حدود ۶۶ میلیون سال پیش، سیارکی به پهنای حدود ۶ مایل (حدود ۱۰ کیلومتر) در نزدیکی شبه جزیره یوکاتان مکزیک فعلی به آب برخورد کرد و انفجاری عظیم ایجاد کرد که شرایط اقلیمی را تغییر داد و دایناسورها را کشت.

دانشمندان اینک به مدد پژوهش‌های جدید می‌دانند که برخورد چیکسولوب، نامی که با آن شناخته می‌شود، یک موج سونامی جهانی ایجاد کرد که مشابه آن از آن زمان تاکنون دیده نشده است.

پژوهشگران در مقاله جدیدی که روز سه‌شنبه در ژورنال «ای‌جی‌یو ادونسز» منتشر شد، نوشتند: «بسته به [فرم] هندسی ساحل و امواج پیشرونده، اغلب نواحی ساحلی کمابیش زیر آب می‌روند و دچار فرسایش می‌شوند.» «هر سونامی ثبت‌شده‌ای در تاریخ در مقایسه با چنین اصابت شدیدی [در مقیاس] جهانی [یعنی برخورد چیکسولوب]، بسیار ضعیف به شمار می‌رود.» 

به گفته مولی رنجر، نویسنده اصلی و دانشجوی سابق تحصیلات تکمیلی دانشگاه میشیگان، این مطالعه جدید، نخستین مقاله داوری‌شده در مورد شبیه‌سازی [در مقیاس] جهانی از سونامی ناشی از برخورد چیکسولوب است و نشان می‌دهد که این امواج به سراسر جهان، حتی به جایی که اکنون نیوزلند نامیده می‌شود نیز رسیدند.

او در ایمیلی به ایندیپندنت گفت: «این کار نشان می‌دهد که سونامی تاثیری در مقیاس جهانی داشته است و بسیاری از خطوط ساحلی جهان، شاهد امواجی به بلندای یک متر بوده‌اند. نواحی نزدیک‌تر به محل اصابت [سیارک]، شاهد امواجی به ارتفاع بین ۳۰ تا چند صد متر بودند که به زیرآب رفتن [مناطق] زیادی از ساحل  منجر شد.»

به گفته استاد علوم زمین دانشگاه میشیگان و نویسنده همکار او برایان آربیک، پژوهشگران برای شبیه‌سازی انتشار موج سونامی پس از برخورد، از چند مدل رایانه‌ای استفاده کردند.

او در ایمیلی به ایندیپندنت گفت «برای شبیه‌سازی ۱۰ دقیقه اول برخورد از مدل‌هایی استفاده شد که در آن، مواد سیارک، بستر زیرین زمین، رسوبات و اقیانوس، ده‌ها کیلومتر بالاتر از جو و (در جهت دیگر) ده‌ها کیلومتر زیر سطح زمین جابه‌جا شدند. «به عبارت دیگر، گودال بزرگی از زمین کنده شد.»

در اثر برخورد، مواد پرتاب‌شده به جو، از جمله مقدار زیادی گوگرد، اقلیم [و آب و هوا] را خنک کرد و احتمالا به انقراض کرتاسه-پالئوژن منجر شد که [در اثر آن] تقریبا سه‌چهارم گونه‌های روی زمین از جمله دایناسورها از بین رفتند.

حفره بزرگ در زمین، به عرض ۱۱۰ مایل  (۱۸۰ کیلومتر) و عمق ۱۲ مایل (۲۰ کیلومتر)، امواج عظیمی را به سمت بیرون راند که بستر دریا را با خود برد و [این امواج] در حوالی محل برخورد تا ارتفاع‌های بسیار زیاد بالا رفت.

دکتر آربیک گفت: «ارتفاع امواج سونامی در مناطق ساحلی نسبت به اقیانوس آزاد به‌شدت بیشتر می‌شود. ما تخمین می‌زنیم که انرژی سونامی برخوردی چیکسولوب حدود ۳۰ هزار برابر بیشتر از سونامی‌های بزرگ اخیر مانند سونامی روز بعد از کریسمس (۲۶ دسامبر) سال ۲۰۰۴ یا سونامی توهوکو در سال ۲۰۱۱ بوده است.»

این شبیه‌سازی نشان داد که امواج دور از ساحل در خلیج مکزیک می‌توانست به ارتفاع ۳۲۸ فوت (۱۰۰ متر) یا بیشتر برسد، در حالی‌که خطوط ساحلی در امتداد سواحل اقیانوس اطلس شمالی و اقیانوس آرام آمریکای جنوبی، دو اقیانوس که در آن زمان دریای آمریکای مرکزی آن‌ها را به هم وصل کرده بود، ممکن بود شاهد امواجی با ارتفاع بالاتر از ۳۲ فوت باشند. 

دکتر آربیک گفت اینکه ارتفاع چنین امواجی در زمان رسیدن به سواحل چقدر بوده و چه مقدار سیل ایجاد کرده، کار و وظیفه یک مطالعه در آینده است، اما شبیه‌سازی نشان می‌دهد که اغلب سواحل طی ۴۸ ساعت پس از برخورد، تحت تاثیر سونامی قرار گرفتند. این تیم [پژوهشی] همچنین در نمونه‌های بستر دریا، شواهدی زمین‌شناسی در پشتیبانی از اختلال‌های ناشی از عبور امواج پیدا کردند.

دکتر آربیک گفت: «ما انتظار داریم که سیل بزرگی در سراسر سواحل جهان رخ داده باشد. ما پس از مطالعه بعدی در مورد سیل ساحلی بیشتر خواهیم دانست.»

در حالی که مقاله آن‌ها به خود سیارک [عامل] برخورد چیکسولوب یا حدس و گمان فراتر از ویژگی‌های سونامی نپرداخت، اما خانم رنجر به ماموریت دارت اخیر ناسا اشاره کرد، که تلاش می‌کند مدار یک سیارک را در جریان یک اقدام تمرینی تغییر دهد. [این تمرین به منظور آمادگی برای زمانی است که] دوباره یک سیارک با قابلیت ایجاد انقراض، سیاره را تهدید کند.

او گفت: «اگر یک سیارک به اندازه چیکسولوب دوباره [به زمین] برخورد کند، پیامدهای جهانی خواهد داشت.» «ماموریت اخیر دارت ناسا نشان می‌دهد که برخورد سیارک‌ها تهدیدی جدی است که امیدواریم بشریت بتواند از آن جلوگیری کند.»