شکست اسلامگرایان در انتخابات مراکش، تغییر بالقوه رویکرد سیاسی مردم

کلیه احزاب سیاسی عمده در مراکش آشکارا فرمانبردار خاندان سلطنت این کشورند

حزب مستقل تجمع ملی به رهبری عزیز اخنوش میلیاردر تعداد کرسی‌های خود را دو برابر کرده و به ۹۵ رسانده است-FADEL SENNA / AFP

حزب اسلامی میانه‌رو مراکش که به مدت ۱۰ سال عرصه سیاسی این کشور را قبضه کرده بود، در انتخابات عمومی روز چهارشنبه از ثروتمندترین الیگارش‌های (گروه کوچک و برگزیده) مراکش شکست بدی خورد. 

کرسی‌های مجلس حزب عدالت و توسعه مراکش «پی‌جِی‌دی» (PJD) از ۱۲۵ به ۱۲ کرسی کاهش یافته است؛ در حالی که حزب مستقل تجمع ملی به رهبری عزیز اخنوش میلیاردر تعداد کرسی‌های خود را دو برابر کرده و به ۹۵ رسانده است. مجلس مراکش ۳۹۵ کرسی دارد. 

یک حزب ملی‌گرای دیگر موسوم به حزب «اصالت و تجدد» نیز در مجلس جایگاه دوم را به دست آورده است. حزب پی‌جی‌دی در میان دیگر احزاب سیاسی به مقام هشتم در مجلس سقوط کرده و به این ترتیب نقش آن در هر نوع دولت ائتلافی جدید مورد تردید است.

مجلس و کابینه مراکش تابع سلطان محمد ششم، پادشاه این کشورند. او و دستیارانش همراه با نهادهایی که به «مخزن» معروف‌اند، کنترل اهرم‌های اصلی قدرت در کشور و نیروهای امنیتی را در دست دارند.

حزب پی‌جی‌دی به دلیل نارضایتی مردم از معضلات اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا، قوانین جدید انتخاباتی به نفع احزاب کوچک‌تر و غیبت عبدالله بن کیران، رهبر سابق و کاریزماتیک حزب ضربه خورده است. او در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ نخست‌وزیر مراکش بود اما پادشاه او را به دلیل ناتوانی از تشکیل دولت برکنار کرد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

نشریه (فرانسوی زبان) «هسپرس» چاپ مراکش نتیجه انتخابات برای حزب پی‌جی‌دی را «یک سناریوی فاجعه‌بار که حتی بدبین‌ترین افراد هم تصورش را نمی‌کردند»، توصیف کرده است. 

وزارت کشور مراکش مشارکت مردم در انتخابات را ۵۰ درصد براورد کرده است. عبدالوافی لطیف، وزیر کشور مراکش گفته است: «این نتایج نمایانگر اهمیتی است که مردم مراکش برای این انتخابات و نهادهای منتخب منتج از آن قائل‌اند.» 

تصور نمی‌شود انتخابات در این کشور ۳۷ میلیون نفری شمال آفریقا که با اروپای غربی به‌ویژه اسپانیا و فرانسه رشته‌های امنیتی و بازرگانی محکمی دارد، تغییر چندانی ایجاد کند.

کلیه احزاب سیاسی عمده در مراکش آشکارا فرمانبردار خاندان سلطنت این کشورند که قدمت آن به قرن هفدهم میلادی بازمی‌گردد و با اعتقادات اسلامی این کشور درهم تنیده شده است. 

در چارچوب قوانین مراکش، پادشاه نخست‌وزیر را از  یک حزب عمده برای تشکیل دولت و کابینه منصوب می‌کند. پادشاه در برابر تصمیم‌های مجلس و کابینه حق وتو دارد. 

اما انتخابات روز چهارشنبه از تغییر برخورد و نظر مردم مراکش و جهان عرب فراتر حکایت دارد که تا همین چند سال پیش هم به نظر می‌رسید به شدت به (جنبش) بهارعرب سال ۲۰۱۱ و اسلام عوام‌گرایانه حزب پی‌جی‌دی جذب شده‌اند. 

نتیجه انتخابات مراکش پیامدهای ژئوپولیتیک هم به‌ دنبال دارد. پی‌جی‌دی با ترکیه و قطر مناسبات نزدیکی دارد و به همین دلیل شکست آن به منزله پیروزی امارات متحده عربی در این کشور است که با احزاب اسلامی در سراسر شمال آفریقا و خاورمیانه ضدیت دارد. 

در تونس نیز رئیس‌جمهور عوام‌گرای این کشور در ماه ژوئن -ظاهرا با نظر موافق حکومت‌های خودکامه منطقه خلیج فارس- مجلس این کشور را که حزب اسلامی نهضت در آن اکثریت داشت، منحل کرد. خلیفه هفتر، یکی از جنگ‌سالاران لیبی، هم به رغم شکست‌های نظامی همچنان از حمایت‌های امارات متحده عربی برخوردار است. 

در سال ۲۰۱۳، امارات  از کودتای نظامی علیه نخستین دولت منتخب مصر به رهبری سرکرده سابق سازمان اخوان المسلمین هم پشتیبانی کرد.

کانال‌های خبری پان‌-عرب که در امارات متحده عربی مستقرند، به طور منظم اسلام‌گرایان را به تمسخر می‌گیرند. رسانه‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس پیروزی آقای اخنوش، بازرگان و وزیر کشاورزی کنونی مراکش را که به گفته مجله فوربس، بالغ بر ۱.۷ میلیارد دلار ثروت دارد، جشن گرفته‌اند.  

© The Independent