با آغاز شمارش معکوس شکست یا احیای برجام، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، «پیشرفت نسبی» مذاکرات را تایید کرد اما مدعی شد که علی‌رغم تامین برخی انتظارها، این پیشرفت‌ها به صورت کامل تامین‌کننده «مطالبات قانونی ایران» نیست.

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه، ۲۴ مرداد، خبر داد که گفت‌وگوهای فعلی درباره رفع تحریم‌های ایران است. او در ادامه، با دفاع از عملکرد تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران گفت: «گفت‌وگوهای سنگین و قابل‌پیشرفتی داشتیم؛ پیشرفت‌ها نسبی و حرکت روبه‌جلو بود.»

کنعانی تامین برخی انتظارات جمهوری اسلامی ایران از سوی طرف غربی را تایید کرد ولی در عین‌ حال مدعی شد که طرف مقابل باید سایر انتظارات ایران را نیز تامین کند. او افزود که گفت‌وگوهای تکمیلی در پایتخت‌ها در حال برگزاری است و درباره طرح نهایی جوزپ بورل نظر تکمیلی ارائه خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه مشورت‌ها در تهران در عالی‌ترین سطوح انجام می‌شود، گفت: «ما به توافق نزدیک‌ایم؛ مشروط به اینکه خطوط قرمز ایران رعایت و منافع اصلی کشور تامین شود.»

او مدعی شد که «انتظارات و توقعات» ‌جمهوری اسلامی ایران کاملا قانونی و در چارچوب برجام‌اند و طرف مقابل نیز جزئیات آن را می‌داند.

مقام‌های اروپایی می‌گویند هیچ تغییری در متن آماده‌شده برجام ممکن نیست و دو طرف ایرانی و آمریکایی فقط با پاسخ آری یا خیر می‌توانند درباره آن اظهارنظر کنند. با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی ایران مدعی‌اند که متن فعلی نهایی نیست. ناصر کنعانی نیز در نشست خبری روز دوشنبه این موضوع را تکرار کرد و افزود: «از نظر ما متن زمانی نهایی است که منافع، مصالح و انتظارات قانونی و بحق جمهوری اسلامی ایران در آن رعایت و خطوط قرمز ما تضمین شده باشد.»

کنعانی در پاسخ به سوالی درباره شفاف نبودن مذاکرات برجام در ایران گفت که روند مذاکرات به طور طبیعی باید محرمانه باشد و جزئیات آن نباید در رسانه‌ها مطرح شود. او درباره بی‌خبری نمایندگان مجلس از روند مذاکرات نیز مدعی شد: «تعامل میان دولت و مجلس تعاملی کاملا سازنده و مبتنی بر سازوکارهای داخلی و ملی است و در این زمینه خللی وجود ندارد.»

محمدحسن آصفری، نماینده مجلس، اوایل مردادماه گفته بود که مجلس از روند مذاکرات کمترین اطلاع را دارد و در جریان نیست که در روند مذاکرات چه اقدام‌هایی صورت گرفته است.

جمهوری اسلامی ایران که بازارهای نفتی خود در چین را به روسیه واگذار کرده است، در تلاش برای پیدا کردن مشتری‌های نفتی جدید، اروپایی‌ها را برای خرید نفت از ایران ترغیب می‌کند. پیش‌تر جواد اوجی، وزیر نفت، به اروپایی‌ها توصیه کرده بود که با خرید نفت از ایران، چالش تامین سوخت خود در زمستان را حل کنند. ناصر کنعانی نیز در نشست خبری روز دوشنبه گفت: «لغو تحریم‌های ظالمانه نه تنها به نفع دولت و ملت ایران بلکه به نفع منطقه و اقتصاد جهانی و در حوزه تامین انرژی در راستای منافع کشورهای اروپایی است؛ امیدواریم این حکمت و درایت در طرف دیگر هم باشد.»

او همچنین از دولت کره ‌جنوبی خواست بدهی‌های ایران را بدون گره زدن به مذاکرات هسته‌ای آزاد کند. در حال حاضر، حدود هفت میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در بانک‌های کره جنوبی بلوکه شده‌اند و وزیر خارجه این کشور پیش‌تر به‌صراحت گفته بود که آزادسازی دارایی‌های ایران با سرنوشت برجام ارتباط دارد.

تکذیب ارتباط با ضارب سلمان رشدی

در حالی‌ که وابستگان حکومت در رسانه‌های رسمی و اجتماعی، خوشحالی خود از ترور سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی، را پنهان نمی‌کنند، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه هرگونه ارتباط با ضارب را تکذیب کرد و گفت: «کسی حق ندارد جمهوری اسلامی ایران را متهم کند.»

وایس روز یکشنبه، به نقل از منابع اطلاعاتی در اروپا و خاورمیانه، گزارش داد که هادی مطر، ضارب ۲۴ ساله این نویسنده، با اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در «ارتباط مستقیم» بوده است.

ناصر کنعانی در ادامه نشست خبری روز دوشنبه از دولت آرژانتین نیز خواست پنج خدمه ایرانی هواپیمای توقیف‌شده در این کشور را آزاد کند. او ادعای بی‌گناهی خدمه هواپیما را مطرح کرد و گفت که کشور ونزوئلا مالک هواپیما است. این هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی ماهان به ظن ارتباط با سپاه پاسداران در آرژانتین توقیف شد و پس از آن نیز آمریکا مصادره آن را مطالبه کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری اخیر خود با اشاره به اعزام سفیر کویت به تهران، از «تحول جدی» در روابط دو کشور سخن گفت و افزود: «این موضوع می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای اینکه در حوزه منطقه هم ارتقای همکاری‌های مشترک ایران و کشورهای همسایه در منطقه مشترک خلیج‌فارس را شاهد باشیم.»

او درباره تحولات عراق نیز گفت: «مسائل عراق برای ما بسیار مهم است. تحولات این کشور را با دقت و حساسیت دنبال می‌کنیم.» در حالی‌ که شمار زیادی از عراقی‌ها خواستار پایان مداخله حکومت ایران در امور داخلی این کشورند، ناصر کنعانی به جریان‌های سیاسی این کشور توصیه کرد به قانون اساسی عراق پایبند باشند.

کنعانی درباره انتشار کاریکاتوری از روح‌الله خمینی در عربستان نیز گفت: «انتظار داریم برادران ما در عربستان سعودی از دست زدن به اقدام‌هایی که می‌تواند بیانگر حرکت در مسیری غیر از مسیر گفت‌وگوها باشد، اجتناب کنند.»