‌ داد؛ وعده‌هایی که برای بسیاری از مردم در ترکیه دیگر چندان جذاب و اطمینان‌بخش نیستند.

آن‌طور که حاضران در شهرهای زلزله‌زده و همچنین شهروندان و فعالان رسانه‌ای ترک در رسانه‌های اجتماعی می‌گویند، محبوبیت اردوغان در ترکیه پس از زلزله اخیر به‌شدت کاهش یافته و این مسئله در آستانه انتخابات حساس ریاست‌جمهوری در اردیبهشت ۱۴۰۲، طبیعتا رئیس‌جمهوری ترکیه و حزب متبوع او را نگران خواهد کرد.

منتقدان می‌گویند وعده‌های قبلی اردوغان درباره کاهش تورم و بهبود وضعیت اقتصادی ترکیه هنوز محقق نشده است. آن‌ها حالا وعده‌های او درباره بازسازی فوری شهرهای زلزله‌زده را هم «دروغ انتخاباتی» می‌دانند.

مهم‌ترین انتقاد شهروندان ترکیه از دولت اردوغان و مجلس این کشور پس از زلزله اخیر این است که چرا در دو دهه اخیر، تبصره‌های قانونی که به سازندگان ساختمان‌ها اجازه می‌داد در صورت رعایت نکردن مفاد ایمن‌سازی و استانداردهای ضدزلزله بتوانند با پرداخت پول و جریمه، جواز بهره‌برداری از ساختمان را دریافت کنند، حذف نشده‌اند. منتقدان خاطرنشان می‌کنند حتی تحقق تمام وعده‌های «رویایی» اردوغان هم ده‌ها هزار کشته زلزله اخیر را زنده نمی‌کند.

زلزله دوشنبه گذشته از نظر میزان تلفات ششمین بلای طبیعی جهان در قرن اخیر محسوب می‌شود؛ به طوری که آمار تلفات آن از زلزله بم در ایران که سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) رخ داد و ۳۱ هزار کشته به جا گذاشت، فراتر رفته است. تاکنون تنها در ترکیه بیش از ۸۰ هزار تن بر اثر زلزله مجروح شده‌اند و دست‌کم یک میلیون نفر در سرپناه‌های موقتی به‌سرمی‌برند.

در آخرین خبرها از آواربرداری‌ها در ترکیه، خبرگزاری آناتولی از نجات یک نوجوان ۱۲ ساله سوری پس از ۱۶۱ ساعت ماندن زیر آوار خبر داد. ۱۶۰ ساعت پس از زلزله هم زنی ۵۰ ساله در استان هاتای زنده از زیر آوار بیرون آمد. تیم امدادی تاجیکستان نیر موفق شد ۱۵۸ ساعت پس از زلزله، کودکی سه ساله را از زیر آوارها نجات دهد.

مقام‌های دولت ترکیه اعلام کرده‌اند روز یکشنبه سومین محموله کمک‌های ایران برای زلزله‌زدگان ترکیه را دریافت کرده‌اند. این در حالی است که جمهوری اسلامی به اندازه هفت هواپیمای باری برای زلزله‌زدگان در سوریه اقلام ضروری ارسال کرده و آستان قدس رضوی نیز اعلام کرده است که روزانه ۱۰ هزار پرس غذا برای زلزله‌زدگان سوری ارسال می‌کند.

این کمک‌های دولتی در حالی به ترکیه و سوریه ارسال می‌شوند که خبرنگاران مستقل و امدادگران در ایران می‌گویند وضعیت زلزله‌زدگان در شهر خوی که دو هفته قبل رخ داد، همچنان بحرانی است و کمبود اقلام حیاتی مانند بخاری، چادر و لباس‌های گرم در این منطقه همچنان احساس می‌شود.