موگرینی در کابل؛ آیا مالکیت صلح به دولت افغانستان بر می گردد؟

فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه در دیداری با مقام‌های حکومت افغانستان طرح پنج مرحله‌ای تداوم همکاری‌های این اتحادیه برای تقویت دولت‌داری در این کشور را اعلام کرد. طرح اتحادیه اروپا مشمول فراگیر کردن پروسه صلح، حمایت از اصلاحات به ویژه در نهاد‌های امنیتی، ارایه مشوق‌ها برای ادغام جنگجویان پیوسته به پروسه صلح، حضور اتحادیه اروپا به عنوان تضمین کننده صلح و حمایت از اتصال تجاری کشورهای منطقه است.  سفر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از چند منظر در شرایط کنونی برای حکومت و مردم افغانستان مهم است. 

 اتحادیه اروپا پس از ۲۰۰۱ از عمده‌ترین متحدان دولت‌سازی در افغانستان بوده است. نقش این اتحادیه در حمایت سیاسی و مالی از دولت‌سازی دموکراتیک، تقویت جامعه مدنی، توانمندسازی زنان، حمایت از رسانه‌ها و توسعه‌ زیرساخت‌ها در این کشور بنیادین بوده است. اعلام حمایت از تداوم برنامه‌های اصلاحی و نهاد‌سازی در چارچوب ساختار دموکراتیک سیاسی در این کشور می‌تواند پیام قاطع به کسانی باشد که با استفاده از خشونت و دهشت‌افگنی در تلاش اند دستاور‌د‌های مهم مردم‌سالاری در افغانستان را نادیده بگیرند و دوباره این کشور را به عقب برگردانند.

بربنیاد آن چه موگرینی گفت، پیداست که توقعات و شرایط  اتحادیه اروپا از پروسه صلح و مذاکرات با گروه طالبان تفاوت‌ها عمده‌ای با خواست‌های ایالات متحده از این روند دارد.  موگرینی فرصت ایجاد شده برای ورود مذاکرات و پایان جنگ را نتیجه پیشنهاد صلح حکومت افغانستان خواند. امتیازی که دست‌کم برای اکنون آمریکایی‌ها حاضر نیستند به دولت افغانستان بدهند. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وضع شرایط مشخص برای دستیابی به صلح را تضمین پایداری هر گونه توافقی با گروه‌های مخالفت دولت خواند. آمریکایی‌ها دستکم برای اکنون در مورد شرایط ایالات متحده به استثنایی تهعدات طالبان در مبارزه با دهشت‌افگنی حرفی نگفته‌اند. از سوی دیگر تاکید موگرینی مبنی بر این که اتحادیه اروپا مردم افغانستان را هرگز تنها نمی‌گذارد در واقع پاسخ‌ به نگرانی‌هایست که شماری در مورد انزوای افغانستان پس از توافق صلح با طالبان دارند.   

زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان، مرحله پس از توافق با طالبان را گفت‌وگوهای بین الافغانی می‌خواند. تعریف خلیلزاد از گفت‌وگوهای بین الافغانی این است که حکومت افغانستان نقشی برابر با سایر بازیگران داخلی داشته باشد. این نقش از وجه و صلاحیت قانونی حکومت وحدت ملی می کاهد و آن را در سطح یکی از طرف‌های عرصه داخلی سیاست افغانستان تقلیل می‌دهد.  توضیحات مسوول سیاست خارجی اروپا عمدتا مواردی غیر از مواضع رسمی مذاکره کننده ارشد آمریکا با طالبان را بر می‌تاباند. 

اتحادیه اروپا برقراری آتش بس و  آغاز مذاکرات مستقیم با حکومت افغانستان را جزنخستین گام‌های دستیابی به صلح می‌داند. اتحادیه اروپا با این که با ایده تشکیل یک تیم مذاکره کننده که اساسا طرح فرستاده ویژه ایالات متحده است، موافقت دارد اما خواستار حضور زنان در این مذاکرات است. حفظ دستاورد‌های مدنی ۱۸ ساله گذشته؛ تداوم ساختار دموکراتیک تسجیل شده در قانون اساسی و تفاهم‌ با بازیگران منطقه‌یی و جهانی بر سر تضمین صلح مباحث عمده‌ایست که اتحادیه اروپا بر آن تاکید دارد. 

 به گفته موگرینی برگزاری انتخابات به موقع ریاست جمهوری برای گذار به صلح ضروریست و این اتحادیه حاضر است افغاستان را در برگزاری شفاف و عادلانه آن کمک کند. شماری از سیاست‌گذاران آمریکایی اما تاکید می‌کنند که صلح باید مقدم بر انتخابات باشد. دیدگاه اتحادیه اروپا در این مورد بیشتر نزدیک به موضع حکومت افغانستان نسبت به انتخابات است. 

 اظهارات موگرینی در کابل برای حکومت افغانستان که از پروسه‌صلح به رهبری ایالات متحده ناخشنود است، می‌تواند مایه امید باشد. کشورهای اروپایی سهم عمده‌ای در تحولات پس از ۲۰۰۱ در افغانستان داشته اند. ایالات متحده به سادگی نمی تواند از کنار نگرانی ها و خواست‌ها  اعضای این اتحادیه در مورد صلح با گروه طالبان بگذرد.