در جوار روستای صیاد بگرام استان کاپیسا در شمال افغانستان، کوهی قرار دارد که «ریگ روان» نامیده شده است. مردم، کوه ریگ روان را اسرارآمیز و شگفت‌انگیز می‌دانند و این مکان، سالانه میزبان صدها تماشاگر از سراسر افغانستان است.   

روستای صیاد در نزدیکی کوه ریگ روان نیز یکی از تفریحگاه‌های استان کاپیسا به شمار می‌رود که در روزهای جمعه و تعطیل، جنب‌وجوش خاص خود را دارد. نه تنها اهالی استان‌های شمالی افغانستان که مردم سایر استان‌های این کشور نیز به آنجا می‌روند تا از این دو مکان تفریحی دیدن کنند.

مردم افغانستان گاهی این مکان را به نام کوه «ریگ ‌روان» و گاهی به نام «تپه ریگزار» یاد می‌کنند و در حال حاضر به این دو نام شهره است. ساکنان این روستا و گردشگرانی که به اینجا می‌آیند، تپه ریگ روان را اسرارآمیز و مکانی جادویی و شگفت‌انگیز توصیف می‌کنند.   

کوهی ریگ روان، پس از فصل زمستان و پایان بارش برف و آغاز فصل بهار، میزبان علاقه‌مندان زیادی از سراسر افغانستان است؛ مردم به ‌ویژه هنگام سال نو، عید رمضان، عید قربان و نیز دیگر روزهای جشن و شادی، به آنجا می‌روند و از دیدن تپه ریگ روان لذت می‌برند.

نام این کوه، توجه بسیاری از گردشگران را به کوه ریگ روان جلب می‌کند. مردم می‌آیند تا ببینند که واقعیت چیست و چه رازهای دیگری در پای این کوه نهفته است.

وقتی به این مکان زیبا، شگفت‌آور و تفریحی می‌رسید، حتما علاقه‌مند می‌شوید که بالای کوه بروید و خود را در میان ریگ‌های‌ روان آن رها کنید و سوار بر ریگ‌ها پایان بیایید و لذت ببرید. بازدیدکنندگان که برای تماشای این کوه می‌آیند، می‌کوشند تا خود را به بالاترین نقطه آن که ریزش ریگ‌ها آغاز می‌شود برسانند و از آنجا به طرف دامنه‌ کوه سرازیر شوند. با سر خوردن هر فرد از بالای کوه به پایان، بی‌شک مقداری زیادی ریگ با او به دامنه کوه انتقال می‌یابد، اما به نظر می‌رسد که از حجم ریگ این کوه هیچ‌گاه کم نمی‌شود. 

ریگ این کوه با وزش باد و رفت‌وآمد تماشاگران، هر لحظه به طرف دامنه آن روان است اما به نظر می‌رسد مقدار آن همان است که قبلا بود. این خود برای ساکنان محلی و گردشگران پرسش‌برانگیز است اما تاکنون کسی راز این پدیده را درک نکرده است. 

کسانی که در نوروز ۱۴۰۰ به دیدن کوه ریگ روان آمده‌اند، از مقدار بی تغییر ریگ‌ها و این که هر قدر در داخل ریگ بازی کنید روی لباس و دست و پا، اثری از آن باقی نمی‌ماند، خرسند و در عین حال شگفت‌زده هستند.

شعیب نوابی که از کابل به تماشای کوه ریگ روان آمده است، به خبرگزاری ایندپندنت فارسی می‌گوید: «من نامش را زیاد شنیده بودم اما هیچ‌گاه از نزدیک ندیده بودم. امروز که سال نو است، با جمعی از دوستان آمدیم تا از نزدیک ببینیم که چگونه است. باید بگویم که برایم واقعا جالب بود؛ ریگش زرد، پاک و بدون خاک است. هر قدر بالا و پایان بروید، خوشایند است و ذره‌‌ای از ریگ به بدن و لباس گیر نمی‌کند. من و دوستانم چند بار بالا و پایین آمدیم و مانند ده‌ها فرد دیگر، ریگ‌های زیادی را پایان آوردیم اما وقتی که بالا می‌روید، می‌بینید که ریگ کم نشده و همان است که بود. واقعا جالب است.»

شکیب وحیدی نیز که برای تفریح و دیدن این مکان آمده است، گفت: «من زیاد به کوه ریگ روان آمده‌ام. سال‌ها است که ریگ به همان اندازه‌‌ای است که قبلا بود. هیچ تغییر نکرده است. همین ویژگی این کوه است که علاقه‌مندان زیادی دارد. در بالای کوه هیچ نشانی دیده نمی‌شود که ریگ از آنجا بیرون بیاید و به پایین بریزد، اما به قدرت خدا، اندازه بار هزارها ماشین ریگ به دامنه کوه می‌ریزد، بدون آن که کم شود.»

خبرنگار ما با چند تن از کسانی که خود را ساکنان محلی می‌دانند نیز گفت‌وگو کرده است  تا بداند رمز کوه ریگ روان در چیست و چرا مقدار ریگ در کوه ثابت است و مقدار آن کم نمی‌شود.

محمود کوهستانی، از ساکنان محلی می‌گوید: « این کوه شاید یگانه کوه در میان کوه‌های افغانستان باشد که چنین ویژگی منحصر به فردی دارد. من ۴۰ سال عمر دارم اما واقعیت را بگویم که ماجرای این که چرا ریگ این کوه به مرور زمان کم نمی‌شود یا این که حقیقت ماجرا چیست را بیشتر افراد مانند من نمی‌دانند. در این مورد قصه‌های زیادی شنیده‌ام اما بازهم حقیقت را خدا می‌داند.»

نوید احمدی در این مورد، دیدگاهی دیگر دارد. او می‌گوید: «این کوه، یکی از نشانه‌های قدرت الهی و  درس عبرتی است برای کسانی که قدرت الهی را منکر هستند. اینجا بیایند تا از نزدیک تماشا کنند که الله چه قدرتی دارد. اگر خاک این کوه، سنگ می‌بود و به گونه‌ا‌ی که به طرف دامنه‌اش روان است، جاری می‌شد، فکر کنم که کوه در ظرف ۲۴ ساعت آب می‌شد و هیچ نشانی از آن باقی نمی‌ماند.»

احمدی افزود: «سال‌ها گذشت و سال‌های دیگر نیز می‌گذرد و ریگ روان این کوه تمام شدنی نیست، حتی ریگ این کوه که به جای دور برده می‌شود، دوباره بازمی‌گردد. من به این باور دارم.»

ریگ این کوه زرد رنگ و نرم و ملایم است و به دست و لباس نمی‌چسبد و فارغ از سنگ، خار و خاشاک است. می‌گویند سال‌های متمادی است که ریگ این کوه به سوی دامنه‌ آن جریان دارد و می‌ریزد اما مشتی از آن کم نشده است.