اعتصاب‌ روز دوشنبه؛ تداوم جنبش «زن، زندگی، آزادی»

در حالی که رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی اعتصاب‌ روز دوشنبه را «خیالی» می‌خوانند، رسانه‌های بین‌المللی از تعطیلی چشمگیر بازارهای ایران خبر می‌دهند

همزمان با آغاز نخستین روز اعتصاب سراسری سه روزه مردم معترض در شهرهای مختلف ایران، این امر به یکی از موضوعات رسانه‌ها و خبرگزاری‌های داخلی و خارجی تبدیل شده است و هر یک روایت‌هایی متضاد از اعتصاب روز دوشنبه، ۱۴ آذر ۱۴۰۱، در ایران ارائه می‌دهند. 

خبرگزاری رویترز در گزارش روز دوشنبه خود درباره ادامه جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ایران، ضمن اشاره به تعطیلی‌ گسترده در بازارهای ایران، نوشت این جنبش سیاسی – مدنی، از زمان تاسیس نظام جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸، «قوی‌ترین چالش‌ها» را برای «حکومت ملاها» به‌وجود آورده است.

در بخشی از گزارش رویترز آمده است که نیروهای امنیتی، نهاد پلیس و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی همچنان به سرکوب و اعمال فشار بر مردم معترض ادامه می‌دهند. به‌عنوان مثال نویسنده این گزارش به تعطیلی شهربازی پاساژ الماس، واقع در محله تهرانپارس شهر تهران، اشاره می‌کند که خبر پلمپ شدن آن از سوی مقامات قضایی جمهوری اسلامی در روز یکشنبه منتشر شد. 

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با انتشار خبری در روز یکشنبه خبر پلمپ این شهربازی را منتشر کرد و در توضیح علت این امر چنین نوشت:«شهربازی پاساژ مجتمع تجاری الماس در تهرانپارس، که اخیرا تصاویر کشف حجاب متصدیان آن منتشر شده بود، با دستور مقام قضایی پلمپ شد.»

خبر پلمپ شدن این شهربازی، آن هم به دلیل رعایت نکردن حجاب اجباری از سوی مسئولان و گردانندگان آن، در شرایطی منتشر می‌شود که محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، در اظهارات روز یکشنبه خود از توقف «گشت ارشاد» خبر داد؛ بی‌آنکه توضیح دهد این رسته پلیس از مدت‌ها قبل به «پلیس امنیت اخلاقی» تغییر نام داده است. 

با این‌وجود، خبر اظهارات منتظری به یکی از اخبار مهم رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد و برخی از آنها گفته‌های این مقام قضایی را نشانی از عقب‌نشینی مقام‌های جمهوری اسلامی در مقابل معترضان تعبیر کردند. با این‌حال خبرگزاری رویترز در گزارش روز دوشنبه خود، به‌نقل از روزنامه هم‌میهن، نوشت فعالیت‌ ماموران پلیس موسوم به «امنیت اخلاقی» در تهران کمتر شده است اما همزمان در شهرهای دیگر ایران افزایش یافته است. 

از این منظر برخی خبرگزاری‌های بین‌المللی، از جمله بلومبرگ و رویترز، می‌نویسند اعتصاب‌های روز دوشنبه در ایران را باید اعتصاب‌هایی سیاسی و در ادامه سلسله تظاهرات خیابانی جنبش «زن، زندگی، آزادی» در بیش از هشتاد روز گذشته به‌حساب آورد.

ناظران و تحلیلگران سیاسی بر این باورند که آن دسته از تصاویر و ویدئوهایی که از داخل ایران مخابره می‌شود، و تعطیلی مراکز اقتصادی شهرهای مختلف ایران در روز دوشنبه را نشان می‌دهد، باید در مقام نشانه‌ای از تداوم خیزش سراسری مردم ایران علیه نظام جمهوری اسلامی دیده شود؛ هرچند، به‌نقل از بلومبرگ، مجموعه اقدامات دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و قضایی وابسته به جمهوری اسلامی موفق شده باشند به‌طور موقت حضور خیابانی مردم را کنترل کنند. 

جدای از رسانه‌های بین‌المللی، برخی ناظران مستقل نیز در رسانه‌های اجتماعی خود نسبت به اعتصاب‌های روز دوشنبه در شهرهای مختلف ایران واکنش نشان دادند. به‌عنوان مثال جیسون برادسکی، محقق و تحلیلگر مسائل مربوط به ایران و خاورمیانه، در حساب کاربری خود در توییتر ویدئویی از تجمع گروهی از مردم معترض تهران در روز دوشنبه را منتشر کرد که با حضور در متروی صادقیه (آریاشهر) شعارهای ضد حکومتی، از جمله «مرگ بر دیکتاتور» و «حکومت بچه‌کش نمی‌خوایم، نمی‌خوایم»، سر می‌دهند. 

حساب توییتری «۱۵۰۰ تصویر» نیز با انتشار ویدئوهایی از ادامه تظاهرات خیابانی در برخی محله‌های تهران خبر داد. بر اساس این ویدئوها، که در لحظه تهیه این گزارش به مرور بر تعداد آنها اضافه می‌شود، مردم معترض در خیابان‌های ستارخان و شریعتی به خیابان آمده‌اند و شعارهای ضد حکومتی سر می‌دهند. 

از سوی دیگر وبسایت متعلق به سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، با انتشار گزارشی نوشت بازاریان ۲۹ شهرِ واقع در ۴ استان ایران به «اعتصاب‌ گسترده» دست زده‌اند. به‌گزارش این وبسایت، اسامی استان‌های مورد نظر از این قرار است:«ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی.»

با این وجود گزارش‌های منتشر شده تا این لحظه، از جمله گزارش چند ساعت قبلِ ایندیپندنت فارسی، از برقراری اعتصاب در دیگر شهرها و استان‌های ایران حکایت دارد. در عین‌حال باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که روز دوشنبه سرعت اینترنت در ایران بسیار پایین بوده است و به‌همین دلیل ارسال ویدئوهایی که تصویری واقعی از گستره اعتصاب‌ها در شهرهای مختلف ایران را نشان بدهد به کندی صورت می‌گیرد. بنابراین بسیار احتمال دارد تا در ساعات پیش‌ِ رو، این دست ویدئوها و تصاویر به مرور در رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌ها و وبسایت‌های فارسی زبان خارج از کشور منتشر شود.

اما خبرگزاری‌ها و رسانه‌های داخل ایران مدعی‌اند، فراخوان مخالفان جمهوری اسلامی به‌منظور برگزاری اعتصاب در روزهای ۱۴، ۱۵ و ۱۶ آذر ۱۴۰۱ با استقبال کسبه و بازاریان مواجه نشده است و بازارهای شهرهای مختلف ایران به فعالیت معمول خود ادامه می‌دهند.

به‌عنوان مثال خبرگزاری ایرنا، وابسته به دولت جمهوری اسلامی ایران، با انتشار گزارشی تصویری ادعای مخالفان در مورد پیوستن بخش‌های قابل توجهی از بازاریان شهرهای مختلف ایران به اعتصاب روز دوشنبه را رد کرد و آن را «اعتصاب خیالی» خواند. 

خبرگزاری ایسنا نیز با انتشار گزارشی در این زمینه، رویکردی مشابه رویکرد خبرگزاری ایرنا در مورد اعتصاب‌ سراسری روز دوشنبه اتخاذ کرد. 

ایسنا در بخشی از گزارش خود چنین آورده است:«خیابان‌های مرکزی شهر تهران از جمله میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر تا عصر شرایطی آرام را پشت سر گذاشتند؛ عموم مغازه‌ها باز بود و رفت‌وآمد مردم به‌شکل معمول یک روز بارانی جریان داشت، با این‌وجود نیروهای انتظامی به‌شکل قابل ملاحظه‌ای در این خیابان‌ها مستقر بودند تا مانع هر نوع بی‌نظمی شوند.»

این گزارش همچنین مدعی شد که وضعیت دیگر خیابان‌ها و مراکز اقتصادی تهران نیز به همین صورت بوده است و به‌عنوان مثال تمامی کافه‌های حوالی میدان انقلاب باز بوده‌اند و مشغول خدمات‌رسانی به مشتری‌های خود. 

باقی رسانه‌های داخل ایران، از جمله خبرگزاری تسنیم، نیز اخبار مربوط به اعتصاب‌های روز دوشنبه را با همین رویکرد و به همین سیاق بازتاب دادند.