پنجشنبه ۲۶ اسفند ۱۴۰۰ برابر با ۱۷ مارس ۲۰۲۲، حدود ساعت ۲۱:۳۰ شب به وقت بغداد، شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله وابسته به سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران چهار راکت غیرهدایت‌شونده فجر-1 ساخت ایران به سمت پایگاه هوایی بلد شلیک کردند. این راکت‌ها در محوطه باز و به دور از تاسیسات نظامی این پایگاه به زمین برخورد کردند و آسیبی به تاسیسات و تجهیزات نظامی آن وارد نکردند.
این نخستین بار نبود که شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله حشد شعبی وابسته به نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دست به حمله به پایگاه هوایی بلد می‌زدند. این پایگاه محل استقرار مهم‌ترین هواپیماهای جنگنده، آموزشی، و شناسایی نیروی هوایی عراق است، هواپیماهایی که از سال ۱۳۹۵ تا امروز نقشی حیاتی در مبارزه با داعش ایفا کرده‌اند.
گفتنی است که ۳۴ فروند هواپیمای جنگنده اف-۱۶سی/دی بلاک ۵۲ و همچنین تعداد زیادی هواپیمای آموزشی و رزمی چون اِل-۱۵۹ و سوخو-۲۵ در این پایگاه مستقر است. این هواپیماها ستون فقرات نیروی رزمی و تهاجمی نیروی هوایی عراق را تشکیل می‌دهند؛ جنگنده‌هایی که در سال‌های اخیر صدها عملیات رزمی علیه داعش در عراق و سوریه انجام داده‌اند.
حملات شبه‌نظامیان حشد شعبی به پایگاه هوایی بلد در سه سال گذشته باعث زخمی شدن پیمانکاران خارجی از ملیت‌های گوناگون چون آفریقای جنوبی، و همچنین پرسنل نیروی هوایی عراق شده است که وظیفه‌شان یاری‌رسانی به نیروی هوایی عراق در تعمیر و نگهداری و آماده‌سازی هواپیماهای جنگنده برای مبارزه با داعش است.
به دنبال شکار قاسم سلیمانی، فرمانده اسبق سپاه قدس، و ابومهدی و المهندس فرمانده حشد شعبی در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۹۸، پایگاه هوایی بلد به یکی از هدف‌های اصلی حملات راکتی حشد شعبی تبدیل شد. توجیه این شبه‌نظامیان، حضور شماری از مهندسان و متخصصان شرکت لاکهید مارتین برای آموزش دادن و همچنین انجام خدمات فنی هواپیماهای جنگنده اف-۱۶ نیروی هوایی عراق در این پایگاه بود. در نتیجه این حملات، این نیروها به مدت چند ماه در سال ۱۴۰۰ از این پایگاه خارج شده و ناوگان اف-۱۶ نیروی هوایی عراق با مشکل متعدد و کاهش آمادگی رزمی مواجه شد.
در سه سال اخیر، کانال‌های خبری وابسته به سپاه قدس و حشد شعبی همواره ادعا کرده‌اند که پایگاه هوایی بلد محل حضور نیروهای نظامی آمریکایی است، آن هم سال‌ها پس از خروج رسمی‌شان از این پایگاه در دی ماه سال ۱۳۹۰. این ادعا برای توجیه کردن حملات راکتی و پهپادی کتائب حزب‌الله و سیدالشهدا به این پایگاه مطرح می‌شود؛ حملاتی که در حقیقت به توان رزمی نیروی هوایی عراق آسیب رسانده و آمادگی رزمی آن را برای مقابله با داعش در چند برهه کاهش داده است. در این گزارش، ضمن بررسی حملات اخیر به این پایگاه، به چرایی اهمیت آن در نبرد با داعش می‌پردازیم.
در باره حملات شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس به پایگاه هوایی بلد چه می‌دانیم؟
نه روز پس از عملیات موفقیت‌آمیز شکار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در بغداد، شبه‌نظامیان حشد شعبی در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۹۸ حمله‌ای تلافی‌جویانه به پایگاه هوایی کردند. در جریان این حمله چهار نفر از پرسنل نیروی هوایی عراق مجروح شدند. حمله دیگری با استفاده از راکت‌های ۱۰۷ میلیمتری فجر-۱ ساخت ایران در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ صورت گرفت که هیچ آسیب جانی یا مالی به همراه نداشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در تاریخ شنبه دوم اسفند ۱۳۹۹، شبه‌نظامیان حشد شعبی بار دیگر به پایگاه هوایی بلد حمله کردند. در جریان این حمله با استفاده از راکت‌های غیرهدایت‌شونده فجر-۱ ساخت ایران، محل استراحت پیمانکاران خارجی نیروی هوایی عراق در این پایگاه مورد هدف قرار گرفت. در جریان آن، یک شهروند غیرنظامی عراقی و همچنین یک پیمانکار اهل آفریقای جنوبی مجروح شدند.
در روزهای ۱۵ و ۲۹ فروردین ۱۳۹۹، شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله دو حمله راکتی دیگر به پایگاه هوایی بلد ترتیب دادند. در جریان حمله روز ۲۹ فروردین، پنج نفر شامل دو پیمانکار خارجی و سه شهروند عراقی به علت برخورد راکت‌ها در کنار ساختمان محل اقامتشان مجروح شدند. چند روز پس از آن، در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۰، شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله دست به حمله‌ای مشابه با استفاده از شش تیر راکت ۱۰۷ میلیمتری فجر-۱ زدند. نیروهای امنیتی، پرتابگرهای این راکت‌ها و شماری دیگر را که شلیک نشدند کشف کردند که نشان داد که دارای برچسب تصاویر قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس هستند.
