هدفگذاری خبرگزاری سپاه برای صادرات پهپاد: ۶ و نیم میلیارد دلار در سال ۲۰۲۸

پیوند‌های سیاسی عامل مهمی در صادرات محصولات نظامی جمهوری اسلامی است

تحریم‌ها و ضعف در بازاریابی بزرگ‌ترین موانع جمهوری اسلامی در صادرات محصولات نظامی‌‌اند- AFP

یک خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران ادعا کرد جمهوری اسلامی تا سال ۲۰۲۸ می‌تواند ۲۵ درصد ارزش بازار جهانی پهپادها را از آن خود کند.

تسنیم که معمولا اخبار صنایع نظامی وابسته به سپاه پاسداران را پوشش می‌دهد، ادعا کرد که تا این سال، ارزش پهپادهای صادراتی سپاه می‌تواند به ۶.۵ میلیارد دلار برسد. به نوشته این خبرگزاری، سپاه پاسداران در صورتی که بتواند «برتری تکنولوژیک پهپادهای» خود نسبت به مشابه ترکیه‌ای را به اثبات برساند، آن‌وقت می‌تواند یکی از صادرکنندگان این پرنده بدون‌سرنشین در جهان شود.

در حال حاضر از ارزش دلاری صادرات پهپاد‌های ایرانی به بازارهای جهانی اطلاعاتی در دست نیست؛ با این حال، در بازارهای جهانی پهپاد، ترکیه نسبت به جمهوری اسلامی سهم بیشتری دارد.

جمهوری اسلامی به‌تازگی خط تولید پهپاد در دو کشور ونزوئلا و تاجیکستان را راه‌اندازی کرده است و برنامه‌ دارد صدها پهپاد به روسیه صادر کند و بر اساس برخی گزارش‌ها، تاکنون تعداد قابل توجهی از این پرنده‌ها را هم به مسکو تحویل داده است.

در گزارش خبرگزاری تسنیم آمده است که «قدرت پهپادی و به طور کلی تسلیحاتی علاوه بر درآمدزایی مستقیم، بر اقتصاد ایران آثار مثبت غیرمستقیمی هم خواهد داشت».

صنایع پهپادی جمهوری اسلامی سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد اما تاکنون از میزان سرمایه‌گذاری تهران در این صنعت برآورد‌های دقیق و رسمی منتشر نشده است.

پهپاد‌های نسل اول جمهوری اسلامی سال ۱۳۶۰ برای نخستین‌بار در عملیات فتح‌المبین و با هدف کشف محل استقرار سامانه‌های پدافند هوایی عراق به کار گرفته شدند. پس از آن بود که یگان هوایی سپاه پاسداران با همکاری جهاد دانشگاهی اصفهان به نصب دوربین روی هواپیمای مدل اقدام کرد و از آن‌ها در منطقه «نهر خین» در جنوب استفاده شد.

این روند در نهایت به راه‌اندازی «صنایع هوایی قدس» در سال‌های ۱۳۶۳ در وزارت سپاه و اجرای «طرح ابابیل» در وزارت دفاع منجر شد و بعد‌ها مقدمه تشکیل یگانی به نام «تیپ رعد» و ساخت پهپادی به نام «تلاش» شد.

صنایع هوایی قدس در سال ۱۳۶۴ پهپاد «مهاجر-۱» را ساخت اما در سال ۱۳۶۶، پروژه ساخت آن متوقف شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در سال ۱۳۶۶، ماموریت‌های پهپاد مهاجر-۱ توسعه داده شد اما به دلیل پیچیدگی عملیاتی و فقدان دسترسی/بلوغ فناوری‌های موردنیاز و پایان جنگ، این پروژه هم کنار گذاشته شد.

سال ۱۳۷۵، آغاز دور تازه‌ای از تلاش‌های جمهوری اسلامی در صنعت پهپاد محسوب می‌شود که با ادغام صنایع هوایی قدس و طرح ابابیل آغاز شد. پهپادهای «صاعقه»، «مهاجر-۲» و «ابابیل-۲» از مهم‌ترین محصولات آن دوره‌اند.

بین سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۸ هم محصولاتی چون «مهاجر-۴» و «ابابیل-۴» و «کرار» تولید شدند. از سال ۱۳۸۹ به بعد دامنه این تلاش‌ها بیش از گذشته گسترش یافت و به تولید پهپاد‌های پیشرفته‌تری نسبت به نسل‌های قبل منجر شد.

مقام‌های جمهوری اسلامی علاوه بر صنعت پهپاد، در صنعت موشکی هم سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی کردند و مدل‌های مختلفی از این محصولات را در اختیار گروه‌های نظامی خود در برخی کشور‌های منطقه قرار دادند.

تاکنون درباره میزان و چگونگی فروش محصولات موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی گزارشی رسمی منتشر نشده است که این مسئله می‌تواند ناشی از ناکامی تهران در بازاریابی برای این محصولات در سراسر جهان باشد.

نتایج یک تحقیق دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی ایران هم نشان می‌دهد که «صنعت دفاعی ایران در هر بازاری که بخواهد حضور پیدا کند، ابتدا باید از بُعد سیاسی تمهیدات لازم را برای ایجاد اتحاد سیاسی نظامی اندیشیده باشد تا آن کشور به دلیل اتحاد سیاسی، استفاده از سلاح تولید صنایع نظامی ایران را به سایر سلاح‌ها ترجیح دهد»؛ سیاستی که نشانه‌های آن در رابطه با کشور‌های روسیه، تاجیکستان و ونزوئلا به‌روشنی دیده می‌شود.

نتایج سایر تحقیقات در این زمینه هم نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی در صادرات محصولات نظامی خود با ۱۹ مانع روبرو است که تحریم‌های بین‌المللی و ضعف در بازاریابی از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند.