روزنامه الجریده کویت به نقل از یک منبع عالی‌رتبه در وزارت خارجه ایران گفت که وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی قرار است دو هفته پس از تعطیلات عید فطر دیدار کنند.

دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان سعودی با میانجی‌گری مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، در بغداد انجام شد. کاظمی که در این دور از مذاکرات حضور داشت ابراز خوش‌بینی کرد و گفت که به حل این تخاصم نزدیک شده‌ایم. در روایت الجریده آمده است که جلسه‌ها در سطح کارشناسان دیپلماتیک دو کشور در بغداد و مسقط ادامه یافته‌اند و «اگر امری اضطراری» پیش نیاید، به‌زودی شاهد دیدار در سطح وزرای خارجه خواهیم بود.

این منبع ایرانی به روزنامه کویتی گفت که گزارش‌هایی که تا به‌ حال از دیدارهای کارشناسان منتشر شده بسیار مثبت بوده است و چارچوبی برای حل مسائل موجود بین دو کشور ارائه شده است. این منبع ایرانی افزود جلسه اول وزرای خارجه احتمالا به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و ریاض منجر خواهد شد. در ضمن، قرار است توافقی برای تسهیل سفر حجاج ایرانی به عربستان سعودی انجام شود.

این منبع آگاه همچنین گفت که فعلا سفیری تعیین نخواهد شد و ازسرگیری روابط دیپلماتیک فعلا در سطح کاردار خواهد بود. ایران البته خواهان ازسرگیری روابط در سطح سفیر است.

الجریده در ضمن به نقل از منبعی گزارش کرد که موضع سعودی‌ها در مذاکرات با ایران در پی جنگ روسیه در اوکراین تغییر کرده است. به گفته این منبع آگاه، تمامی مسائل باقی‌مانده در منطقه از جمله یمن، عراق، سوریه، لبنان و افغانستان در مذاکرات مطرح و اختلاف‌نظرها آشکار شده‌اند.

حکومت ایران در سال ۲۰۱۹، طرح توافقی امنیتی و نظامی در سطح منطقه را مطرح کرده بود و آن‌ را از طریق کویت به دست شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (متشکل از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس) رسانده بود. ظاهرا این طرح مجددا در مذاکرات تهران-ریاض مطرح شده است.

این روزنامه کویتی در ضمن گزارش داد که کاظمی نقش مهمی در مذاکرات داشته و احتمال شکل گرفتن توافقی در سطح منطقه را نیز مطرح کرده است و در این زمینه با مصر و اردن نیز همکاری می‌کند.

مقام‌ها و رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران نیز در روزهای گذشته ارزیابی مثبتی از احتمال برقراری مجدد روابط با عربستان سعودی داشته‌اند. البته رسانه‌های جریان اصلاح‌طلب دیدگاه محتاطانه‌تری دارند.

در عربستان سعودی، مقام‌ها از زمان آغاز دور اخیر مذاکرات در ماه گذشته کمتر اظهارنظری در این مورد داشته‌اند.

اما شبکه الجزیره قطر از رسیدن تهران و ریاض به توافقی ۱۰ بندی خبر داده بود که یکی از بندهای آن ادامه آتش‌بس در یمن است.

دور پنجم مذاکرات بین مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی عربستان سعودی و ایران در روز ۲۱ آوریل در بغداد انجام شد تا وقفه هفت ماهه در این روند خاتمه پیدا کند. ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، که به‌زودی از سمت خود کناره‌گیری می‌کند، در ۲۹ آوریل از توافق دو کشور در مورد چارچوبی جدید خبر داد و آن‌ را قدمی «مثبت» برای ادامه روابط بین دو کشور دانست. مسجدی گفته بود تکلیف بازگشایی سفارت‌ها در دور آتی مذاکرات تعیین خواهد شد.

با این حال، برخی رسانه‌ها در ایران همچنان رویکردی محتاطانه به این ماجرا دارند. روزنامه ابتکار روز یکشنبه، در مقاله‌ای از «اما و اگرهای مناسبات تهران و ریاض» خبر داد و از اختلاف‌های دو طرف بر سر مسائل منطقه‌ای گفت. این مقاله ضمن تایید نشانه‌های امیدوارکننده افزود: «این واقعیت نیز وجود دارد که درخواست‌های دو طرف مخصوصا در موضوعات منطقه‌ای به قدری از هم دور است که دستیابی به یک توافق معنادار و پایدار دست‌کم در شرایط فعلی دور از دسترس است و پیش‌بینی می‌شود که روند مذاکرات تهران‌ـ‌ریاض پرچالش و طولانی باشد، چرا که انگیزه‌ها و اهداف دو طرف متفاوت و در برخی نقاط متضاد است.»

قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین، نیز در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد گفته بود مذاکرات تهران و ریاض تنها زمانی نتیجه خواهند داد که در سطوح عالی برگزار شوند. محبعلی که مدیرکل پیشین آسیای غربی در وزارت خارجه است، گفت: «واقعيت اين است كه ما هنوز از منابع عربستانی موضع مشخص و روشنی در مورد مذاكراتی كه در ايران و عراق درباره نتايج آن اظهاراتی بيان می‌شود، نشنيده‌ايم. تا وقتی كه مواضع طرف عربستانی را نداشته ‌باشيم، نمی‌توانيم دقيقا بگوييم كه كدام طرف بيشتر پيگير مصالحه است. به نظر می‌رسد در ايران اين قاعده ايجاد شده است كه بدون توجه به ماهيت مذاكرات، اين ادعا مرتبا تكرار شود كه مذاكره‌كنندگان ما در حال موفقيت هستند ولی در عمل اتفاق خاصی نمی‌افتد؛ اين موضوع را در مورد مذاكرات برجام هم در ماه‌های گذشته شاهد بوديم و حالا، به نظر می‌رسد در مورد عربستان هم شاهد همين موضوع هستيم.»