در حالی که انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره ایالات متحده در این ماه به پایان می‌رسد و جزئیات نتایج آن به‌تدریج آشکار می‌شود، پرسش‌ها در مورد چگونگی سیاست خارجی آمریکا در سال ۲۰۲۳، بیشتر می‌شود؛ به‌ویژه پس از آنکه اکثریت جدید مسئولیت را در کنگره بر عهده گیرد. آنچه در اواسط نوامبر جاری مشخص شد، این بود که دموکرات‌ها با تفاوت یک رای، کنترل سنا را حفظ کردند و این اکثریت با رای سرنوشت‌ساز کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، به دست آمد که برای دو سال دیگر به‌عنوان رئیس سنا باقی ماند.
از سوی دیگر، آمار و ارقام نشان می‌دهد که جمهوری‌خواهان با تفاوتی اندک، در مجلس نمایندگان به پیروزی رسیده‌اند. البته سرنوشت آرای اندکی که باقی مانده است، از جمله کرسی سنای ایالات جورجیا، در روزها و هفته‌های آینده روشن خواهد شد. اکنون در حالی که توجه همه به نتایج نهایی انتخابات معطوف است، کسانی که سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه را دنبال می‌کنند، این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا سیاست خارجی آمریکا همچنان تحت تاثیر دولت جو بایدن باقی خواهد ماند یا به سیاست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین، بازخواهد گشت، یا اینکه منعکس‌کننده تغییر و توازن‌های جدید در حزب جمهوری‌خواه خواهد بود؟
حزب جمهوری‌خواه
پیش از ارائه پاسخ به این پرسش، باید دانست که در سال ۲۰۲۳، قدرت واقعی حزب جمهوری‌خواه در دست کیست و چه کسانی در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در خاورمیانه نقش موثری ایفا خواهند کرد. البته توضیح این مبحث و ذکر جزئیات آن به زمان بسیاری نیاز دارد، اما تغییر و تحولات احتمالی را می‌توان به‌طور فشرده به شرح زیر بیان کرد:
حزب جمهوری‌خواه دو جناح مهم دارد که عبارت‌اند از ترامپ و مخالفانش که او آن‌ها را فقط اسما جمهوری‌خواه یا راینو (RINO) می‌نامد و از جمله آن‌ها می‌توان به میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان در سنا، میت رامنی، لیز چینی و برخی دیگر از سناتوران جمهوری‌خواه اشاره کرد. اما جناح دیگر، شامل حامیان ترامپ است. کسانی چون کوین مک‌کارتی، رهبر اقلیت جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان که در صورت احراز اکثریت آرا، برای تصدی سمت ریاست مجلس نامزد خواهد شد، تد کروز، لیندزی گراهام، مت گیتس و ده‌ها عضو دیگر حزب جمهوری‌خواه.
از نظر عددی، شمار حامیان ترامپ در کنگره از مخالفان او بیشتر است؛ افزون بر این، آن‌ها از لحاظ پایگاه حزبی و مردمی هم اکثریت قاطع را تشکیل می‌دهند. بنابراین، هرچند آرای جناح ترامپ و مخالفانش در رسانه‌ها تقریبا برابر نشان داده می‌شود، ترامپ در مقایسه با جناح مخالف، از نفوذ و شهرت بسیار بالایی برخوردار است؛ در حالی که مخالفان او این ویژگی را ندارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
چالش جدید دیگری که ترامپ از سال ۲۰۱۶، خود را با آن مواجه می‌بیند، ظهور برخی از رهبران جمهوری‌خواه جوان است که از برنامه‌های ترامپ حمایت می‌کنند، اما با عملکردی متفاوت؛ به‌ویژه اینکه بسیاری از حامیان آن‌ها رویکرد رهبران جوان را بهتر از راه‌وروش ترامپ توصیف می‌کنند و بر این باورند که هرچند موضع سیاسی این رهبران با ترامپ یکسان است، از لحاظ رویکرد، گفتمان و برنامه‌ریزی با ترامپ متفاوت‌اند.
از میان برجسته‌ترین رهبران جوان، می‌توان به ران دسانتیس، فرماندار فلوریدا، و گلن یانکین، فرماندار ویرجینیا، اشاره کرد که در انتخابات ایالتی بر دموکرات‌ها پیروز و به ستاره‌های جایگزین رهبران سابق جمهوری‌خواه تبدیل شدند. افزون بر این، دو شخصیت یادشده توانستند در دوره چالش‌های اقتصادی به موفقیت‌ها و دستاوردهای اقتصادی بزرگی دست یابند.
به همین دلیل، انتشار خبر احتمال اعلام نامزدی آن‌ها، دونالد ترامپ را که به‌عنوان قوی‌ترین نامزد حزب جمهوری‌خواه شناخته می‌شود، با چالش روبرو کرد. این در حالی است که تلاش و رقابت پس از پایان انتخابات میان‌دوره‌ای نیز ادامه دارد. اما آیا رقابت بین ترامپ و دسانتیس یا یانکین بر سیاست خارجی تاثیری خواهد داشت؟
دستور کار جمهوری‌خواهان
در عرصه سیاست خارجی، به‌ویژه در قبال خاورمیانه، بین ترامپ و مخالفان سیاسی او در حزب جمهوری‌خواه اختلاف نظر خاصی وجود ندارد؛ بلکه ناسازگاری میان ترامپ و انزواطلبان بر سر رویکرد راهبردی است. به‌عنوان مثال، ترامپ، کروز، مک‌کارتی و دسانتیس همگی در رویارویی با انزواطلبانی مانند سناتور رند پال، که از توافق هسته‌ای با ایران حمایت و از اسرائیل و عربستان سعودی انتقاد می‌کند، در دستور کار امنیت ملی اتفاق نظر دارند؛ هرچند روش برخورد آن‌ها با پرونده‌های یادشده متفاوت است.
البته جمهوری‌خواهان در ارتباط با سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه توافق نظر دارند و اکنون اگر بتوانند رهبری مجلس نمایندگان را به دست آورند، خطوط کلی سیاست آن‌ها در قبال منطقه به شرح زیر خواهد بود:
- ادامه مقابله با تروریسم تکفیری یا آنچه به‌عنوان نیروهای مبارز اسلامی افراطی یاد می‌شوند. از این رو آن‌ها از هرگونه همکاری با طالبان و شبه‌نظامیان اخوانی مستقر در منطقه خودداری خواهند کرد.
- مخالفت با انعقاد توافق هسته‌ای ایران و مقابله با شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران در منطقه از جمله سازمان حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن، حشدالشعبی عراق و البته سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران و نیروی قدس وابسته به آن.
- تداوم ائتلاف با اسرائیل و تلاش برای حفظ امنیت آن
- بازگشت برای حمایت از ائتلاف عربی و مشارکت با رهبران آن یعنی عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی
- تقویت و گسترش پیمان ابراهیم
در صورت تسلط جمهوری‌خواهان بر مجلس نمایندگان، موارد یادشده اصول اساسی سیاست جمهوری‌خواهان در برابر سیاست بایدن-اوباما را که همچنان در دولت و سنا ادامه خواهد داشت، تشکیل می‌دهند. اما پرسش مهم و نهایی این است که آیا رهبری جمهوری‌خواه در کنگره توان رسیدگی به این مسائل و فرصت کافی برای ایجاد چنین تغییری را خواهد داشت؟ البته تا زمان روشن شدن این موضوع، حدس و گمان‌ها در این زمینه همچنان ادامه خواهد داشت.
© IndependentArabia
