حدود ۲۰۰ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) هشدار دادند که در صورت نرسیدن آب هیرمند به سیستان، فاجعه انسانی در شرق ایران رخ می‌دهد. 

در بیانیه آنها آمده است که هرگونه ممانعت از اجرایی حقابه هیرمند، نقض حقوق ملت ایران و مخالف با قوانین بین‌المللی است. 

در این بیانیه ذکر شده است: «دو ملت ایران و افغانستان که دارای تمدن و فرهنگ مشترک هستند همواره در طول تاریخ و در فراز و نشیب‌ها و گذر زمان، فراوانی‌ها و کم آبی‌ها در کنار هم بوده‌اند. اکنون شرایط برای مردم سیستان به حدی دشوار است که اگر تا سه ماه دیگر آب به منطقه نرسد باید منتظر فاجعه انسانی در شرق کشور بود.» 

نمایندگان شورای اسلامی از مواضع ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران هم حمایت کردند. اواخر ماه گذشته، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، در جریان سفر به سیستان و بلوچستان طالبان را تهدید کرد.  

در این بیانیه آمده است: «حقابه مردم شریف ایران و مردم نجیب و صبور سیستان و بلوچستان از رودخانه هیرمند و تالاب بین‌المللی هامون که صیانت از آن رسالت جهانی است و تبعات خشکی و اکولوژیک آن متوجه کل منطقه و به طور قطع در افغانستان خواهد شد.» 

در این بیانیه به حضور مهاجران افغان در ایران نیز اشاره شده و از طالبان خواسته شده است که به جای استفاده ادبیات «نامناسب» و «غیر دیپلماتیک»، آب هیرمند را رها کنند: « حاکمان کشور برادر و مسلمان افغانستان که می‌دانند چند میلیون افغانستانی مهاجر مهمان جمهوری اسلامی هستند  و نگذارند روابط دیرینه دو کشور برادر و همسایه بیش از این خدشه‌دار شود.» 

استان سیستان و بلوچستان با کمبود شدید منابع آبی مواجه است. بخشی از منابع آبی این استان از حقابه هیرمند تامین می‌شود. اما در سال‌های اخیر خشکسالی و کمبود بارندگی، باعث کاهش آب رودخانه هیرمند شده است. 

روز دوشنبه ۲۲ خرداد، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جموری اسلامی ایران گفته بود که اخیرا هیئت بلندپایه‌ای از ایران برای گفت‌وگو با طالبان در مورد حقابه هیرمند به افغانستان سفر کرده است. او گفت که هدف مذاکره با طالبان ایجاد تفاهم در مورد اجرای معاهده هیرمند و بندهای مربوط به جمهوری اسلامی ایران است. 

روابط جمهوری اسلامی ایران و طالبان افغانستان در ماه‌های اخیر در زمینه با حقابه هیرمند پر تنش شده است. طالبان ادعا می‌کنند که آب در سد کجکی به حدی نیست که سمت ایران سرازیر شود، اما مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند که سدهای کجکی و کمال‌خان آب کافی دارند.  

از زمان روی کار آمدن حکومت طالبان در افغانستان در اوت ۲۰۲۱،  پیگیری حقابه ایران از رودخانه هیرمند به یکی از خواسته‌های تهران تبدیل شده است، اما طالبان تاکنون اقدام جدی برای عملی کردن این خواسته انجام نداده‌اند.  

بنابر معاهده ایران و افغانستان برای تقسیم آب رودخانه هیرمند که ۱۳۵۱ بین حکومت‌های وقت دو کشور امضا شد، حقابه ایران سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب است.