به دنبال حملات مستمر شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس، سرانجام در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ شرکت لاکهید مارتین پرسنل خود را از این پایگاه و کشور عراق خارج کرد. خروج پیمانکاران آمریکایی از پایگاه تغییری در شرایط ایجاد نکرد. سپس در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۴۰۰، شبه‌نظامیان حشد شعبی دست به شلیک دوباره پنج تیر راکت به پایگاه هوایی بلد زدند. مدتی پس از آن، نیروهای مسلح و امنیتی عراق عملیاتی را برای محافظت از این پایگاه آغاز کردند و موفق شدند از چهار حمله دیگر کتائب حزب‌الله در مرداد ماه جلوگیری کنند.
پس از مدتی، در پی بسته شدن قرارداد جدیدی بین وزارت دفاع عراق و شرکت لاکهید مارتین، گروهی از کارشناسان فنی این شرکت به پایگاه هوایی بلد بازگشتند. همین امر سبب افزایش شمار اف-۱۶های پروازی از ۲۳ فروند در تابستان ۱۴۰۰ به ۳۲ فروند در حال حاضر شده است. البته بازگشت پیمانکاران خارجی، حملات دوباره شبه‌نظامیان حشد شعبی به این پایگاه را نیز به همراه داشته است. در نخستین گام، در تاریخ ۲۵ دی ۱۴۰۰، کتائب حزب‌الله تلاش کرد با به پرواز درآوردن پهپاد بر فراز این پایگاه، میزان آمادگی سایت‌های پدافندی آن را بسنجد. در نهایت پس از حصول اطمینان از نبود سامانه دفاع هوایی ضد راکت و ضد پهپاد، در روز ۲۶ اسفند دست به حمله راکتی به آن زد.
چرا پایگاه بلد مهم‌ترین پایگاه هوایی عراق است؟
نیروی هوایی عراق هم‌اکنون ۵۷ فروند هواپیمای جنگنده و ۳۵ فروند هواپیمای آموزشی-رزمی در اختیار دارد که در سال‌های اخیر مورد استفاده گسترده علیه داعش بوده است. از میان هواپیماهای جنگنده، ۳۲ فروند اف-۱۶ بلاک ۵۲ شامل ۲۶ فروند مدل «سی» تک کابین و شش فروند مدل «دی» آموزشی-رزمی دو کابین در خدمت اسکادران‌های نهم و یازدهم شکاری مستقر در پایگاه هوایی بلد است.
از میان هواپیماهای آموزشی-تهاجمی نیز یازده فروند اِل-۱۵۹ در دو مدل تی۱ (دو کابین) و آ (تک کابین) در خدمت اسکادران آموزشی-تهاجمی ۱۱۵ مستقر در همین پایگاه است. علاوه بر آن‌ها، همواره سه فروند جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی سوخو-۲۵ اعزامی از پایگاه هوایی «سالم» در بغداد در این پایگاه مستقرند. این جنگنده‌ها متعلق به اسکادران ۱۰۹ تهاجمی‌اند که مجهز به ۲۵ فروند هواپیمای جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی از این نوع است.
در کنار دو اسکادران نهم و یازدهم شکاری مجهز به جنگنده‌های اف-۱۶ و اسکادران ۱۱۵ آموزشی-تهاجمی مجهز به ال-۱۵۹، نیروی هوایی عراق یک اسکادران تهاجمی-شناسایی و دو اسکادران آموزشی و ۴۲ فروند هواپیمای دیگر در این پایگاه مستقر دارد: اسکادران سوم شناسایی-تهاجمی مجهز به سه فروند هواپیمای سسنا ۲۰۸ گراند کاروان شناسایی و دو فروند دیگر از نوع تهاجمی آن. اسکادران ۲۰۲ آموزشی (مقدماتی) مجهز به ۱۷ فروند هواپیمای آموزشی سبک سسنا ۱۷۲اِس، سه فروند هواپیمای آموزشی سسنا ۲۰۸ گراند کاروان، و دو فروند نمونه تهاجمی آن، و در نهایت اسکادران ۲۰۳ آموزشی مجهز به ۱۵ فروند هواپیمای آموزشی تکمیلی(Undergraduate Pilot Training Aircraft) تی-۶آ تکزان۲.
حضور این تعداد از اسکادران‌های شکاری و آموزشی در پایگاه هوایی بلد نشان از اهمیت این پایگاه در ساختار رزمی نیروی هوایی عراق دارد، پایگاهی که اسکادران‌های شکاری آن کاربر جنگنده‌های اف-۱۶، یعنی مهم‌ترین و موثرترین سلاح نیروهای مسلح عراق در نبرد با داعش هستند، و اسکادران‌های آموزشی آن نیز نقش مهمی در تربیت خلبانان نیروی هوایی عراق دارند.
آخرین حضور نیروی هوایی آمریکا در پایگاه هوایی بلد به دی ماه سال ۱۳۹۰ بازمی‌گردد، یعنی زمانی که آخرین نیروهای نظامی آمریکا مستقر در عراق به دستور رئیس جمهوری سابق آمریکا باراک اوباما خاک این کشور را ترک کردند. با وجود این، شبه‌نظامیان حشد شعبی وابسته به رژیم جمهوری اسلامی ایران بارها دست به حمله به این پایگاه مهم نیروی هوایی عراق زده‌اند. این حملات توان رزمی این نیرو را در چندین بازه زمانی به علت خروج پیمانکاران خارجی کاهش داده و در نتیجه مانع از انجام حملات هوایی اسکادران‌های شکاری آن علیه داعش شده است. به طور قطع، گروه افراط‌گرای اسلامی داعش بیشترین سود را از حملات نیروهای شبه‌نظامی وابسته به رژیم جمهوری اسلامی ایران به پایگاه هوایی بلد برده است.
