استان بدخشان در شمال‌شرق افغانستان و در مرز تاجیکستان، در هفته اخیر به‌دلیل اعتراض‌های مردمی، زلزله و انفجار سرخط خبرهای افغانستان قرار گرفته است. روز جمعه ۱۴ اردیبهشت، پس از کشته شدن یکی از متنفذان قومی به‌نام نظام‌الدین در روستای قرلق شهرستان درایم به‌دست طالبان، ساکنان این شهرستان علیه طالبان تجمع کردند. متنفذان قومی شهرستان درایم در تجمع اعتراضی گفتند طالبان پشتون‌تبار که از دیگر استان‌ها در بدخشان مستقر شده‌اند با وارد شدن به خانه‌های مردم، به حریم آنان تجاوز کرده‌اند. این معترضان همچنین با سر دادن شعار «مرگ به طالبان» خواستار اخراج طالبان از بدخشان شدند.

بشیر صمیم، استاندار بدخشان در دولت پیشین افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت، درگیری و تنش میان مردم و طالبان در جریان تخریب مزارع خشخاش آغاز شد، اما اعتراض گسترده پس از آن شکل گرفت که اعضای طالبان یکی از متنفذان قومی را با شلیک گلوله به قتل رساندند و مردم را تهدید کردند.

یک روز بعد، ساکنان شهرستان ارگو نیز به این اعتراض پیوستند و با برپایی تجمع از خواست‌های معترضان شهرستان ارگو حمایت کردند و خواستار اخراج طالبان از بدخشان شدند. در تیراندازی طالبان به معترضان در ارگو نیز یک مرد جوان کشته شد و ۷ نفر مجروح شدند. پس از آن، روز یک‌شنبه، قاری فصیح‌الدین فطرت، رییس ستاد ارتش طالبان که تاجیک‌تبار و از ساکنان بدخشان است، در پیام صوتی معترضان را تهدید کرد و دلیل اعتراض آنان را تخریب مزارع خشخاش دانست. فصیح‌الدین در پیام خود گفت که اگر مردم بدخشان به اعتراضشان پایان ندهند، ممکن است ارتش طالبان با تمام توان به محل اعتراض برود و مردم را به نام «بغاوتگران» سرکوب کند. طالبان مخالفان مسلح خود را «بغاوتگر و باغی» خطاب می‌کند که در متون مذهبی به معنی کسی است که دربرابر حاکم شرع طغیان می‌کند.

هرچند طالبان هیاتی را برای مذاکره با معترضان به ارگو و درایم فرستادند، اما معترضان با این هیات ملاقات نکردند و تلاش‌ها برای مهار اعتراض بی‌نتیجه ماند. منابع در بدخشان گفتند که پس از آنکه رییس ستاد ارتش طالبان در راس هیاتی به بدخشان سفر کرد، نظامیان این گروه ۳۵ نفر را به‌نمایندگی از معترضان با تهدید به شهر فیض‌آباد مرکز بدخشان بردند تا با قاری فصیح‌الدین فطرت ملاقات کنند. تلویزیون ملی افغانستان، که قاری یوسف احمدی سخن‌گوی پیشین طالبان آن را اداره می‌کند، در گزارشی اعتراضات مردم بدخشان را «اعتراض چند دهقان به‌دلیل سوءتفاهم» گزارش داد و ادعا کرد که رضایت افراد معترض حاصل شده‌ است.

روز چهارشنبه، فصیح‌الدین فطرت در مصاحبه با طلوع نیوز ادعا کرد که در جلسه با نمایندگان معترضان و همچنین خانواده‌های ۲ مرد کشته‌شده به‌دست اعضای طالبان در ارگو و درایم به تفاهم رسیده‌اند و مردم به اعتراض خود پایان داده‌اند. رییس ستاد ارتش طالبان نیز اعتراض مردم را ناشی از «سوءتفاهم» دانست و مدعی شد که «هیچ مشکلی میان مردم و حکومت وجود ندارد». رییس ستاد ارتش طالبان در حالی این ادعاها را مطرح کرد که در بیانیه معترضان ارگو و درایم آمده‌ است که عاملان قتل ۲ شهروند باید به مردم سپرده شوند و مسئولان محلی این شهرستان‌ها نیز از مسئولیت‌هایشان برکنار شوند.

همزمان با این اعتراضات، ظهر روز چهارشنبه، کاروان نظامیان طالبان، در ورودی شهر فیض‌آباد، هدف انفجار مین جاسازی شده در یک موتورسیکلیت قرار گرفت. براساس اطلاعات منابع در بدخشان، در این انفجار دست‌کم ۶ عضو طالبان کشته و ۱۴ تن مجروح شدند. متین قانع، سخن‌گوی وزارت داخله (کشور) طالبان، در اطلاعیه‌ای کشته شدن ۳ عضو طالبان و زخمی شدن ۵ عضو دیگر این گروه را تایید کرد. متین افزود که کاروان نظامیان هنگامی که به‌سمت یکی از شهرستان‌ها و به هدف تخریب مزارع خشخاش می‌رفتند هدف قرار گرفتند.

در تصاویری که از محل انفجار منتشر شد، دست‌کم سه خودرو نظامی طالبان در نتیجه موج انفجار تخریب شدند. یک منبع در محل حادثه گفت اعضای طالبان که در نتیجه انفجار کشته و زخمی شدند از طالبان پشتون‎‌‌تبار بودند که از دیگر استان‌ها در بدخشان مستقر شده بودند.

اختلاف میان طالبان پشتون و تاجیک در بدخشان به ماه‌های نخست سلطه طالبان بر افغانستان برمی‌گردد. براساس توافقی که میان رهبر طالبان و فرماندهان ارشد تاجیک‎تبار این گروه صورت گرفته بود، قرار بود مسئولیت بدخشان به طالبان تاجیک‌تبار واگذار شود و هیچ پشتونی در مسندهای کلیدی این استان گمارده نشود. در آبان ۱۴۰۲ و پس از انفجارهای مرگبار در بدخشان، رهبر طالبان قاری عزیز ایوب و ملا عزیزالله عمر را به سمت استاندار و فرمانده پلیس بدخشان منصوب کرد. این دو نفر، که پشتون‌تبار و مورد اعتماد رهبر طالبان‌اند، نخستین افراد از قوم پشتون‌اند که در نزدیک به ۳۰ سال گذشته در بدخشان در مقام استاندار و فرمانده پلیس کار می‌کنند.

هرچند طالبان سعی کردند اعتراض‌های مردم را در بدخشان «سوءتفاهم» تفسیر کنند و از بازتاب آن در رسانه‌ها جلوگیری کردند، اما انفجار روز چهارشنبه که در آن طالبان پشتون‎‌تبار کشته شدند و سفر هیات بلندپایه این گروه از کابل به بدخشان نشان می‌دهد که شکاف عمیقی میان طالبان و مردم در این استان ایجاد شده‌ است. هیچ گروه یا شخصی تا لحظه انتشار این مطلب، مسئولیت حمله به طالبان را برعهده نگرفته‌ است، و برخلاف تصور رهبر طالبان که تلاش می‌کند با واگذاری مسئولیت بدخشان به فرماندهان پشتون امنیت این استان را تامین کند، این حمله نشان می‌دهد که چنین روشی کارساز نیست.

در این میان این کشمکش در بدخشان، پیش از ظهر چهارشنبه  زلزله‌ای به بزرگی ۴.۱ریشتر بخش‌هایی از این استان را لرزاند که از تلفات و خسارات ناشی از آن گزارشی منتشر نشده‌ است.